Juliusz Słowacki

Z Wikicytatów, wolnej kolekcji cytatów
Juliusz Słowacki

Juliusz Słowacki (1809–1849) – polski poeta tworzący w epoce romantyzmu, uznawany za wieszcza narodowego.

Balladyna[edytuj]

 Poniżej znajdują się wybrane cytaty, więcej znajdziesz w osobnym haśle Balladyna.
  • Miłość – to światło, to niebo, to życie!
    • Źródło: akt II, scena I
  • O! ci młodzi ludzie,
    odchodzą od nas i wołają głośno:
    Idziemy szukać szczęścia. Więc my starce,
    Cośmy przebiegli po tej biednej ziemi,
    A nigdy szczęścia w życiu nie spotkali;
    Możeśmy tylko szukać nie umieli…
    • Postać: Pustelnik
    • Źródło: akt I, scena I

Grób Agamemnona (1839)[edytuj]

  • Pawiem narodów byłaś i papugą
    A teraz jesteś służebnicą cudzą
  • Sęp ci wyjada nie serce – lecz mózgi.

Kordian[edytuj]

 Poniżej znajdują się wybrane cytaty, więcej znajdziesz w osobnym haśle Kordian.
  • Ze szczytu piramidy – co znaczy: z dzwonnicy,
    Ze szczytu tych piramid sto wieków was widzi.
  • Idę wśród ludzi jak przez las jesienny…
  • Otom ja sam, jak drzewo zwarzone od kiści,
    Sto we mnie żądz, sto uczuć, sto uwiędłych liści.
  • Trzeba mi nowych skrzydeł, nowych dróg potrzeba.
  • Jam jest posąg człowieka na posągu świata. (…)
    Mogę – więc pójdę! ludy zwołam! obudzę! (…)
    Ludy! Winkelried ożył!
    Polska Winkelriedem narodów!
    • Opis: Kordian – monolog na szczycie Mont Blanc.
    • Zobacz też: Polska
  • Już gotowy! mimo czary
    Wyszedł jakiś człowiek godny (…)
    Jest to stara twarz Rzymiana
    Na pieniądzu wpół zatarta.
    Dajmy mu na pośmiewisko
    Sprzeczne z naturą nazwisko;
    Ochrzcijmy imieniem Czarta.
  • Mam sto rąk, sto sztyletów… gdy chcę, sto ran zadam.
  • Wierzcie mi! wierzcie, ludzie! jam jest wielki, mocny.
    Jedyną słabość zamknę w sercu tajemniczym,
    Robak smutku mnie gryzie… tak, że mówiąc z wami,
    Chciałbym przestać… i usiąść, i zalać się łzami.
  • No mój synu, idź z Bogiem, a niechaj wasz naród,
    Wygubi w sobie ogniów jakobińskich zaród,
    Niech się weźmie psałterza i radeł i sochy… (…)
    Na pobitych Polaków pierwszy klątwę rzucę.
    • Opis: Papież – o Polsce i Polakach.
  • Próżno myśl geniuszu świat cały pozłaca,
    Na każdym szczeblu życia rzeczywistość czeka.
  • Stary – jakby ojciec dzieci,
    Nie do boju, nie do trudu;
    Dajmy mu na pośmiewisko,
    Sprzeczne z naturą nazwisko (…).
  • Starzec, jak skowronek,
    Zastygły pod wspomnień bryłą (…),
    Poeta – rycerz – starzec – nic (…).
  • Ziemia to plama
    Na nieskończoności błękicie
    A Bóg zetrze ją palcem lub wleje w nią życie
    Jak w posąg gliniany Adama.

Beniowski[edytuj]

 Poniżej znajdują się wybrane cytaty, więcej znajdziesz w osobnym haśle Beniowski.
  • O Polsko! (…)
    Krzyż twym papieżem jest – twa zguba w Rzymie!
    Tam są legiony zjadliwe robactwa:
    Czy będziesz czekać, aż twój łańcuch zjedzą?
    Czy ty rozwiniesz twoje mściwe bractwa,
    Czekając na tych, co pod tronem siedzą
    I krwią handlują, i duszą biedactwa,
    I sami tylko o swym kłamstwie wiedzą,
    I swym bezkrewnym wyszydzają palcem
    Człeka, co nie jest trupem – lub padalcem.
  • Jeżeli gryzę co – to sercem gryzę.
    • Źródło: Pieśń II, wiersz 744
  • Biada, kto daje ojczyźnie pół duszy,
    A drugie tu pół dla szczęścia zachowa.
    • Źródło: Pieśń III, wiersz 721–722
  • Strofa być winna taktem, nie wędzidłem.
    • Źródło: Pieśń V, wiersz 140

Inne cytaty[edytuj]

  • Ale ty próżno będziesz krajobrazy tworzyć,
    Osrebrzać je księżycem – i promienić świtem.
    Nie wiesz, że trzeba niebo zwalić, i położyć
    Pod oknami, i nazwać jeziora błękitem.
    • Źródło: Rozłączenie (20 lipca 1835, nad jeziorem Leman)
  • Co nam zdrady! – Jest u nas kolumna w Warszawie.
    • Źródło: Uspokojenie, 1845 rok
  • Chorobą zgubną mówię: jest melancholija i zamyślenie się zbytnie o rzeczach duszy. Dwie są bowiem melancholije: jedna jest z mocy, druga ze słabości; pierwsza jest skrzydłami ludzi wysokich, druga kamieniem ludzi topiących się.
    • Źródło: Anhelli, Paryż, 1838, s. 28.
  • Czas wszystko odkryje, czas złym jest powiernikiem.
    • Źródło: Maria Stuart
    • Zobacz też: czas
  • Dosyć jest ludzi strzegących mizernych swoich pozycji i dumy własnej, i czci światowej… i fałszów… ale muszą być i tacy, co zapomną o sobie – a wtenczas będą silni i niepokonani.
    • Źródło: list z 1843
  • Duchowi memu dała w pysk i poszła.
    • Źródło: Fantazy
  • (…) kobieta się rodzi gwiazdom podległa i kwiatom.
    • Źródło: Książę niezłomny
    • Zobacz też: kobieta
  • Lecz zaklinam – niech żywi nie tracą nadziei
    I przed narodem niosą oświaty kaganiec;
    A kiedy trzeba, na śmierć idą po kolei,
    Jak kamienie przez Boga rzucane na szaniec!
  • Miłość ojczyzny – o! to słońce świetne
    Dla serc, co dumne, sieroce, szlachetne,
    Całe się czystym miłościom oddadzą.
    Jako żurawie, co łańcuch prowadzą,
    Świetniejsze serca wylatują przodem;
    Umrą – ich duchy lecą przed narodem.
  • Nie czas żałować róż, gdy płoną lasy.
    • Źródło: Lilla Weneda (prolog), 1840
  • O Boże! Daj mi sławę choć po śmierci, a za to niech będę najnieszczęśliwszym, pogardzanym i nie poznanym w moim życiu.
  • Po długich latach, gdy wiek sił ukróci, Gdy będziesz myślą w złotej przeszłości się stawił, Wspomnij na przyjaciela, który cie zostawił, Jak przeszłość zniknął, jak przeszłość nie wróci.
    • Źródło: Godzina myśli
  • Pomiędzy nami lata biały gołąb smutku.
    • Źródło: Rozłączenie (20 lipca 1835, nad jeziorem Leman)
  • Pośród niesnasków Pan Bóg uderza
    W ogromny dzwon.
    Dla słowiańskiego oto papieża
    Otwarty tron.
    • Źródło: Pośród niesnasków Pan Bóg uderza… (1848), za: Henryk Markiewicz, Andrzej Romanowski, Skrzydlate słowa, PIW, Warszawa 1990.
  • Słowa dziecka to staremu kwiaty.
  • Szli krzycząc: „Polska! Polska” (…)
    Wtem Bóg z mojżeszowego pokazał się krzaka,
    Spojrzał na te krzyczące i zapytał: „Jaka?”
  • Ten, kto się śmieje, zawsze płaczących zwycięża.
  • Wolność ducha zachować pragnę, pod żaden indywidualny wpływ nie poddam się i póty będę trwał samotnie, dopóki nie uczuję, że całe Koło [Towiańskiego] jest mi bratnie, że razem ze mną chce czystej wiary, prawdy i tylko postępu Sprawy. W nieomylność bowiem Koła nie wierzę i formom przepisanym przezeń dla ducha nie dam się strupić.
    • Opis: list napisany po wystąpieniu z Koła Towiańskiego.
  • Żem był jak pielgrzym, co się w drodze trudzi
    Przy blaskach gromu.
    • Źródło: hymn Smutno mi, Boże!, 1839

O Juliuszu Słowackim[edytuj]

  • Bramy przepastne śmierci dla niektórych ludzi nie istnieją. Świadczą o prawdzie wielkości takiej, że prawa wielkości są inne, niż prawa małości.
    • Autor: Józef Piłsudski
    • Opis: fragment z przemówienia wygłoszonego z okazji sprowadzenia do Polski prochów Słowackiego.
  • Dlaczego Słowacki wzbudza w nas zachwyt i miłość? (…) Dlatego, panowie, że Słowacki wielkim poetą był!
    • Autor: Witold Gombrowicz, Ferdydurke, II, 1938
    • Znaczenie: szkoła uczy frazesów i sloganów, zamiast nauczyć samodzielnego myślenia.
  • (…) do tego, mówię, pokoiku, innego dnia wieczorem wszedłem był, a Juliusz stał przy kominie, fajkę na cybuchu długim paląc (…) na kanapie siedział malarz Francuz (…), ale ten nie mówił i milczał milczeniem mało naturalnym, i siedział.
  • Heroicznemu maksymalizmowi etycznemu towarzyszy idea przekraczania człowieczeństwa ku duchowi – jest to nie tylko możliwe, ale konieczne i nieuniknione. To jest ton wysiłku duchowej przemiany, który Piłsudski odnalazł u Słowackiego i który go już nigdy nie opuścił.
  • Jeśli to twoją winą, że budząca życie
    Pieśń jak orkan wstrząsnęła śpiącą grobów ziemię
    I na chwilę zwiększyła naszych nieszczęść brzemię,
    Krwawe widmo ojczyzny wywołując z trumny –
    Jeśli to twoją winą, że pchany rozpaczą
    Naród zerwać chciał więzy – to możesz być dumny!
  • Juliusz był już wówczas bardzo mizerny, w ciągłej gorączce, gdyż jak mówiono, zażywał opium, aby sprowadzić widzenia, które mi nieraz opowiadał.
    • Autor: Konstanty Gaszyński
    • Opis: w liście do Lucjana Siemieńskiego z lipca 1851.
    • Źródło: Kamil Sipowicz, Encyklopedia polskiej psychodelii, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2013.
  • (…) nieraz myślę sobie, że powinienem był nakręcić biografię Juliusza Słowackiego. Czy pan wie, że Mickiewicz nie przyszedł nawet na jego pogrzeb, a w nekrologu napisał: „Umarł działacz społeczny”. Słowo „poeta” nie chciało mu przejść przez gardło. Dlaczego? Chyba zazdrościł Słowackiemu nie tylko jego talentu poetyckiego, ale także wielkiego daru wizjonerstwa!
    • Autor: Jerzy Antczak
    • Źródło: Piotr Czerkawski, Drżące kadry. Rozmowy o życiu filmowym w PRL-u, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2019, ISBN 9788380499171, s. 60
  • W imieniu Rządu Rzeczypospolitej polecam panom odnieść trumnę Juliusza Słowackiego do krypty królewskiej, bo królom był równy.
    • Autor: Józef Piłsudski
    • Opis: fragment z przemówienia wygłoszonego z okazji sprowadzenia do Polski prochów Słowackiego.
    • Źródło: Jarosław Marek Rymkiewicz, Słowacki. Encyklopedia

Zobacz też[edytuj]

Wikisource