Pius XII

Z Wikicytatów, wolnej kolekcji cytatów
Pius XII (1951)

Pius XII (właśc. Eugenio Maria Giuseppe Giovanni Pacelli; 1876–1958) – papież (1939–1958), Sługa Boży.

Ci resce[edytuj]

(przemówienie do uczestników Piątego Krajowego Zjazdu Prawników Katolickich, 6 grudnia 1953)

  • Obowiązek tłumienia błędu moralnego i religijnego nie może być przeto ostatecznym kryterium postępowania, lecz musi być podporządkowany wyższym i bardziej ogólnym normom, które w pewnych okolicznościach pozwalają na tolerowanie błędu, a nawet wydają się wskazywać na tolerancję jako na lepszy sposób uzyskiwania większego dobra (…). Po pierwsze: to, co jest niezgodne z prawdą lub normą moralną, obiektywnie nie ma prawa istnieć, być rozpowszechniane, ani powoływane do życia. Po drugie: zaniechanie działań zmierzających do powstrzymywania tego, przy pomocy praw cywilnych lub środków przymusu, może być jednak usprawiedliwione w interesie wyższego i bardziej ogólnego dobra.
  • Przede wszystkim trzeba jasno stwierdzić, żadna ludzka władza, żadne państwo czy wspólnota państw, jakikolwiek byłby ich religijny charakter, nie może wydać pozytywnego nakazu, czy też pozytywnego upoważnienia do nauczania lub czynienia tego, co byłoby wbrew religijnej prawdzie lub dobru moralnemu.(...) Nawet Bóg nie mógłby dać takiego pozytywnego przykazania lub upoważnienia, gdyż stałoby to w sprzeczności z Jego absolutną prawdą i świętością.

Encyklika Mystici Corporis Christi o Mistycznym Ciele Chrystusa i Kościele[edytuj]

(29 czerwca 1943)

  • Jeśliby ktokolwiek z niewierzących był zmuszony do wejścia do Kościoła, do przystąpienia do ołtarza, do przyjmowania sakramentów, ten bez żadnej wątpliwości nie został prawdziwym chrześcijaninem, albowiem wiara, bez której „niepodobna jest podobać się Bogu” (Hbr 11,6), winna być zupełnie wolną „uległością intelektu i woli”. Gdyby więc wbrew zasadom stale głoszonym przez Stolicę Apostolską zdarzył się fakt przymuszenia do przyjęcia wiary katolickiej kogoś, kto tego nie chce, My z obowiązku Naszego sumienia, zmuszeni bylibyśmy to potępić.
  • W prawdziwej społeczności wierzących w Chrystusa jedno jest tylko Ciało, jeden Duch, jeden Pan i jeden chrzest, tak też jedna tylko może być wiara (por. Ef 4, 5) i dlatego ktokolwiek odmówi Kościołowi posłuszeństwa, ma być, mocą Pana, uważany za poganina i publicznego grzesznika (por. Mt 18, 17). Z tego powodu ci, którzy są wzajemnie rozdzieleni wiarą lub kierownictwem, nie mogą żyć w tak pojętym jednym Ciele, ani też w jednym jego boskim Duchu.

Encyklika Sacra Virginitas o świętym dziewictwie[edytuj]

(29 marca 1954)

  • Już Boski Zbawiciel obwieścił tę prawdę, powtórzoną przez Apostoła narodów; że dziewictwo i celibat niepomiernie wyżej stoją nad małżeństwo. Prawdę tę ustawicznie i jednomyślnie wyjaśniana przez Ojców i Doktorów Kościoła na św. Soborze Trydenckim uroczyście ogłoszono jako dogmat wiary.

Encyklika Summi Pontificatus o solidarności ludzkiej i państwie totalitarnym[edytuj]

(20 października 1939)

  • Czcigodni Bracia! Godzina, w której dajemy wam pierwszą Naszą encyklikę, przedstawia się Nam z wielu powodów prawdziwie godziną ciemności. W niej duch przemocy i niezgody wylewa na ludzkość, z czary pełnej krwi, niezliczone klęski i niewypowiedziane cierpienia. Czyż potrzebujemy was zatem zapewniać, że Nasze ojcowskie serce obejmuje miłością pełną współczucia wszystkie Nasze dzieci, a zwłaszcza te, które spotkała krzywda i prześladowania? Narody pogrążone w odmętach wojny są może dopiero u początków boleści, a oto już tysiące rodzin zostały dotknięte przez śmierć, zniszczenie, łzy i nędzę.
    • Źródło: 79
  • Krew tysięcy ludzi, nawet tych, którzy nie brali udziału w służbie wojskowej, a jednak zostali zabici, zanosi bolesną skargę, zwłaszcza w Polsce, narodzie tak Nam drogim, tej Polsce, która przez swą niezłomną wierność dla Kościoła i przez wielkie zasługi, jakie zdobyła, broniąc chrześcijańskiej kultury i cywilizacji – o czym historia nigdy nie zapomni – ma prawo do ludzkiego i braterskiego współczucia całej ludzkości. Położywszy swą ufność w Bogarodzicy Dziewicy, „Wspomożycielce Wiernych”, czeka ona upragnionego dnia, w którym, jak tego domagają się zasady sprawiedliwości i prawdziwie trwałego pokoju, wyłoni się wreszcie zmartwychwstała z owego jak gdyby potopu, który się na nią zwalił.
    • Źródło: 79

Moral problems in fashion design[edytuj]

(1957 r.)

  • Dobro naszej duszy przewyższa dobro ciała i musimy przedkładać nad wygodę naszego ciała dobro duszy naszego bliźniego. Stąd też, czy nie widzicie, iż istnieje granica, której żadna forma mody nie może sobie pozwolić na przekroczenie, granica poza którą moda staje się źródłem upadku dla duszy niewiasty i dla dusz innych osób? Masz obowiązek to odrzucić.
  • Jednak, niezależnie od tego jak szeroka i zmienna może być ta relatywna moralność mody, istnieją zawsze pewne absolutne normy, których należy się trzymać. Moda nie może być nigdy bezpośrednią okazją do grzechu.
    • Opis: Przemówienie do Kongresu Łacińskiej Unii Mody, 1957 r.

Inne[edytuj]

  • A więc to nie Bóg, lecz człowiek zwiastuje ludziom, że są wolni i równi, wyposażeni w świadomość i inteligencję i powinni traktować się jak bracia.
    • Źródło: Vittorio Messori, Czarne karty Kościoła, przeł. ks. Antoni Kajzerek, Księgarnia św. Jacka, Katowice 1998, s. 94.
  • Bądź pozdrowiona, przeobfite Źródło, z którego wytryskają strumienie Boskiej Mądrości, obrzucające najczystszymi, kryształowymi wodami ortodoksji wzburzone fale błędu! Bądź pozdrowiona, o Dziewico z Guadalupe! My, którym za cudownym zrządzeniem Bożej Opatrzności – bez naszych zasług – dla zbawienia dusz powierzono święty skarb Bożej Mądrości na ziemi, znów kładziemy na Twą skroń koronę, która poddaje na zawsze pod Twoją opiekę czystość i nienaruszoność wiary w Meksyku i na całym amerykańskim kontynencie. Jesteśmy przekonani, że gdy będziesz uznawana za Królową i Matkę, Ameryka i Meksyk będą ocalone.
  • Co jeszcze mieliśmy uczynić, a nie uczyniliśmy?
    • Quid est quod debuimus facere, et non fecimus? (łac.)
    • Opis: słowa z 1952.
    • Źródło: Bernard Lecomte, Tajemnice Watykanu, tłum. Michał Romanek, Wydawnictwo Znak, Kraków 2010, ISBN 9788324013890, s. 71.
  • Dekret Soboru Trydenckiego nie zabrania również, aby dla potrzeb i pożytku wiernych dokonywać tłumaczeń na języki nowożytne, celem ułatwienia zrozumienia Słowa Bożego. Czynić to można nawet z tekstów pierwotnych, jak tego – z uznaniem podkreślamy – dokonano już w różnych krajach za zezwoleniem Kościoła.
    • Źródło: encyklika Divino afflante Spiritu, tłum. E. Dąbrowski
  • Do Szanownego Pana Adolfa Hitlera, Führera i Kanclerza Rzeszy Niemieckiej! Rozpoczynając nasz pontyfikat, pragniemy zapewnić Pana, iż nadal z oddaniem będziemy służyć duchowemu dobru narodu niemieckiego, którego przywództwo Panu powierzono (…) W ciągu naszego długoletniego pobytu w Niemczech staraliśmy się z całych sił ustanowić harmonijne stosunki pomiędzy Kościołem a państwem. Teraz, gdy nasze duszpasterskie obowiązki zwiększyły nasze możliwości, o ileż żarliwiej modlić się będziemy w tej intencji. Niechaj pomyślność narodu niemieckiego i jego postęp we wszystkich dziedzinach ziści się z Bożą pomocą!
    • Opis: w liście z 1939.
    • Źródło: John Cornwell, Papież Hitlera: Sekretna historia Piusa XII, tłum. Andrzej Grabowski, Warszawa 2006, s. 93.
    • Zobacz też: Adolf Hitler
  • Jestem szczupły i średniego wzrostu. Twarz mam bladą, włosy kasztanowe i miękkie, oczy czarne, nos prawie orli. O torsie wiele nie powiem, bo szczerze mówiąc, nie jestem atletą. Mam wreszcie dwie długie, cienkie nogi i stopy, które są małe. (…) jestem młodzieńcem dość przeciętnym (…) wprawdzie nie znoszę, kiedy ktoś mi się sprzeciwia, lecz łatwo wybaczam moim winowajcom (…).
    • Źródło: wypracowanie szkolne 13-letniego Pacellego Mój portret
  • Jeżeli zaś natchnieni pisarze to i owo zaczerpnęli z ludowych opowieści (co przyjąć wolno), nie można nigdy zapomnieć, że przy tego rodzaju postępowaniu wspomagało ich natchnienie Boże zabezpieczające ich od wszelkiego błędu w wyborze i ocenie dokumentów. Co zaś przeszło do Ksiąg Świętych z ludowych opowieści, tego żadną miarą nie można zestawiać z mitologicznymi albo innymi podobnymi opowieściami. O ile bowiem w tych ostatnich rolę gra raczej wybujała wyobraźnia, o tyle w Księgach Świętych, także Starego Testamentu, tak jasno występuje dążność do prostoty i prawdy, że naszym autorom natchnionym niepodobna nie przyznać jawnej wyższości nad świeckimi pisarzami starożytności.
    • Źródło: encyklika Humani generis
    • Zobacz też: Biblia
  • Każdy gwałciciel prawa powinien być wyklęty i postawiony poza nawiasem społeczeństwa.
    • Opis: przemówienie na Boże Narodzenie 1949.
    • Źródło: Romano Amerio, Iota Unum. Analiza zmian w Kościele katolickim w XX wieku, Wydawnictwo Antyk, 2009, s. 521.
  • Kościół Katolicki jest (…) doskonałym społeczeństwem i ma za fundament prawdę objawionej przez Boga i nieomylnej wiary. Co stoi w przeszkodzie z tą prawdą jest więc logicznie rzecz biorąc błędem, a błędowi nie można przyznać obiektywnie tych samych praw co prawdzie.
    • Źródło: Ecco che gia un anno.
  • Kościół Piotrowy powinien przyjąć własną przeszłość – albo wykopie sobie grób.
    • Opis: słowa z 1936 (jako kardynał Eugenio Pacelli).
    • Źródło: Bernard Lecomte, Tajemnice Watykanu, Wydawnictwo Znak, Kraków 2010, ISBN 9788324013890, tłum. Michał Romanek, s. 35.
  • Łaska nie niszczy natury; nawet jej nie zmienia; ona ją przeobraża. Co więcej, to, jakoby dehumanizacja była niezbędna dla osiągnięcia doskonałości chrześcijańskiej, jest dalece nieprawdą, iż wręcz można powiedzieć: tylko człowiek przemieniony w Chrystusie urzeczywistnia prawdziwe spełnienie swej ludzkiej osobowości.
  • Nawet w przypadku stracenia osoby skazanej na śmierć państwo nie rozporządza prawem tej osoby do życia. Organowi państwowemu pozostaje tylko pozbawić ją dobra, jakim jest życie, tytułem ekspiacji – po tym, jak przez swoją zbrodnię sama odebrała sobie prawo do życia.
    • Opis: przemówienie do neurologów z 14 września 1952.
    • Źródło: AAS, 1952, s. 779 i nast.
    • Zobacz też: kara śmierci
  • Jest zapewne rzeczą mądrą i godną pochwały powracać duszą i myślą do źródeł liturgii świętej, badanie bowiem przeszłości niemało przyczynia się do głębszego i dokładniejszego poznania znaczenia świąt i treści formuł w liturgii używanych, oraz symboliki świętych obrzędów. Natomiast nie jest rzeczą ani mądrą, ani godną pochwały wracać we wszystkim i za wszelką cenę do starożytności. I tak, by użyć przykładu, błądzą ci, którzy chcą ołtarzom przywrócić pierwotny kształt stołu; którzy chcą wykluczyć czarny kolor z szat kościelnych; którzy nie dopuszczają w kościele posągów i świętych obrazów; którzy wymagają, aby wizerunek Zbawiciela przybitego na krzyżu był tak wyrzeźbiony, iżby na Jego ciele nie było znać okrutnych mąk, które poniósł; którzy wreszcie ganią i odrzucają wszelką muzykę polifoniczną, choćby nawet przystosowaną do przepisów wydanych przez Stolicę Apostolską.
  • Nie może być żadnego możliwego pojednania pomiędzy chrześcijaństwem i nazistowskim rasizmem; są one jak ogień i woda.
    • Opis: w 1944.
    • Źródło: Pius XII and the Jews, „The Weekly Standard Magazine” nr 23, 26 lutego 2001.
    • Zobacz też: nazizm, rasizm
  • Postawa tych, którzy odrzucają wojnę z powodu jej okrucieństw, a nie ze względu na jej niesprawiedliwość, toruje drogę do zwycięstwa agresorom.
    • Opis: przemówienie na Boże Narodzenie 1949.
    • Źródło: Romano Amerio, Iota Unum. Analiza zmian w Kościele katolickim w XX wieku, Wydawnictwo Antyk, 2009, s. 521.
    • Zobacz też: wojna
  • Rozszerzenie zatem koncepcji kosmicznej, które słusznie obaliło starożytną ideę geo- i antropocentryzmu, i że tak powiem, zmniejszyło naszą planetę do rozmiaru pyłu astralnego, a człowieka do rozmiaru atomu tego pyłu, spychając ich na margines wszechświata, nie stanowi przeszkody – jak stwierdzili niektórzy, rozprawiając o tajemnicy Wcielenia – ani dla miłości, ani dla wszechmocy Tego, który jest czystym duchem i jako taki nieskończenie przewyższa materię, niezależnie od jej wymiarów kosmicznych w postaci przestrzeni, czasu, masy i energii.

O Piusie XII[edytuj]

  • Eugenio Pacelli nie był potworem. jego przypadek jest o wiele bardziej skomplikowany i tragiczny. Historia życia Piusa XII to zgubne połączenie pozostających w sprzeczności wysokich aspiracji duchowych i wybujałej ambicji zdobycia potęgi i władzy. Nie jest on uosobieniem zła, ale zgubnej moralnej skazy – oddzielenia władzy od chrześcijańskiej miłości bliźniego. Konsekwencją tego oddzielenia było milczące przyzwolenie na tyranię, a zatem na przemoc.
  • Nieuzasadnione oszczercze ataki na papieża Piusa XII, słusznie czczonego przez miliony katolików, nie powstrzymają ani nie opóźnią sprawy beatyfikacji i kanonizacji tego wielkiego i świętego człowieka.
    • Autor: Peter Gumpel
  • Pius XII i Żydzi (…). Za smutne to i za poważne, by wystarczyła zwykła gorycz (…) milczenie w pełni współdziałające z wszystkimi siłami niosącymi prześladowania, niesprawiedliwość, agresję, wyzysk i wojnę.
    • Autor: Thomas Merton
  • Pius XII, który ani razu nie zatroszczył się o miliony mordowanych Polaków, Francuzów, Włochów czy Żydów, interweniował w sprawie kata Gdańska Foerstera, kata Poznania Greisera, kata Rzymu Kocha czy kata Oświęcimia i Majdanka Oswalda Pohla.
    • Autor: Józef Sołtys
    • Źródło: 80 lirów ojca Ambrożego, Wydawnictwo Iskry, Warszawa 1955, s. 311, 312.
  • Przecież Watykan nie otworzył jeszcze całkowicie archiwów związanych z pontyfikatem Piusa XII w okresie II wojny światowej. Gdyby były tam jakieś dane świadczące o heroiczności tego papieża, to przecież nie byłoby problemu z dopuszczeniem historyków, dziennikarzy.
    • Autor: Stanisław Obirek
    • Źródło: Jak Jan Paweł II wychował nam kler. Z prof. Stanisławem Obirkiem rozmawia Artur Nowak, „Gazeta Wyborcza”, sobota–niedziela 22–23 września 2018, s. 10.
  • Rzymski bożek.
    • Autor: kard. Yves Congar, Teolog na wygnaniu. Dziennik 1952–1956, przeł. M. Romanek, Poznań 2008, s. 92.
  • To możliwe, ale [Pius XII] na pewno nie jest moim przyjacielem.
    • Autor: Adolf Hitler
    • Opis: odpowiedź Hitlera na stwierdzenie Hansa Franka, że Pius XII zawsze był przyjacielem Niemiec.
    • Źródło: Mark Rebling, Kościół szpiegów, Wydawnictwo Literackie, s. 103.
  • Tylko papieska dyplomacja gwarantowała (zdaniem Pacellego) sukces. System konkordatów doprowadził jego i Watykan do wzgardzenia demokracją i ustrojem parlamentarnym (…) Erę trwałego porządku, erę pokoju i spokoju miały zapewnić nienaruszalne rządy, nienaruszalna centralizacja i nienaruszalne traktaty.
  • W czasie ogłoszenia wyroku Greiser był opanowany. Załamał się po powrocie do celi. Płakał i długo się modlił, a następnie napisał prośbę do Bolesława Bieruta o ułaskawienie. Wniosek o ułaskawienie wnieśli także jego obrońcy, z taką samą prośbą zwrócił się do władz polskich papież Pius XII.
    • Źródło: Kronika Miasta Poznania 2011/4, artykuł: Egzekucja Artura Greisera, s. 205.
    • Zobacz też: Arthur Greiser
  • Zgorszeni jesteśmy tym, że (…) list papieski wyraża narodowi niemieckiemu tylko serdecznie współczucie, a wcale nie wzywa tego narodu do pokuty (…) Ojciec Święty nazywa „odwetem” to, co jest tylko częścią sprawiedliwego wyrównania krzywd (…). Ale jeżeli jest w dziejach ludzkich ślad Bożej sprawiedliwości, to granica polsko-niemiecka stać będzie na Odrze-Nysie. I to będzie jedna z podstawowych skutecznych gwarancji pokoju między narodami europejskimi.
Źródło: „https://pl.wikiquote.org/w/index.php?title=Pius_XII&oldid=557395”