Przysłowia żydowskie

Z Wikicytatów, wolnej kolekcji cytatów

Żydzi – naród pochodzący od semickich plemion zamieszkujących Izrael, określanych jako Hebrajczycy albo Izraelici, posługujący się początkowo językiem hebrajskim.

A B C Ć D E F G H I J K L Ł M N O Ó P Q R S Ś T U V W X Y Z Ź Ż

A[edytuj]

Dzieci żydowskie z nauczycielem około 1911 r.
  • Aby długo i szczęśliwie żyć, oddychaj przez nos i miej zamknięte usta.

B[edytuj]

  • Biada temu, kto ma rację!
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach. Wieczór drugi, Wydawnictwo Łódzkie, Łódź 1981, s. 183.
    • Zobacz też: racja
  • Biedak jest najbardziej nieszczęśliwy, gdy otrzyma zaproszenie na dwa śluby tego samego dnia.
    • Źródło: Franciszek Raczek, Żyd wieczny tułacz, Raczek, 1977, s. 93.
    • Zobacz też: bieda, ślub
  • Bitemu psu nie pokazuj kija.
    • Źródło: Mądrości żydowskie, wybór, tłum. i oprac. Aleksander Drożdżyński, Unicorn Publishing Studio, Londyn – Warszawa 1993, ISBN 1870886100, s. 28.
    • Zobacz też: kij, pies
  • Bogacz nadyma się, biedak puchnie.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 188.
    • Zobacz też: biedak, bogacz
  • Bogaty pomaga biednemu na tym świecie, biedny jednak pomaga bogatemu w świecie przyszłym.
  • Bóg stworzył kobietę z żebra Adamowego. Nie stworzył jej z głowy, aby nie była dumna. Nie stworzył jej z oczu, aby nie była ciekawska. Nie stworzył jej z uszu, aby nie była plotkarą. Nie stworzył jej z ust, aby nie była gadułą. Nie stworzył jej z nogi, aby nie uganiała się za mężczyznami… A jednak wszystkie te cechy znajdziesz u większości kobiet!
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 184–185.
    • Zobacz też: Adam i Ewa, żebro
  • Brzydka dziewczyna nienawidzi lustra.
    • Źródło: Mądrości żydowskie, op. cit., s. 29.
    • Zobacz też: dziewczyna, lustro

C[edytuj]

  • Co kłóci się w stadle małżeńskim? Bieda.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 186.
    • Zobacz też: małżeństwo
  • Co za korzyść z mądrej głowy, skoro nogi nie potrafią jej udźwignąć.
  • Cudze kłopoty nie przeszkadzają spać.
    • Źródło: Franciszek Raczek, Żyd wieczny tułacz, op. cit., s. 93.
    • Zobacz też: kłopot, sen
  • Cudzymi zębami nie można gryźć.
    • Źródło: Franciszek Raczek, Żyd wieczny tułacz, op. cit., s. 93.
    • Zobacz też: ząb
  • Czcij króla, ale bój się żandarma!
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 190.
    • Zobacz też: król, żandarm
  • Człowiek uczy się mówić bardzo wcześnie, milczeć bardzo późno.
    • Źródło: Aleksander Drożdżyński, Pilpul…, op. cit.s. 17.
  • Czyrak to dobra rzecz – na szyi wroga.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 189.
    • Zobacz też: czyrak, wróg

D[edytuj]

  • Do barszczu nie trzeba zębów.
  • Do chleba znajdziesz zawsze właściwy nóż.
    • Źródło: Mądrości żydowskie, op. cit., s. 27.
    • Zobacz też: chleb, nóż
  • Do miłości i pożyczania pieniędzy nie zmusisz.
  • Dobre nowiny słychać z daleka.
    • Źródło: Mądrości żydowskie, op. cit., s. 27.
    • Zobacz też: nowina
  • Droga do piekła jest prosta, droga do raju wije się jak wąż.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 190.
    • Zobacz też: droga, piekło, raj, wąż
  • Druga żona jest jak marcowe słońce: ani ziębi, ani grzeje.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 188.
    • Zobacz też: marzec, słońce, żona
  • Dużo zawodów – mało dochodów.
    • Źródło: Mądrości żydowskie, op. cit., s. 33.
    • Zobacz też: praca
  • Dzieci straszy się diabłem, dorosłych – ludźmi.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 190.
    • Zobacz też: diabeł, dziecko
  • Dziesięć części piękna zstąpiło na świat. Jerozolima otrzymała dziewięć, a jedną otrzymała reszta świata.
  • Dzwon dzwoni, bo jest wewnątrz pusty.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 184.
    • Zobacz też: dzwon

G[edytuj]

  • Gdy biedak chce się postawić, jada barszcz z piernikiem.
    • Źródło: Mądrości żydowskie, op. cit., s. 30.
    • Zobacz też: piernik
  • Gdy ktoś jest dzieckiem, mając dwadzieścia lat, pozostanie głupcem do końca życia.
  • Gdy mężczyzna jest zły, sypia sam.
    • Źródło: Franciszek Raczek, Żyd wieczny tułacz, op. cit., s. 93.
  • Gdy plujesz w górę, zasłoń twarz.
    • Źródło: Aleksander Drożdżyński, Pilpul, czyli z mądrości żydowskich, wyd. Sztuka Polska, 1988, s. 18.
    • Zobacz też: twarz
  • Gdy rabin spowinowaca się z łaziennym, to łazienny uważa się za rabina.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 188.
    • Zobacz też: rabin
  • Gdy strzyże się owce, trzęsą się jagnięta.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 183.
    • Zobacz też: owca
  • Gdy wkracza wino, rozum ustępuje.
  • Gdyby Bóg żył na ziemi, ludzie wybiliby Mu szyby.
    • Źródło: Mądrości żydowskie, op. cit., s. 27.
    • Zobacz też: Bóg
  • Gdyby słowa były mostem, bałbym się po nim chodzić.
    • Źródło: Mądrości żydowskie, op. cit., s. 28.
    • Zobacz też: słowo
  • Gdyby wszyscy ciągnęli w jedną stronę, świat przewróciłby się do góry nogami.
  • Gdybyśmy nie musieli jeść, bylibyśmy wszyscy bogaci.
    • Źródło: Mądrości żydowskie, op. cit., s. 25.
    • Zobacz też: jedzenie
  • Gniew jest najgorszym doradcą.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 188.
    • Zobacz też: doradca, gniew, rada
  • Gość na chwilę – widzi na milę.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 183.
    • Zobacz też: gość

I[edytuj]

  • Im dłużej żyje ślepiec, tym więcej widzi.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 184.
    • Zobacz też: ślepota
  • Inteligencja kobiety jest w jej urodzie, uroda mężczyzny jest w jego inteligencji.

J[edytuj]

  • Jajko mądrzejsze od kury rychło się psuje.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 184.
    • Zobacz też: jajko, kura, mądrość
  • Jeden głupiec czyni wielu głupców.
    • איין נאַר מאַכט אַ סך נאַראָנים Ejn nar macht a sach naronim. (jid.)
    • Źródło: Mądrości żydowskie, op. cit., s. 25.
    • Zobacz też: głupiec
  • Jeden włos z dziewczęcej głowy ciągnie silniej niż sto wołów.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 189.
    • Zobacz też: włosy
  • Jeśli będziesz surowo kontrolował, wszystko okaże się trefne.
    • אַז מען וויל גוט בודק זײַן, איז אַלץ טרייף Az men wil gut bojdek zajn, iz alc trejf. (jid.)
    • Źródło: Mądrości żydowskie, op. cit., s. 26.
    • Zobacz też: kontrola
  • Jeśli Bóg jest ojcem, to szczęście jest ojczymem.
    • Źródło: Mądrości żydowskie, op. cit., s. 27.
    • Zobacz też: szczęście
  • Jeśli Bóg zechce, to i z miotły wystrzeli.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 185.
    • Zobacz też: miotła
  • Jeśli chcesz pozbyć się przyjaciela, to poproś go o pożyczkę albo udziel mu pożyczki.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 186.
    • Zobacz też: pożyczka, przyjaciel
  • Jeśli handlujesz miodem, znajdziesz zawsze okazję do lizania.
    • Źródło: Mądrości żydowskie, op. cit., s. 23.
    • Zobacz też: handel, miód
  • Jeśli nie stać cię na kurę, jedz śledzia.
    • Źródło: Franciszek Raczek, Żyd wieczny tułacz, op. cit., s. 93.
    • Zobacz też: śledź
  • Jeśli nie umiesz gryźć – nie szczerz zębów.
    • Źródło: Złote myśli, „Reader’s Digest. Przegląd – edycja polska”, 4/2003, s. 29.
  • Jeśli trzech ludzi powie ci, że jesteś pijany, nie kłóć się, idź spać.
    • Źródło: Mądrości żydowskie, op. cit., s. 24.
    • Zobacz też: alkohol
  • Jeżeli nie możesz pomóc przyjacielowi groszem, pomóż westchnieniem.
    • Źródło: Aleksander Drożdżyński, Pilpul…, op. cit., s. 18.
    • Zobacz też: pomoc

K[edytuj]

  • Kain i Abel to dzieje całej ludzkości.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 190.
    • Zobacz też: Kain i Abel
  • Kapelusze są zawsze dobre, tylko głowy często za małe.
    • דאָס היטל איז גוט, נאָר דער קאָפּ איז צו קליין Dos hitl iz gut, nor der kop iz cu klejn. (jid.)
    • Źródło: Franciszek Raczek, Żyd wieczny tułacz, op. cit., s. 93.
    • Zobacz też: głowa, kapelusz
  • Każdy półprorok jest całym głupcem.
    • Źródło: Mądrości żydowskie, op. cit., s. 29.
    • Zobacz też: prorok
  • Kiedy biedny Żyd je kurę? Gdy on sam jest chory albo gdy kura jest chora.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 184.
    • Zobacz też: choroba
  • Kiedy karty nie idą, nie pomoże ani mądrość, ani pobożność.
  • Kiedy młynarz pobije się z kominiarzem, młynarz wróci czarny, a kominiarz biały.
  • Kłamca musi posiadać dobrą pamięć.
    • Źródło: Mądrości żydowskie, op. cit., s. 29.
    • Zobacz też: kłamca, pamięć
  • Kłamca nikomu nie dowierza.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 185.
  • Kłamstwa mówić nie wolno, niektórych prawd nie należy.
    • קיין ליגן טאָר מען ניט זאָגן, דעם אמת דאַרף מען ניט זאָגן Kejn lign tor men nit zogn, dem emes darf men nit zogn. (jid.)
    • Źródło: Mądrości żydowskie, op. cit., s. 31.
    • Zobacz też: kłamstwo, prawda
  • Kot w rękawiczkach nigdy nie złowi myszy.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 187.
    • Zobacz też: kot, mysz, rękawiczka
  • Kozła unikaj z przodu, osła z tylu, głupca – ze wszystkich stron.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 187.
    • Zobacz też: kozioł, osioł
  • Kropelka miłości – a morze łez!
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 185.
    • Zobacz też: łza
  • Kto odwiedza chorego, ten pozbawia go jednej sześćdziesiątej jego choroby.
  • Kto pali w piecu słomą, jada surowe potrawy.
    • Źródło: Aleksander Drożdżyński, Pilpul…, op. cit., s. 19.
    • Zobacz też: piec, słoma
  • Kto publicznie przyjaciela obraża, jakby dopuścił się przelewu krwi.
  • Kto ratuje jednego człowieka, ratuje cały świat.
    • Źródło: „Literatura” nr 150–161, Prasa-Książka-Ruch, 1998, s. 50.
  • Kto się kładzie z psami, ten wstaje z pchłami.
    • Źródło: Franciszek Raczek, Żyd wieczny tułacz, op. cit., s. 93.
  • Kto się wyspał, ten jest zdrowy.
  • Kto ugania się za szczęściem, ucieka od spokoju.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 186.
    • Zobacz też: spokój

L[edytuj]

  • Lekarzowi i grabarzowi nie życzy się „dobrego roku”.
    • Źródło: Mądrości żydowskie, op. cit., s. 28.
    • Zobacz też: grabarz, lekarz
  • Leniwy jest ten, kto nie zdobywa sobie przyjaciół. Jeszcze bardziej leniwy jest ten, który traci ich dlatego, że nie stara się, aby ich utrzymać.
    • Źródło: Franciszek Raczek, Żyd wieczny tułacz, op. cit., s. 94.
    • Zobacz też: lenistwo
  • Lepiej dziesięć razy ciężko chorować niż raz lekko umrzeć.
  • Lepiej osądzać złe uczynki niż je popełniać.
  • Lepszy jest Żyd bez brody niż broda bez Żyda.
    • Źródło: Mądrości żydowskie, op. cit., s. 26.
    • Zobacz też: broda
  • Lepszy uczciwie wymierzony policzek niż fałszywy pocałunek.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 189.
    • Zobacz też: cios, pocałunek
  • Ludzie padają nie z powodu słabości, ale dlatego, że uważają się za silnych.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 187.
    • Zobacz też: słabość

Ł[edytuj]

  • Łatwiej odpowiedzieć na sto pytań mędrca niż na jedno pytanie głupca.
  • Łatwiej poznać dziesięć krajów niż jedną kobietę.
  • Łatwiej postawić na nogi pijanego niż biednego.

M[edytuj]

  • Małe dzieci nie dają spać, duże – nie dają żyć.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 184.
  • Mądrość powiększa się dzięki zawiści uczonych.
    • Źródło: „Wojsko ludowe”, tom 36, wydania 7–12, 1985, s. 92.
  • Mędrzec, który wpadł w nieszczęście, zaczyna wierzyć w potęgę głupoty.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 190.
  • Mężczyzna rodzi się z chlebem w ręku; kobieta – z pustymi rękami.
    • Źródło: Helena Grochola-Szczepanek, Kobiecość, męskość czy może płeć komplementarna i neutralna?, „Alma Mater” nr 101, marzec 2008, s. 64.
  • Milczący głupiec może uchodzić za mędrca.
    • Źródło: Mądrości żydowskie, op. cit., s. 30.
    • Zobacz też: milczenie
  • Młodość karmi się snami, starość – wspomnieniami.

N[edytuj]

  • Na polu, na którym są pagórki, nie opowiada się tajemnic.
    • Źródło: Franciszek Raczek, Żyd wieczny tułacz, op. cit., s. 93.
    • Zobacz też: pagórek, pole, tajemnica
  • Najbardziej natrętny wierzyciel to własny żołądek.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 183.
    • Zobacz też: wierzyciel, żołądek
  • Najlepiej uczyć się golić na cudzej brodzie.
    • Źródło: Mądrości żydowskie, op. cit., s. 23.
    • Zobacz też: broda
  • Nawet kiep na tronie nie przestaje być królem.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 190.
    • Zobacz też: król, tron
  • Nędza nie jest ujmą, ale nie jest też zaszczytem.
    • Źródło: Mądrości żydowskie, op. cit., s. 26.
    • Zobacz też: ujma, zaszczyt
  • Nie łykaj trucizny tylko dlatego, że znasz odtrutkę.
    • Źródło: Mądrości żydowskie, op. cit., s. 25.
    • Zobacz też: odtrutka, trucizna
  • Nie ma człowieka, który umiłowałby innego, uprawiającego ten sam zawód.
  • Nie ma złej wódki dla pijaka, złej monety dla kupca ani brzydkiej niewiasty dla rozpustnika.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 188.
    • Zobacz też: kupiec, rozpusta, wódka
  • Nie można tańczyć na dwóch weselach ani jedną sempiterną siedzieć na dwóch koniach.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 186.
    • Zobacz też: taniec, wesele
  • Nie módl się, żeby się skończyły twoje kłopoty, bo wraz z nimi kończy się życie.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 188.
    • Zobacz też: modlitwa
  • Nie wrzucaj kamienia do studni, z której czerpałeś wodę!
  • Nie wszystko, co dalekie, jest obce. Nie wszystko, co trzymam w ręce, jest moje.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 187.
  • Nie zawsze piękne jest dobre, ale dobre jest piękne.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 187.
    • Zobacz też: dobro, piękno

O[edytuj]

  • O trzy rzeczy trzeba się modlić: o dobrego króla, o dobry rok i o dobry sen.
    • Zobacz też: rok
  • Osła poznasz po długich uszach, głupca – po długim języku.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 184.

P[edytuj]

  • Pan Bóg dał człowiekowi dwoje uszu i jedne usta – żeby dużo słyszał i mało mówił.
    • Źródło: Mądrości żydowskie, op. cit., s. 33.
    • Zobacz też: mowa, usta
  • Pieniądz to błoto, ale błoto to nie pieniądz.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 189.
    • Zobacz też: błoto
  • Piję za to, aby nasi wrogowie żyli z samej pensji i cukier mieli tylko w moczu!
    • Opis: toast
    • Źródło: Księga toastów i humoru biesiadnego, wybór i oprac. Leszek Bubel, wyd. „Zamek”, Warszawa 1995, s. 26.
  • Pióro rani ostrzej niż strzała.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 189.
    • Zobacz też: pióro, strzała
  • Pisarz umiera za życia, aby żyć po śmierci.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 188.
    • Zobacz też: pisarz
  • Podarek daje się, by kogoś sobie zjednać, jałmużnę – by kogoś się pozbyć.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 189.
    • Zobacz też: jałmużna, prezent
  • Podczas rozmowy najważniejsze jest to, co się przemilcza.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 184.
    • Zobacz też: rozmowa
  • Poproś wroga o radę – i zrób coś wprost przeciwnego!
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 190.
  • Poszukując chały, możesz stracić chleb.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 186.
  • Pożycz człowiekowi pieniądze, kupisz sobie wroga.
    • Źródło: Mądrości żydowskie, op. cit., s. 26.
  • Pół prawdy to całe kłamstwo.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 186.
  • Przebywając między ludźmi, dowiadujesz się, co słychać u ciebie w domu.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 189.
    • Zobacz też: dom
  • Przy świetle łojówki nie należy dobierać sobie diamentów ani kobiet.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 186.
    • Zobacz też: światło

R[edytuj]

  • Rozmawiając z głupcem godzinę, możesz zgłupieć na okrągły rok.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 188.
    • Zobacz też: godzina

S[edytuj]

  • Samą mądrością nic nie kupisz na rynku.
    • Inna wersja: Z samą mądrością nie chodzi się na targ.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 183.
  • Serce nie ufa ustom.
    • Źródło: Z mądrości Talmudu, Państwowy Instytut Wydawniczy, 1988, s. 250.
    • Zobacz też: serce
  • Słowa należy ważyć, a nie liczyć.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 190.
  • Słowa wychodzące z serca trafiają do serca.
  • Słowo jest jak pszczoła: posiada miód i żądło.
  • Strzeż się cichego psa i cichego wroga!
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 184.
  • Szczęściem człowieka ciemnego jest to, że nie wie o swojej niewiedzy.
    • Źródło: Mądrości żydowskie, op. cit., s. 25.

Ś[edytuj]

  • Śmiertelny całun nie ma kieszeni.
    • Źródło: Mądrości żydowskie, op. cit., s. 32.
    • Zobacz też: całun, kieszeń

T[edytuj]

  • Takt jest pomocą dla wiedzy.
  • Ten sam wicher, który gasi mały płomyk, wznieca wielki pożar.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 187.
    • Zobacz też: płomień, pożar, wiatr
  • Ten, co twierdzi, że nic nie wie, wie znacznie więcej od tego, który utrzymuje, że wie wszystko.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 187.
  • To samo słońce, co bieli płótno, czerni Cygana.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 183.
    • Zobacz też: Cyganie
  • Trzy rzeczy wyczerpują siły człowieka. Oto one: strach, długie chodzenie, lubieżność.
    • Źródło: Władysław Pałubicki, Jan Iluk, Małżeństwo i rodzina w dawnym judaizmie i starożytnym chrześcijaństwie, Wydawn. Uniwersytetu Gdańskiego, 1995, s. 140.
    • Zobacz też: siła, strach
  • Twój przyjaciel ma przyjaciela, przyjaciel twego przyjaciela też ma przyjaciela, pamiętaj bądź dyskretny.

U[edytuj]

  • U gęsi nie kupuje się owsa.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 187.
    • Zobacz też: gęś, owies
  • Umiejętność milczenia jest podporą mądrości.
    • Źródło: Mądrości żydowskie, op. cit., s. 31.

W[edytuj]

  • W łaźni wszyscy są sobie równi.
  • Wołom nakładają jarzmo, człowiek nakłada je sobie sam.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 186.
    • Zobacz też: jarzmo, wół
  • Wóz odpoczywa zimą, sanie – latem, koń nie odpoczywa nigdy.
  • Wszystkie narzeczone są piękne, wszyscy zmarli pobożni.
    • Źródło: Aleksander Drożdżyński, Pilpul…, op. cit., s. 19.
  • Wszystko diabli biorą, prócz złej niewiasty.

Z[edytuj]

  • Z pieniędzmi nie jest tak dobrze, jak jest źle bez nich.
    • עס איז ניט אַזוי גוט מיט דעם, ווי עס איז שלעכט אָן דעם Es iz nit azoj gut mit dem, wi es iz szlecht on dem. (jid.)
    • Źródło: Mądrości żydowskie, op. cit., s. 27.
    • Zobacz też: pieniądze
  • Zbyt wielka pokora jest półpychą.
  • Zegar, który nie chodzi, jest lepszy od takiego, który chodzi źle.
    • Źródło: Mądrości żydowskie, op. cit., s. 28.
    • Opis: ponieważ zegar, który nie chodzi, przynajmniej dwa razy na dobę pokazuje poprawnie godzinę. Alternatywnie: zegar, który nie chodzi, nikogo nie wprowadzi w błąd.
    • Zobacz też: zegar
  • Złodziejowi, gdy czegoś nie ukradnie, wydaje się, że coś zgubił.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 185.
  • Zuchwalstwem osłania się najpewniej własną hańbę.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 190.
    • Zobacz też: hańba, zuchwałość

Ż[edytuj]

  • Żona i weksel zawsze wracają.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 189.
    • Zobacz też: weksel
  • Życie to najkorzystniejszy interes – dostajemy je za darmo.

Zobacz też[edytuj]