Auschwitz-Birkenau

Auschwitz-Birkenau

KL Auschwitz-Birkenau – największy hitlerowski obóz koncentracyjny i obóz zagłady.

• Co może powiedzieć ludzkość dziś, ta ludzkość, która chce dowieść postępu kultury, a XX wiek postawić znacznie wyżej od wieków przeszłych. Czy w ogóle my, ludzie XX wieku, możemy spojrzeć w twarze tych, co żyli kiedyś i – śmieszna rzecz – dowodzić naszej wyższości, kiedy za naszych czasów zbrojna masa niszczy nie wrogie sobie wojsko, lecz całe narody, bezbronne społeczeństwa, stosując najnowsze zdobycze techniki. Postęp cywilizacji – tak! lecz postęp kultury? – śmieszne. Zabrnęliśmy kochani moi, straszliwie. Przerażająca rzecz, nie ma na to słów! Chciałem powiedzieć: zezwierzęcenie… lecz nie! Jesteśmy od zwierząt o całe piekło gorsi!
  • Autor: Witold Pilecki, fragment raportu z 1945 z pobytu w obozie śmierci w Auschwitz.
  • Źródło: A. Cyra, Ochotnik do Auschwitz. Witold Pilecki 1901–1948, Oświęcim 2000, s. 309.

• Kiedy zobaczyłam napis „Arbeit macht frei” pomyślałam, że nie będzie źle, bo ja się roboty nie boję, pewnie mnie wkrótce zwolnią. Nieraz przecież pomagałam dziadkom przy sianokosach.
  • Autorka: Zofia Posmysz
  • Opis: wspomnienie dotyczące pierwszego dnia pobytu w obozie koncentracyjnym Auschwitz.
  • Źródło: „Pasażerka” – opera o gehennie Auschwitz, tvp.info, 8 października 2010

• Musimy pamiętać i krzyczeć – tu było piekło na Ziemi!
  • Autor: Aleksander Kwaśniewski, wystąpienie podczas obchodów 60. rocznicy wyzwolenia obozu, 27 stycznia 2005

• Odbyt świata.
  • Anus mundi. (łac.)
  • Autor: Heinz Thilo
  • Opis: o obozie.
  • Źródło: Zdzisław Jan Ryn, Lekarze – więźniowie Auschwitz-Birkenau, „Alma Mater” nr specjalny 118, 2009, s. 133.

• Okrucieństwo nie skończyło się w Auschwitz-Birkenau, ono istnieje także i w dzisiejszym świecie; w tylu miejscach, gdzie toczy się wojna, dzieje się dokładnie to samo.
  • Autor: Franciszek (papież)
  • Opis: wypowiedziane podczas Światowych Dni Młodzieży w Krakowie.
  • Źródło: Okrucieństwo nie skończyło się w Auschwitz-Birkenau, pap.pl, 29 lipca 2016.
  • Zobacz też: wojna

• Opierając się na tradycji Rzeczypospolitej, na jej bagażu wartości i tożsamości oraz na doświadczeniach dziejowych. Polska powinna pełniej wykorzystać materialne pozostałości nazistowskiego szaleństwa. Najpełniejszym fundamentem edukacji i formacji dla świata pragnącego „nigdy więcej” pozostaną ceglane budynki za bramą z napisem „Arbeit macht frei”. Dlatego ta spuścizna niemieckiego terroru ma szansę stać się – właśnie w Polsce, a nie w USA czy Izraelu – zaczynem nowej edukacji. Nie przegapmy.
  • Autor: Piotr Cywiński, „Rzeczpospolita”, 13 września 2004

• Ostatni raz widziałem wtedy Nowaka – lekarza, który uratował mi życie w Krankenbau (potem, przeniesiony na Majdanek, umarł na tyfus). „Panie doktorze, nie na darmo się pan wtedy wysilał, ja żyję” – powiedziałem. „No to jak żyjesz, to wiesz, co masz robić”. „Nie wiem, co mam robić” – zdziwiłem się. „Pamiętaj: wiedzieć”.
  • Autor: profesor Władysław Bartoszewski
  • Opis: tak zapamiętał spotkanie z lekarzem, który uratował mu życie podczas pobytu w obozie zagłady w Auschwitz

• Pisanie wierszy po Oświęcimiu jest barbarzyństwem.
  • Autor: Theodor Adorno

• Praca czyni wolnym.
  • Arbeit macht frei (niem.)
  • Źródło: napis na głównej bramie obozu.

• Tu więzili moją rodzinę i wszystkich spalili. Tu wzięli moje imię i dali mnie numer. Nie byłam więcej Merka Szewach – byłam numerem. Dlaczego?! Dlaczego spalili mój naród… żydowski naród?! Dlaczego wzięli od nas wolność? Dlaczego dali nam łatę? Żółtą łatę? Żeby poznali, że jesteśmy Żydzi. Nigdy! Nigdy niech się to wróci. Tak naga stałam w tym obozie… dziewczynka… szesnaście lat! Stoję tu… naga.
  • Autor: Merka Szewach, więźniarka Auschwitz, wystąpienie podczas 60. obchodów wyzwolenia obozu w Auschwitz.

• Wiele jeszcze zostało do zrobienia. I długa droga przed człowiekiem. Ale jedno wydaje mi się pewne: Niezależnie od wszystkiego, na wskroś i wbrew, głosy ofiar nie zamilkną i ziemia ich krzyku nie ukryje. To, co było przedtem, nie wróci, ale czas po Zagładzie nigdy już nie będzie czasem błogiej niewinności. Tego Miejsca, jako sumienia Europy i Świata, nie będzie już nigdy można ominąć, uciszyć, wymazać. Ta ziemia nosi w sobie krzyk ofiar. I go nie skryje. Tego jestem pewien.
  • Autor: Piotr Cywiński, dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau, fragment przemówienia podczas obchodów 65. rocznicy wyzwolenia obozu Auschwitz, 27 stycznia 2010.
  • Źródło: Oś – Oświęcim – Ludzie – Historia – Kultura, nr 22, luty 2010

• Zwiedziliśmy Oświęcim, co było niezwykle poruszającym przeżyciem. To jest takie miejsce, które należy koniecznie zobaczyć.
  • Autor: Danny DeVito, „To i Owo” nr 18, 2009, s.5.

Zobacz też:

• obozy koncentracyjne (wspomnienia)