Toruń
Wygląd
Toruń – miasto historyczne na Pomorzu, nad Wisłą, jedna ze stolic województwa kujawsko-pomorskiego, znane z pierników.
- (…) ale to Ci napiszę, iż największą impresję, czyli alias wrażenie, pierniki na mnie uczyniły. Widziałem ja, prawda, i całą fortyfikację ze wszystkich stron miasta, ze wszystkimi szczegółami, (…) prócz tego kościoły gotyckiej budowy, od Krzyżaków fundowane, z których jeden 1231 roku zbudowany. Widziałem wieżę pochyłą niczym w Pizie, ratusz sławny, tak zewnątrz jako i wewnątrz, którego największą osobliwością jest to, że ma okien ile dni w roku, tyle sal ile miesięcy, tyle pokoi ile tygodni, a wież ile pór roku i że cała budowla onego jest jak najwspanialszą, w guście gotyckim. To jednak nie przechodzi pierników, oj, pierników, z których jeden posłałem do Warszawy.
- Autor: Fryderyk Chopin, list do przyjaciela, sierpień 1825
- (…) ponieważ w Toruniu Kopernik odkrył prawdziwy system świata, a astronom Heweliusz pochodził z Gdańska, więc konsekwentnie Toruń i Gdańsk muszą należeć do Prus.
- Autor: Voltaire, list do Fryderyka II, 18 listopada 1772
- A tak poza tym myślę, że macie najpiękniejszą starówkę w Polsce.
- Autor: Joanna Brodzik, wywiad w tygodniku „Teraz Toruń” nr 29(45)
- Ale to ciemna sprawa
teutońska…
Złamana ich ława,
tu Polska
Polska przemienionych kołodziejów,
potrzebniejsza niźli powietrze…
Widzę kołowrót dziejów
w wiślanym wietrze
To było pod Toruniem,
na pagórku…
Jakiż w nas piorun runie,
córko?- Autor: Władysław Broniewski, Wisła
- Aż mi wstyd, że nie byłem w tak malarskim miejscu jak Toruń wcześniej. Przez to miasto przemawia historia.
Ważny jest dla mnie charakter miasta, a przez Toruń przemawia daleka przeszłość. Jednocześnie nie jest to miejsce bombonierkowe, nafaszerowane ozdobami. Mówi za nie czas. Pamiętam np. niezwykle urokliwą ul. Ciasną.- Autor: Mirosław Gryń, „Gazeta Wyborcza”, Toruń, 18 sierpnia 2007
- Byłem zaskoczony tym miastem. Zdumiała mnie jego średniowieczna uroda, jego współczesna organizacja, a nade wszystko czystość w porównaniu z niezbyt wielką czystością innych stron Polski, na przykład czegoś, co w okresie zaborów nazywało się Galicją. Odtąd zachęcam każdego, żeby pojechał do Torunia, i sam mam nadzieję zobaczyć to miasto ponownie.
- Autor: Sławomir Mrożek, korespondencja z Wydziałem Informacji, Promocji i Turystyki miasta Torunia
- Choćby świat był bez końca i choćby miliony
wiodły po nim splątanych, nieprzetartych dróg,
Wiem, że zawsze powrócę – Toruniu – znużona
Na twój z brunatnych cegieł ułożony próg.- Autor: Krystyna Maria Królikowska, Toruń, 1943
- Czerwony jak toruńska cegła.
- Opis: przysłowie staropolskie
- Dla Torunia tym jest piernik, czym dla statku dobry sternik.
- Opis: przysłowie
- Zobacz też: piernik
- Dokąd jedziesz? Do Torunia, kupić kunia.
Bo w Toruniu kunie tanie, za złotówkę się dostanie.- Opis: powiedzenie
- Dwie wieże królowały miastu i mieszczanom,
Ratuszowa i druga Świętojańską zwana- Autor: Tadeusz Śliwiak, poemat o Mikołaju Koperniku: Astrolabium z jodłowego drzewa, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1953
- Dziejów miasta Torunia
nie wygrzebuj z ksiąg starych,
bo wystarczy się przejść ulicami,
a odczytasz z łatwością,
żywą miasta opowieść,
tutaj przeszłość wrzeźbiła się w kamień.- Autor: Tadeusz Śliwiak, Ballada o gospodzie „Pod modrym fartuszkiem”
- Gdańska gorzałka, toruński piernik, krakowska panna, warszawski trzewik – najlepsze rzeczy w Polsce.
- Opis: przysłowie staropolskie
- … Już się na perorę zdobywał nową
Doktor, gdy postrzegł likwor przeźroczysty
Wódka to była, co ją zwą kminkową.
Przy niej toruński piernik przeźroczysty,
Sucharki masą oblane cukrową,
Dar przeoryszy nigdyś uroczysty…- Autor: Ignacy Krasicki, Monachomachia
- Mam stąd dobre wspomnienia. Od początku lat 80. bardzo często występowaliśmy w Od Nowie. Były tutaj wtedy różne festiwale. Przyjaźniłem się z toruńskimi zespołami. Chodzi mi o takie stare kapele, jak Bikini, Nowomowa czy później Kobranocka i oczywiście Republika. Ostatnio grałem w Toruniu podczas koncertu poświęconego pamięci Grześka Ciechowskiego. Było bardzo fajnie. Toruń jest jednym z tych miast, w którym na początku lat 80. dużo się działo. Nie brakowało ciekawej muzyki, głównie opartej na punk rocku i nowej fali. Generalnie Toruń jest w porzo. Nie tylko z piernikami mi się kojarzy [śmiech], ale również z muzyką, której tu było bardzo dużo. Toruń to jest jedno z tych miast, które nie jest mi obce.
- Autor: Muniek Staszczyk
- Źródło: wywiad dla witryny Kulturalny Toruń
- Kto w Toruniu mieszka
wesoło się śmieje
je toruński piernik
dobrze mu się dzieje.
Wszyscy się częstują
w Toruniu piernikiem,
a więc słodko temu,
kto jest toruńczykiem.- Autor: Roman Pisarski, Toruńska piosenka
- Największą chwałą Torunia jest, że dał życie Mikołajowi Kopernikowi, Astronomowi, który nowy bieg ciałom niebieskim przypisał.
- Autor: Julian Ursyn Niemcewicz
- Naprawdę, że nie mogę myśleć o mieście Toruniu bez łez w oczach. To miasto jest zawsze jednym z najwierniejszych, a jednak zawsze jednym z najnieszczęśliwszych.
- Autor: Stanisław August Poniatowski do hrabiego Dzieduszyckiego.
- Nie na próżno Toruń nazwałem czerwonym, wszystkie jego kościoły, wieże, obwarowania, nawet większa część domów pała tym kolorem, a odbicie jego w Wiśle spoczywa jak wyspa koralowa
- Autor: Deotyma podczas podróży do Gdańska przejeżdżając przez Toruń
- Odpływa miasto pod niebem z ciemnego szkła
popychają je strzały na czarnych tarczach zegarów.- Autor: Józef Czechowicz, Toruń
- Po drodze Toruń, gościnny Toruń witał oryla –
do dziś mam w oczach ten piękny widok w zachodu chwile,
Kiedy z daleka już się pojawiał na niebie czystym
prastary Toruń w misternej rzeźbie wieżyc strzelistych…- Autor: Jadwiga Korczakowska, Pieśń flisaka (1938)
- Po żelaznym moście sunie w dymach pociąg,
rdzawe iskry toną w ciemnościach, rwących prądach,
a Toruń ssie fajkę zgasłą i z dobrocią
na zziębniętych, małych kochanków spogląda.- Autor: Franciszek Fenikowski, Zakochani
- Pozdrawiam bliski mojemu sercu Toruń i piękne Pomorze Nadwiślańskie. Cieszę się, że mogłem przybyć do waszego miasta, które sławą okrył Mikołaj Kopernik
- Autor: Jan Paweł II
- Raduję się obecnością słuchaczy Radia Maryja, które ma siedzibę w Toruniu. Rozgłośnia ta dociera do bardzo wielu rodaków w Polsce i na świecie.
- Autor: Jan Paweł II, nabożeństwo w Toruniu, 7 czerwca 1999
- Śród miast pruskich Toruniu znaczny, z dobrymi wróżbami,
Trzykroć, czterykroć razy chcę cię pożegnać, o miasto,
W czasie, kiedy dwukrotnie słońce złoty łuk obiegło,
Ty mnie niezliczonymi darzyłeś łaskami.- Autor: Wawrzyniec Korwin, Wiersz, w którym żegna ziemię pruską, tłum. Ludwik Hieronim Morstin
- Toruń, 29 lutego 1951, Czwartek,… Toruń wyglądał po nocy zjawiskowo. Takie nieduże miasto, a takie piękne parki, aleje, przestrzenie zadrzewione. Ulica Bydgoska, gdzie mieszkają Górscy, wygląda na willową dzielnicę jakiejś stolicy – to nas wprawiło w dobry humor. Zapomniałam dodać, że chodząc rano po mieście, wstąpiłyśmy na chwilę do krzyżackiego podobno – kościoła N. Panny Marii. Jest to najbardziej mistyczny, najbardziej „kościelny” ze wszystkich kościołów, jakie widziałam po świecie.
- Autor: Maria Dąbrowska, Dziennik 1951–1957
- Toruń leży nad Wisłą
Fakt znany. Lecz ilu z nas wie,
że w tym kryje się wszystko?- Autor: Jan Koprowski, Pochwała Torunia
- Toruń budowny i bogaty w cnotę,
Tam szczyrych mieszczan oglądasz ochotę,
Tam pokój, tam wstyd, tam płuży uczciwość
I sprawiedliwość.- Autor: Sebastian Fabian Klonowic, Flis
- Toruń budzi się ze snu, gotycki smak porannej kawy
- Autor: Czas Gospodarzy, "Łączy nas Toruń"
- Toruń ozdobnymi budowlami i pokryciem ceglanych dachówek tak cudownie jaśnieje, że niewiele miast może mu dorównać pięknością i wspaniałością.
- Autor: Jan Długosz, Jana Długosza roczniki czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego
- To stary Toruń, gród Kopernika
miasto piernikiem pachnące
to nasz astronom, wielki uczony
zatrzymał na niebie słońce- Autor: Mała Rewia, "Toruń"
- Trzeba pamiętać, że Jan Paweł II czuł mocny związek z Toruniem. Jeszcze jako kardynał przebywał tutaj. Miał tu swoją rodzinę, która do dzisiaj mieszka na terenie naszego województwa. Zatem związek sentymentalny był bardzo wyraźny.
- Autor: Sławomir Oder
- Opis: o związkach św. Jana Pawła II z Toruniem i regionem kujawsko-pomorskim.
- Źródło: Ks. Sławomir Oder: Jan Paweł II czuł silny związek z regionem kujawsko-pomorskim, tvp.pl, 18 maja 2020.
- U bram Torunia stanął na straży
niebieski mundur i kurtka szara;
wartując nocą, radośnie marzy,
że krwi nie była próżną ofiara.- Autor: Jan Sokolicz-Wroczyński, U bram Torunia (20 stycznia 1920)
- W Gdańsku książęta
W Toruniu panięta- Źródło: anonimowa satyra Pochwała miast pruskich
- W herbie Torunia, miasta Prus Królewskich,
trzy wieże są jak arki trzy, jak trzy twierdze lub gwiazdy,
jak troje oczu albo trzy dusze: to urząd, kościół, dom.
Zamknięta brama poucza: Toruń zamknięty jest dla zła; dla dobra zaś jest otwarty – tak mówi brama otwarta.
Anioł, który otacza miasto niezwyciężonymi skrzydłami,
osłania miasto z nakazu Boga.- Autor: Ulryk Schober, W herbie miasta Torunia
- W Toruniu od rana
Nie porzucim dzbana…
Piekła wart łotr, który
Opuszcza kompana.- Autor: Franciszek Fenikowski, Piernikowe miasto
- Wszędzie, gdzie jestem, chwalę Toruń, bo uważam to miasto za najpiękniejsze na świecie. Mój mąż Tony Halik był dumny, że się tu urodził, a ja naprawdę Toruń kocham. Za każdym razem, gdy tu przebywam, czuję się wspaniale. Ludzie mnie poznają i traktują jak swoją, co mi się podoba. Ja też czuję się torunianką.
- Autor: Elżbieta Dzikowska, „Gazeta Nowości”, 30 maja 2009
- Zobacz też: Tony Halik