Dusza

Z Wikicytatów, wolnej kolekcji cytatów
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Dusza – coś ulotnego w człowieku, dech nadający mu cechy ludzkie i sprawiający, że jest żywy. W istnienie duszy (jej nieśmiertelność) wierzą wyznawcy wielu religii świata.

A Ą B C Ć D E Ę F G H I J K L Ł M N Ń O Ó P Q R S Ś T U V W X Y Z Ź Ż

A[edytuj]

  • Ale kto czci duszę rozumną, ogarniającą wszechświat i społeczeństwo, o żadną z innych rzeczy już się nie troszczy. Ponad wszystko duszę własną utrzymuje w takim stanie, aby była rozumna i społeczna i czynna, i śpieszyła z pomocą bliźniemu, który do tego samego celu dąży.

B[edytuj]

  • Będąc daleko od tego, by stanowić jedną „część” tworzącą z ciałem istotę zwaną człowiekiem, dusza oznacza całego człowieka jako byt ożywiony duchem życia. (…) Obiektywnie rzecz biorąc, „duszą” nazywa się wszystko, co żyje, nawet zwierzę.
    • Źródło: Słownik teologii biblijnej, Pallotinum, Poznań-Warszawa 1982, ss. 238, 239.
  • Błogosławione są czyste dusze, które mają szczęście jednoczyć się z Jezusem przez Komunię.

C[edytuj]

  • Celem życia jest: w swojej małej jednostkowej duszy odbić jak najwięcej kosmosu.
  • Chcąc poznać, jaka dusza zamieszkuje w czyimś ciele, obserwujemy, w jakim to ciało lubuje się otoczeniu, bo jeśli panują w nim nieporządek i pomieszanie, taki sam nieporządek i pomieszanie panują w jego duszy.
  • Ciało niewolnika należy do pana, ale jego duch jest wolny.
  • Ciężar duszy to nie worek z kartoflami. Worek z kartoflami łatwiej nieść we dwójkę. Ciężar duszy – lepiej samemu.
  • Czyliż niewinna miłość wiecznej godna męki?
    Ten sam Bóg stworzył miłość, który stworzył wdzięki.
    On dusze obie łańcuchem uroku
    Powiązał ze sobą!
    Wprzód, nim je wyjął ze światłości stoku,
    Nim je stworzył i okrył cielesną żałobą,
    Wprzódy je powiązał ze sobą!
  • Czym sen dla ciała, tym przyjaźń dla ducha – odświeża siły.
  • Człowiek w innych ludziach to właśnie jest dusza ludzka.

D[edytuj]

  • Dobry malarz musi namalować dwie rzeczy: człowieka oraz istotę jego duszy.
  • Dusza jest w naszym ciele, jak pająk w swej sieci. Nie może się on poruszyć, nie wprawiając w ruch daleko rozpiętych nitek pajęczyny, ale i na odwrót, nie sposób wprawić w ruch którejkolwiek z tych nici nie poruszając pająka.
  • Dzikie pola rodzą tylko chwasty. Dusza bez uprawy rodzi również chwasty.
    • Autor: Henryk Sienkiewicz
    • Źródło: Pisma ulotne: Mieszaniny artystyczne i literackie, 1906, s. 209
    • Zobacz też: chwast

F[edytuj]

  • Funkcjonujący mózg jest niezbędny dla wyrażenia się duszy.
    • Autor: Jerzy Vetulani, Mózg i świadomość, Prace Komisji Filozofii Nauk Przyrodniczych PAU nr 2, 2008, 37–62
    • Zobacz też: mózg

G[edytuj]

  • Gdyby ludzie tak chcieli pracować nad swoją duszą, jak linoskoczek pracuje nad swoim ciałem – jakież otchłanie mogliby pokonać, wędrując po cienkiej linie życia.
    • Wen der mencz wolt azoj fil arbetn iber zajn neszome, wifl er hot gearbet ojfn guf, iber welche tife opgruntn wolt zi gekont aribergejn ojf dem dininkn sznirele fun lebn! (jid.)
    • Autor: Szymon An-ski, Dybuk, w: Włodzimierz Herman, Mój dybuk. W poszukiwaniu tożsamości: drogi, bezdroża, dygresje, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2017, ISBN 978-83-7383-850-5, akt 3, s. 60.
    • Postać: Rabin Izrael
  • Gotyk szuka tych, których dusze zasępia choroba marzenia.

H[edytuj]

  • Hebrajskiego wyrazu oznaczającego „duszę” (nefesz – to, co oddycha) używał Mojżesz (…), określając nim „żywą istotę” i w równej mierze istoty nie będące ludźmi. (…) W Nowym Testamencie słowo psychē („dusza”) miało podobne znaczenie jak nefesz.
    • Źródło: The New Encyclopædia Britannica, 1976, Macropædia, t. 15, s. 152.

I[edytuj]

J[edytuj]

  • Jakim sposobem światło dociera do wnętrza domu? Poprzez okna otwarte na oścież. A jak dociera do ludzkiej duszy? Przez wrota miłości, o ile są otwarte. A jej wrota z całą pewnością były zatrzaśnięte na amen.

K[edytuj]

  • Każda dusza jest nieśmiertelna, bo to, co znajduje się w ciągłym ruchu, jest nieśmiertelne.
  • Każda zbrodnia, każda niesprawiedliwość, każdy upadek człowieka jest upadkiem całego świata. (…) Wraz z upadkiem jednej duszy ludzkiej upada świat cały.
    • (…) jeder awejre un jeder awle, wos a mencz tut, brengt a churbn fun der welt. (…) Un az aza neszome falt, wert chorew a welt (…) (jid.)
    • Autor: Szymon An-ski, Dybuk, w: Włodzimierz Herman, Mój dybuk…, op. cit., akt 4 (w oryginale: akt 3), s. 73.
    • Postać: Rabin Izrael
    • Zobacz też: świat, zbrodnia
  • Kochać to odnajdywać własną duszę przez duszę ukochanego.
  • Kościół nie chce niczego udawać, chce wykonywać pracę. Uważa on ten świat i wszystko, co w nim jest, za czystą ułudę, za proch i popiół w porównaniu z wartością jednej tylko duszy. Utrzymuje on, że jeżeli nie może w sposób sobie właściwy, przysparzać dobra duszom, próżne są wszelkie jego działania… Uważa, że działanie tego świata i działanie duszy są po prostu niewspółmierne, że każde z nich ma właściwą sobie sferę; Kościół pragnąłby raczej zbawić duszę jednego jedynego dzikiego bandyty z Kalabrii czy skomlącego żebraka z Palermo niż zbudować sto linii kolei żelaznej wzdłuż i wszerz Włoch albo przeprowadzić reformę sanitarną z najdrobniejszymi szczegółami w każdym mieście Sycylii, chyba że te wszystkie dzieła na skalę narodową zmierzają do jakiegoś dobra poza nimi.
  • Krzywda wyrządzona jednej duszy waży tysiąc razy więcej niż uratowanie kroci tysięcy istnień ludzkich.

Ł[edytuj]

M[edytuj]

N[edytuj]

  • Nad moją duszą – żałobnicą
    Siadł mój przyjaciel – śmiech serdeczny;
    Usiadł przy łożu jej z gromnicą
    I świeci jej na żywot wieczny.
  • Niech zmysły przejmą władzę nad duszą.

O[edytuj]

  • Oczy są po to, by patrzeć; dusza po to, by pragnąć.
    • Opis: przysłowie gagauskie
    • Źródło: Kobierzec z gwiazd i półksiężyców (seria Myśli Srebrne i Złote), wybór i tłum. Stanisław Kałużyński, Edward Tryjarski, Wiedza Powszechna, Warszawa 1967, oprac. części gagauskiej: Edward Tryjarski, s. 66.
    • Zobacz też: oczy, pragnienie
  • Otóż od szczytu do podstawy pomiary Wielkiej Piramidy egipskiej dają 161 miliardów. Ile dusz ludzkich żyło od Adama do naszych dni? Dobrym przybliżeniem byłoby coś między 153 a 171 miliardami.

P[edytuj]

  • (…) Pinchas z Korca mówi, że człowieka poucza jego własna dusza. Nie ma człowieka, którego dusza nie pouczałaby bezustannie.
    Dlaczego więc człowiek jej nie słucha? zamyśla się Nachman z Horodenki.
    Dlatego, że dusza uczy bezustannie, ale wszystko mówi jeden raz i nie powtarza.
  • Przeczucia są nagłym skokiem duszy w ów kosmiczny nurt życia, w głębi którego dzieje wszystkich ludzi splatają się w jedno. I można tam dojrzeć wszystko, gdyż wszystko jest tam zapisane.
  • Przekonanie, że po rozkładzie ciała dusza kontynuuje swój byt, jest w większym stopniu kwestią spekulacji filozoficznych lub teologicznych niż zwykłej wiary, toteż nie jest wyraźnie sformułowane w żadnym miejscu Pisma Świętego.
    • Źródło: The Jewish Encyclopedia, 1910, t. 6, s. 564.
  • Przeprowadźmy mały sprawdzian wytrzymałości duszy na ból. Pozwól mi się przekonać, jak wiele cierpienia potrafisz znieść.

S[edytuj]

  • Sprzedaj mi swoją duszę.
    Inny się kupiec nie trafi.

    Innego diabła już nie ma.
  • Stary zegar nowy mierzy czas. Stara dusza snami śpiewa w nas.
  • Sztuka jest dla mnie stanem duszy. A dusza jest święta!

T[edytuj]

  • To dusza czyni ludzi bogatymi.
    • Animus est, qui divites facit. (łac.)
    • Autor: Seneka
  • Te oczęta niewinne drasnęły mi duszę jak brzytwą.

U[edytuj]

  • Ulepszać duszę nauką, aby posuwać się przed siebie i pozostawić wszystko, albowiem dusza jest domem wszystkiego. Zaiste dusza jest naczyniem, zaś nauka – kagankiem, a mądrość ludzka – oliwą.

W[edytuj]

  • W S[tarym] T[estamencie] nie ma dychotomii [dwudzielności] ciała i duszy. Izraelita widział rzeczy konkretnie, w całości, uważał więc, że ludzie to osoby, a nie coś złożonego. Wyraz nepeš [néfesz], mimo że jako jego odpowiednika używa się w tłumaczeniu naszego słowa dusza, nigdy nie oznacza duszy odrębnej od ciała czy od danej osoby. (…) Wyraz [psyché] jest w N[owym] T[estamencie] odpowiednikiem słowa nepeš. Może oznaczać pierwiastek życia, samo życie albo żywą istotę.
    • Źródło: New Catholic Encyclopedia, 1967, t. 13, ss. 449, 450.
  • Wartość naszej duszy poznajemy po wysiłku, jaki czyni zły duch, by ją zgubić.
  • Wszystko co jest, posiada bowiem duszę, czy to kamień, czy roślina, czy zwierzę, czy nawet myśl. To, co znajduje się na ziemi i pod jej powierzchnią, ani przez chwilę nie przestaje się przeistaczać, bo ziemia jest również bytem żywym i posiada własną duszę. My stanowimy część tej duszy i rzadko zdajemy sobie sprawę z tego, że ona działa zawsze na naszą korzyść.
  • Większość religii utrzymuje, że istnieje pewien rodzaj ducha, który trwa nadal po śmierci ciała i, w jakimś stopniu, jest samą istotą człowieka. Pozbawione swojego ducha ciało nie potrafi funkcjonować normalnie, o ile w ogóle potrafi. Gdy człowiek umiera, jego dusza opuszcza ciało, chociaż to, co dzieje się potem – czy idzie do nieba, czyśćca bądź piekła, czy zostaje reinkarnowana jako osioł lub komar zależy od konkretnej religii. (…) Pomimo tych różnic panuje ogólna zgoda przynajmniej co do jednego: ludzie mają dusze w sensie dosłownym, a nie przenośnym. Wiarę w nią wyznaje dziś, często żarliwie i agresywnie, większość ludzi. (…) Niegdyś część ortodoksyjnych chrześcijan (w ślad za Arystotelesem) wątpiła, czy kobiety posiadają dusze, lub przynajmniej czy ich dusze są tej samej jakości co męskie. niektóre religie, takie jak judaizm, przywiązują stosunkowo małą wagę do życia po śmierci. Religie różnią się też co do poglądu, czy zwierzęta mają dusze. Jak mówi stary dowcip, filozofów – niezależnie od wszystkich dzielących ich różnic – można podzielić na dwie kategorie: właścicieli psów, którzy są przekonani, że mają one duszę, i takich, którzy psów nie mają i są innego zdania.
    A jednak obecnie pewna część ludzkości uważa, że pojęcie duszy, odrębnej od ciała i nie podlegającej znanym naukowym prawom, jest mitem; bez dogłębnej wiedzy na temat natury materii i promieniowania, a także biologicznej ewolucji, mit taki wydaje się bardzo wiarygodny.
    Dlaczego mielibyśmy podawać w wątpliwość tak podstawowa pojęcie? Przecież, jeśli prawie wszyscy w nią wierzą, to jest to prima facie dowód na istnienie duszy. Ale z drugiej strony jakieś cztery tysiące lat temu prawie wszyscy wierzyli, że Ziemia jest płaska. Główną przyczyną radykalnej zmiany poglądów na ten temat jest spektakularny postęp współczesnej nauki. Większość wierzeń religijnych pochodzi z czasów, gdy Ziemia, która według naszych współczesnych standardów jest stosunkowo niewielka, była uważana za bardzo dużą, chociaż nie znano jej rozmiarów. Człowiek miał wówczas bezpośrednią wiedzę tylko o malutkiej jej części. (…)
    Przed Galileuszem i Newtonem wiedza o podstawowych prawach fizyki była bardzo uboga. Ruchy Słońca i planet wykazywały trudną do zrozumienia regularność. Nie było całkowicie nierozsądne wierzenie, że do kierowania nimi potrzebne są anioły. (…) Jeszcze nie tak dawno, bo w początkach XX wieku, niektórzy fizycy wątpili w istnienie atomów.
    Dzisiaj wiemy sporo na temat własności atomów (…) i większość praw opisujących ich oddziaływania. Fizyka dostarcza wiedzy potrzebnej do wyjaśnienia zjawisk chemicznych. Nasza wiedza o cząsteczkach związków organicznych jest ogromna i z każdym dniem rośnie. (…) Razem z wiedzą o podstawach chemii i fizyki, nauki o Ziemi i nauki o kosmosie stworzyły obraz naszego świata i wszechświata zupełnie inny niż przyjmowane powszechnie w tych odległych czasach, kiedy powstawały główne religie. Współczesny obraz wszechświata i jego rozwoju w czasie stanowi zasadniczą podstawę naszej obecnej wiedzy biologicznej.

Z[edytuj]

  • Z najwyższych wyżyn ducha
    W otchłani ciemną głąb
    Opada grzeszna dusza.
    Dlaczego? Dlaczego?
    Bo tylko grzeszna dusza
    Znów wznieść się może na wyżyny.
    • Machmes wos, machmes wos
      iz di neszome
      fun hechster hojch
      arop in tifstn grunt?
      – Dos faln trogt
      dem ojfkumen in zich…       (jid.)
    • Autor: Szymon An-ski, Dybuk, w: Włodzimierz Herman, Mój dybuk…, op.cit., akt 1, s. 23.
  • Zanosząc modlitwę do Boga, starajmy się wylać całą naszą duszę.

Zobacz też[edytuj]

Źródło: „https://pl.wikiquote.org/w/index.php?title=Dusza&oldid=493952”