Kraków

Kraków – miasto w południowej części Polski nad Wisłą, dawna stolica, stolica woj. małopolskiego.

Historyczne wzmianki o Krakowie

• Ziemia Bulumija jest krajem uczonych i studiujących wiedzę (…) Do miast jej należy miasto Kraku. Jest ono miastem pięknym i wielkim, o wielu domach i mieszkańcach, targach, winnicach i ogrodach.
  • Autor: Muhammad al-Idrisi, Księga Rogera (1154), przeł. Tadeusz Lewicki

• U nas ciągłe deszcze. Wisła wylała. Na Zwierzyńcu to woda idzie prawie pod samym mostem żelaznym, a przecie wiecie, jaki to wysoki most, jak na dwa piętra. Ludwinów, koło Podgórza, cały prawie zalany. Ulica Wolska stoi pod wodą, bo Rudawa wylała; całe Błonia zalane wodą. Teraz już opada. Ale jakby jedna jeszcze noc takiego deszczu, a Kazimierz byłby już zalany.
  • Autor: Władysław Orkan, Dialog serdeczny. Korespondencja Władysława Orkana i Katarzyny Smreczyńskiej, list do matki, z Krakowa 20 czerwca 1894

• Co do mnie, w Krakowie znajdę parę osób, z którymi potrafię żyć, ale bardzo on mi się nie uśmiecha z powodu swojej dusznej, pańsko-klerykalnej atmosfery. Źle jest, jeśli w jakiejś społeczności jest więcej Kościoła niż Chrystusa i więcej obserwancji niźli chrześcijaństwa, a w Krakowie tak jest, tego rodzaju pieczęć wyciśnięta została na umysłach.
  • Autor: Henryk Sienkiewicz
  • Opis: w liście do przyjaciela z 1898.
  • Źródło: Barbara Babraj, Galicyjski rozdział w życiu i twórczości Henryka Sienkiewicza, Biblioteka Jagiellońska, Kraków 2013, s. 121.
  • Zobacz też: Kościół

Inne

• A czy znasz ty, bracie młody, Te najmilsze dla Polaków Szarej Wisły senne wody I nasz stary, polski Kraków? A czy znasz ty te ulice, Puste w nocy, brudne we dnie, Gdzie się snują eks – szlachcice, Tępiąc smutne dni powszednie? A czy znasz ty te kawiarnie (W całym świecie takich nie ma) Gdzie dzień cały marnie, gwarnie Wałkoni się cud – bohema? Tam wre życie! Kipi, tryska! W dymu chmurze tytoniowej Myśli płoną tam ogniska, Chlebuś piecze się duchowy; Wszystko tylko Duchem żyje, Wszystko tylko Pięknem dyszy; Nigdy ucho tam niczyje Prozy życia nie zasłyszy; Estetyczne rozhowory Rozbrzmiewają od stolików, Sztukę pcha na nowe tory Grono c.k. urzędników; Nic nie mąci głębin myśli, Nic nie przerwie sennych marzeń – Żyjem całkiem niezawiśli Od banalnych kręgów zdarzeń! Niech się fale zjawisk kłębią Gdzieś tam w wielkich stolic wirze – My tu żyjem życia głębią! (Jak robaki w starym syrze…) Niech tam sobie inne nacje Zadzierają nosy w górę – Kraków też ma swoje racje: Swoją własną ma „Kulturę”!
  • Autor: Tadeusz Boy-Żeleński, Pieśń o ziemi naszej

Rynek Główny, Wawel, Barbakan, kościół Mariacki, kościół Piotra i Pawła, Collegium Maius

• Bo w Krakowie na Brackiej pada deszcz.
  Gdy zagadka istnienia zmusza mnie do myślenia. (…)
  • Autor: Michał Zabłocki, Bracka
  • Opis: o jednej z ulic Krakowa, piosenka śpiewana przez Grzegorza Turnaua.

• Ech, mój Krakowie krakauerski,
  wypić by cię jak wino z dzbanka!
  • Autor: Konstanty Ildefons Gałczyński, Czterdziesty szósty Kraków

• Gdy chcesz wiedzieć, co to chowa
  Nasza przeszłość w swoim łonie,
  Jako stara sława płonie:
  To jedź, bracie, do Krakowa.
  • Autor: Wincenty Pol, Pieśń o ziemi naszej
  • Zobacz też: sława

• Gdy pytasz mnie czym ojczyzna jest – odpowiem,
  Czyś chociaż raz chodził po rynku w Krakowie,
  Czyś widział Wawel, komnaty, krużganki
  Miejsca gdzie przeszłość dodaje ci sił,
  Z tej historii wielkiej dumnej,
  Z władzy mocnej i rozumnej,
  Czerpiesz dzisiaj wiarę, w kraju dobry los,
  Króla dzwon co kraj przenika,
  Mowa Skargi – wzrok Stańczyka,
  Przeszłość wielka, wzniosła – to ojczyzna twa
  • Autor: Marek Grechuta, Ojczyzna

• Gdyby nie było Rzymu, tedy by Kraków był Rzymem.
  • Opis: przysłowie polskie

• Kraków hejnał gra
  Tak wita mnie
  Patrzy na mnie jakby wiedział że
  Wracam po to by
  Choć na kilka chwil
  Zamknąć oczy (…)
  • Autor: Myslovitz, Kraków

• Kraków jest jak pryzmat przez który pięknieje ojczyzna.
  • Autor: Jan Sztaudynger
  • Zobacz też: ojczyzna

• Kraków jest jeden, niepowtarzalny i wyjątkowy jak pekari Wagnera.
  • Autor: Natalia Bielawska, American Dream. Niedopowieść

• Kraków jest sercem Polski.
  • Źródło: Kajetan Koźmian, Ziemiaństwo polskie

• Kraków jeszcze nigdy tak jak dziś
  Nie miał w sobie takiej siły i
  Może to ten deszcz
  Może przez tę mgłę
  Może to mój nastrój
  Ale w każdej twarzy ciągle
  Widzę cię
  • Autor: Myslovitz z Markiem Grechutą i zespołem Anawa, Kraków

• Kraków – miasto całej Polski najsławniejsze i najświetniejsze i wyróżniające się królewską Akademią.
  • Cracovia totius Poloniae urbs celeberrima atque amplissima regia atque Academia insignis. (łac.)
  • Źródło: podpis pod sztychem Matthäusa Meriana starszego
  • Zobacz też: miasto

• Kraków ukochanym moim miastem jest
  Tu przedziwne rzeczy dzieją się
  Strażak zawsze hejnał gra:
  Do re mi so tis…
  Na pocztówce starej widzę siebie sprzed stu lat
  Jak w cukierni znowu pączka jem
  Z cukrem pudrem przeszłość miesza się
  I już bajką jest, traumatyczny sen
  Lepszy, spokojniejszy dzień tu możesz mieć
  Tu zabawa na okrągło jest
  Po podróży dookoła, krajów stu
  Zawsze wrócę tu – Kraków, Kraków
  • Autor: Chłopcy z Placu Broni, Pocztówka z Krakowa

• Kto chce poznać duszę Polski – niech jej szuka w Krakowie.
  • Autor: Wilhelm Feldman
  • Zobacz też: Polska

• Któż wypowie twoje piękno,
  Krakowie prastary.
  • Autor: Adam Polewka, Igrce w gród walą, powst. 1938, wyd. 1953
  • Zobacz też: piękno

• Kraków to najpiękniejsze miasto na świecie.
  • Autor: Carlos Fuentes
  • Źródło: „Wprost”, 28 sierpnia 2005
  • Zobacz też: świat

• Kraków. Posągi i pałace, które im wydają się bardzo wspaniałe – które, dla nas, Włochów, są bez większej wartości.
  • Autor: Galeazzo Ciano, Dzienniki

• Na Rynek Główny teraz coraz trudniej jest wjechać, a przy Plantach nie można się nawet zatrzymywać. No i likwidują moją ukochaną księgarnię na Rynku. Centrum Krakowa coraz bardziej jest dla turystów, a coraz mniej – dla mieszkańców miasta. Ceny są dla turystów i oferta jest dla turystów. A wiadomo, że podróżnika z Japonii księgarnia z polskimi książkami, nawet najbardziej wartościowymi i ciekawymi, nie zainteresuje.
  • Autor: Aleksander Krawczuk
  • Źródło: Prof. Aleksander Krawczuk: W życiu robiłem, co do mężczyzny należy, gazetakrakowska.pl, 4 maja 2017.
  • Zobacz też: księgarnia

• Na wszystkie moje tęsknoty
  i na ochoty duszy mej – trzeba mi wielkiej psoty,
  trzeba mi wielkiej psoty, trzeba mi psoty, hej…
  Nocnych wypraw pod Kraków, długich rozmów rodaków,
  wysokonogich lasów i bardzo dużo czasu.
  • Autor: Agnieszka Osiecka, Wielka woda

• Nasz prześliczny Kraków,
  Od latek tysiąca,
  Uśmiecha się niebu,
  W złotych blaskach słońca.
  • Autor: Artur Oppman, Abecadło polskich dzieci w krajobrazach, K, k

• Nie od razu Kraków zbudowano.
  • Opis: przysłowie polskie

• Nie od razu Kraków zbudowano… ale warto było poczekać.
  • Autor: Artur Andrus
  • Źródło: Z Andrusem po Galicji, odc. 11 Kraków, prod. TVP.

• O, kocham Kraków – bo nie od kamieni
  przykrości-m doznał – lecz od żywych ludzi,
  nie zachwieje się we mnie duch ani nie zmieni,
  ani się zapał we mnie nie ostudzi,
  to bowiem z Wiary jest, co mi rumieni
  różanym świtem myśl i co mnie budzi.
  Im częściej na mnie kamieniem rzucicie,
  sami złożycie stos – stanę na szczycie.
  • Autor: Stanisław Wyspiański, O, kocham Kraków

• O Kraków, Kraków, miasto z bajki,
  Miasto – jak szczęście, jak muzyka,
  Sine jak dym pykany z fajki,
  Który z błękitem się spotyka.
  • Autor: Jan Sztaudynger, Miasto jak szczęście, jak muzyka

• Obudziła mnie kasztanka, która, nagle chrapiąc zaczęła zwijać się pode mną i przysiadać. Z wielkim hałasem i dudnieniem szedł naprzeciw nas automobil ciężarowy i kasztanka, wychowanica wolnej wsi, protestowała przeciw takiemu monstrum. A ja dumny i szczęśliwy, głaszcząc ją po błyskającej złotem w słońcu szyi, uspokajałem ją słowami: – Głupia, w twoich Czaplach nie byłaś, ale za to jesteś w Krakowie, rozumiesz? W kochanym, cudnym, polskim Krakowie, gdzie żołnierz polski z honorem umrzeć może, rozumiesz? Ty czapelska istoto!
  • Autor: Józef Piłsudski
  • Opis: Moje pierwsze boje: Ulina Mała, z walk w 1914 r.
  • Źródło: Zdzisław Najder, Roman Kuźniar (red.), Piłsudski do czytania, Znak Horyzont, Kraków 2016, s. 162.

• Słynni bardowie są tylko w Krakowie.
  • Autor: Pidżama Porno, Marchew w butonierce

• Tak, moi drodzy panowie,
  tak się złożyło, że walczycie o zdrowie
  i to dzięki tym Polkom,
  co rządzą wami w Krakowie.
  • Autor: Czesław Śpiewa, O tych w Krakowie

• Uśpione miasto żelaznym dymem
  wieczne jak Rzym
  lub Hollywood
  o świcie
  kładzie mnie u stóp
  u sennych jeszcze bram
  śpią w murach Antyfony
  ptaki i kadzidła
  zielenieją na dachach
  wieki
  kamienie pragną
  postaci
  ciężarne ulice
  tak wszyscy kochamy
  to miasto
  że umieramy dla niego
  przedwcześnie
  • Autor: Józefa Ślusarczyk-Latos, Kraków

• Uważam, że człowiek, który kocha Kraków, jest po prostu dobrym człowiekiem.
  • Autor: Aleksander Kwaśniewski
  • Zobacz też: człowiek, miłość

• Wreszcie wróciłam do Krakowa na dobre.
  Bo przedwczoraj brakowało mi tylko
  gęstego, twardego powietrza,
  które napotyka się jak mur,
  (dlatego wjazd do miasta trwa tak długo)
  kiedy się wraca do Krakowa.
  • Autor: Urszula Majka, ***

• Zachodnia flota – Śląsk, wschodnia – na Kraków
  Kraków – dawna stolica Polaków
  • Autor: Kazik, Mars napada

Rynek z kościołem Mariackim
i pomnikiem Adama Mickiewicza

• Zawsze czułem szacunek dla Krakowa. Uważam go bardziej za stolicę Polski niż Warszawę. Moim zdaniem, powinno przenieść się stolicę do Krakowa.
  • Autor: Lech Wałęsa
  • Źródło: „Wprost”, 28 sierpnia 2005
  • Zobacz też: Warszawa

• Złote nuty spadają na Rynek
  i dokoła muzyki jest w bród
  po królewsku gotuje Wierzynek
  a kwiaciarki czekają na cud (…)
  u nas chodzi się z księżycem w butonierce
  u nas wiosną wiersze rodzą się najlepsze
  i odmiennym jakby rytmem
  u nas ludziom bije serce
  choć dla serca nieszczególne tu powietrze.
  • Autor: Andrzej Sikorowski, Grzegorz Turnau, piosenka Nie przenoście nam stolicy do Krakowa z repertuaru grupy Pod Budą
  • Zobacz też: księżyc, muzyka, nuta, serce, wiersz

Uwaga: W dalszej części znajdują się słowa powszechnie uznawane za wulgarne!

• Gołębiami brukowany Kraków,
  Gówno ma z tych ptaków.
  • Autor: Jan Sztaudynger

Zobacz też

• Edmund Wasilewski
• Krakowskie baśnie i legendy