Johann Wolfgang von Goethe
Wygląd
(Przekierowano z Johann Wolfgang Goethe)
Johann Wolfgang von Goethe (1749–1832) – niemiecki poeta, dramaturg, prozaik, filozof, uczony i mąż stanu.
Cytaty z utworów
[edytuj]- Czerwona nić.
- Der rote Faden. (niem.)
- Opis: motyw, nurt działania.
- Źródło: Pokrewieństwa z wyboru 2, 2 (1809)
Cierpienia młodego Wertera
[edytuj] Poniżej znajdują się wybrane cytaty, więcej znajdziesz w osobnym haśle Cierpienia młodego Wertera.
- Jakże trudno na tym świecie człowiekowi zrozumieć drugiego człowieka.
- Odczuwamy bardzo często swe braki, a to, czego nam brak, posiada często, jak nam się wydaje, ktoś drugi…
- Posiadam tyle, a wszystko pochłania uczucie dla niej. Posiadam tyle, a bez niej wszystko mi jest niczym
- To co ja wiem, może każdy wiedzieć. Moje serce mam ja tylko.
Faust
[edytuj] Poniżej znajdują się wybrane cytaty, więcej znajdziesz w osobnym haśle Faust (dramat).
- Błądzi człowiek, póki dąży.
- Es irrt der Mensch, solang er strebt. (niem.)
- Zobacz też: człowiek
- Czyn jest wszystkim, niczym sława.
- Die Tat ist alles, nichts der Ruhm. (niem.)
- Krew jest to likwor całkiem osobliwy.
- Blut ist ein ganz besondrer Saft (niem.)
- Źródło: 1, 4
Refleksje i maksymy
[edytuj] Poniżej znajdują się wybrane cytaty, więcej znajdziesz w osobnym haśle Refleksje i maksymy.
- Błędy człowieka czynią go sympatycznym.
- Zobacz też: błąd
- Nie można żyć dla każdego, w szczególności zaś nie można żyć dla tych, z którymi nie chciałoby się żyć.
- Wir können nicht für alle leben, besonders für die, mit denen wir nicht leben wollen. (niem.)
- Nie wszędzie, gdzie jest woda, muszą być żaby; ale gdzie słychać żaby, tam jest woda.
Inne
[edytuj]O religii
[edytuj]- Architektura weneckiego kościoła Świętego Marka dorównuje w swej głupocie wszystkiemu, czego uczono i dopuszczano się pewno w jego murach. Wszystkie te zabiegi o nadanie znaczenia kłamstwu wydają mi się żałosne, a popisy, które imponują dzieciom i ludziom żądnym wrażeń zmysłowych, zdają mi się – także wówczas, gdy zastanawiam się nad nimi jako twórca, poeta – niesmaczne i mało ważne.
- Źródło: Karlheinz Deschner, I znowu zapiał kur – Krytyczna historia Kościoła, Gdynia 1996; t. 2, s. 306–308.
- Biorąc pod uwagę wszystkie akty tworzenia, odkrywa się jedną elementarną prawdę: gdy się czemuś prawdziwie poświęcamy, wspiera nas opatrzność.
- Chce on [Kościół] rządzić, a do tego potrzeba mu ograniczonych w swym myśleniu mas, które będą się korzyć i pozwolą nad sobą panować.
- Źródło: Karlheinz Deschner, I znowu zapiał kur – Krytyczna historia Kościoła, Gdynia 1996; t. 2, s. 306–308.
- Człowiek bez wiary jest tylko półczłowiekiem.
- Zobacz też: wiara
- Jakkolwiek często zaglądaliśmy do niego (Koranu), zawsze na początku nas odrzuca, lecz później przyciąga i zdumiewa, by na koniec zmusić nas do złożenia mu hołdu… Jego styl, zgodny z treścią i intencją, jest surowy, wspaniały, przejmujący – i zawsze prawdziwie wzniosły. A więc Księga ta przez wszystkie wieki będzie wywierać swój niezmienny wpływ.
- Źródło: T.P. Hughes, A Dictionary of Islam, Londyn 1885, s. 526.
- Mahomet był Prorokiem, a nie poetą i dlatego jego Koran musi być traktowany jako Boskie Prawo, a nie jako książka stworzona przez człowieka dla rozrywki lub edukacji.
- Nauka Chrystusa nigdzie nie była bardziej tłumiona niż w chrześcijańskim Kościele.
- Nie jestem zbudowany ani teatrem, ani obrzędami kościelnymi: komedianci zadają sobie wiele trudu, żeby wywołać uciechę, klech zaś czyni to, by nakłonić do religijnego skupienia. (…) [papież jest] najlepszym komediantem w Rzymie.
- Źródło: Karlheinz Deschner, I znowu zapiał kur – Krytyczna historia Kościoła, Gdynia 1996, t. 2, s. 306–308.
- Zobacz też: religia
Pozostałe
[edytuj]- Artysto, twórz, nie gadaj!
- Bilde Künstler; rede nicht! (niem.)
- Źródło: przedmowa do działu Sztuka, Dzieła (1815)
- Barwy są czynami światła, czynami i cierpieniem.
- Die Farben sind Taten des Lichts, Taten und Leiden. (niem.)
- Źródło: wstęp do O teorii kolorów (Zur Farbenlehre)
- Zobacz też: światło
- Błąd łatwiej dostrzec niż prawdę, bo błąd leży na wierzchu, a prawda w głębi.
- Charakter człowieka najlepiej określa się przez to, co uznaje on za śmieszne.
- Ciągle mamy nadzieję – i we wszystkich sprawach lepiej mieć nadzieję niż ją stracić.
- Zobacz też: nadzieja
- Co skraca mi czas? – Działanie! Co wydłuża go niemiłosiernie? – Bezczynność!
- Cud jest najukochańszym dzieckiem wiary.
- Człowieczek.
- Homunkulus. (łac.)
- Człowiek dla miłości jest tylko potrzebny na świecie.
- Człowiek, choć jest istotą tak ograniczoną, potrzebuje podwójnych uczuć: Miłości i Nienawiści.
- Gdy otworzysz oczy wydaje ci się już, że widzisz.
- Gdzie światło jest najjaśniejsze, cień jest najciemniejszy.
- Źródło: Götz von Berlichingen
- Gdzie znika zainteresowanie, tam znika i pamięć.
- Głęboki upadek prowadzi często do wielkiego szczęścia.
- Zobacz też: szczęście
- I być zmuszonym do uwielbiania absurdu – to najsmutniejszy stan, do jakiego może być doprowadzony człowiek świadomy swego rozumu.
- Źródło: Leksykon złotych myśli, wyboru dokonał Krzysztof Nowak, Warszawa 1998.
- I najmniejszy włos rzuca swój cień.
- Das kleinste Haar wirft seinen Schatten. (niem.)
- Źródło: Sprüche in Prosa III
- Istnieją dwie pokojowe formy przemocy: prawo i przyzwoitość.
- Zobacz też: przemoc
- Ja jestem Twój i Ty jesteś moja, i tak trwamy razem. Przecież nie może być inaczej.
- Jeśli miłość jest wadą, szybko z niej wyrastasz.
- Zobacz też: miłość
- Każdy, chociażby tylko dziesięć lat wcześniej czy później urodzony, byłby, co się tyczy własnego własnego wykształcenia i oddziaływania na zewnątrz, niemal zupełnie innym człowiekiem.
- Ein jeder, nur zehn Jahre früher oder später geboren, dürfte, was seine eigene Bildung und die Wirkung nach außen betrifft, ein ganz anderer geworden sein. (niem.)
- Źródło: Z mojego życia. Zmyślenie i prawda, tom I, wstęp, tłum. Aleksander Guttry
- Kiedy ludzie stają się naprawdę źli, jedynym uczuciem, jakie im pozostaje, jest radość z cudzej krzywdy.
- Klasyczne jest to, co zdrowe; romantyczne to, co chore.
- Źródło: Jan Miodek, Rozmyślajcie nad mową!, Prószyński i S-ka, Warszawa 1999, s. 30.
- Kolekcjonerzy to ludzie szczęśliwi.
- Komu trzy tysiące lat nie mówią nic, niech w ciemności niewiedzy żyje z dnia na dzień.
- Źródło: tłum. Ewa Perucka, cyt. za: Jostein Gaarder, Świat Zofii. Cudowna podróż w głąb historii filozofii, Warszawa 1995, s. 182.
- Kto nie jest w stanie kochać i twierdzi, że nigdy się nie myli, ten pozwolił się już pogrzebać.
- Kto nie uwierzy w własny rozwój, ten na zawsze pozostanie szarym przechodniem.
- Kto wiele przebywa z dziećmi, odkryje, że żaden nasz czyn nie pozostaje u nich bez oddźwięku.
- Zobacz też: dziecko
- Kto źle zapnie pierwszy guzik, ten nie zapnie się jak należy.
- Los spełnia nasze życzenia, ale na swój sposób, żeby móc nam dać coś ponad życzenie.
- Ludzie są szczęśliwi, zanim dojdą do rozumu i kiedy go znów stracą.
- Ludzkość? To abstrakcja. Zawsze istnieli i będą istnieli tylko ludzie.
- Łatwo się nauczyć panowania, trudniej rządzenia.
- Matematycy to gatunek Francuzów: mówisz coś do nich, a oni przekładają to na swój język i proszę: robi się z tego coś zupełnie innego.
- Zobacz też: matematyk
- Miej nawet mały rozum, ale swój.
- Miłość często to wzmacnia, co zdawałoby się, że ją powinno ugasić: kaprysy i przeciwności, oddalenie i zazdrość.
- Miłość jest cierpieniem. Człowiek musi kochać, ale nie chce tego.
- Miłość to sprawa idealna, małżeństwo – realna. Połączenie rzeczy realnej z idealną nigdy nie uchodzi bezkarnie.
- Miłość to uparte dziecię, nigdy się mocniej nie uczepi szaty nadziei jak wówczas, gdy ta bliska jest zniknięcia.
- Miłość, co daje siłę wszystko znieść, za wszystko też może wystarczyć.
- Musisz wygrać i panować –
albo przegrać w nędzy żyć.
Cierpieć albo triumfować,
młotem lub kowadłem być!- Zobacz też: cierpienie, triumf
- Myślenie jest ważniejsze niż wiedza, ale nie ważniejsze niż obserwacja.
- Na myśl o Niemcach często ogarnia mnie wielki smutek: jacyż potrafią być wspaniali jako jednostki, a zarazem jacy godni pogardy jako naród…
- Źródło: John Altman, Gry szpiegów, motto
- Najszczęśliwszy geniusz ledwo dokaże, ażeby samym instynktem i naturą wyniósł się nad pospolitość. Sztuka jest sztuką, kto jej nie zbadał, nie może zwać się poetą, ani artystą.
- Źródło: Kazimierz Brodziński, O krytyce w: Pisma rozmaite Kazimierza Brodzińskiego, tom I, wyd. Drukarnia Józefa Węckiego, Warszawa 1830, s. 53.
- Należy każdego dnia posłuchać krótkiej pieśni, przeczytać dobry wiersz, zobaczyć wspaniały obraz i jeśli byłoby to możliwe – wypowiedzieć kilka rozsądnych słów.
- Nie ma wartości równej wartości czasu.
- Źródło: Leksykon złotych myśli, wyboru dokonał Krzysztof Nowak, Warszawa 1998.
- Nie ma większego skarbu nad wartość dnia.
- Opis: przypisywane.
- Źródło: „Przekrój”, wydania 2880–2891, wyd. Czytelnik, 2000, s. 29.
- Zobacz też: dzień
- Nie ma nic straszniejszego niż czynna ignorancja.
- Źródło: Leksykon złotych myśli, wyboru dokonał K. Nowak, Warszawa 1998.
- Zobacz też: ignorancja
- Nie podróżuje się po to, by przyjechać, tylko żeby podróżować.
- Nie trzeba pisać wierszy ani sztuk teatralnych, żeby być twórcą: istnieje również twórczość czynów, która niejednokrotnie stoi znacznie wyżej.
- Nie zawsze się traci, kiedy się zostaje pozbawionym czegoś.
- Nikt nie jest panem ludzi naprawdę twórczych, należy ich zostawić samych sobie.
- Nikt nie jest tak bardzo zniewolony jak ktoś, kto czuje się wolnym, podczas gdy w rzeczywistości nim nie jest.
- Nowi poeci zbyt wiele wody wlewają do atramentu.
- Zobacz też: poeta
- Oskarżasz ją, że przechodzi od jednego do drugiego, a ona szuka tylko stałego mężczyzny.
- Po sposobie, w jaki spełniasz swój obowiązek poznasz wartość swoją.
- Podróżuje się nie po to, aby dotrzeć do celu, ale po to, żeby być w podróży.
- Potykając się można zajść daleko; nie wolno tylko upaść i nie podnieść się.
- Póki nie umierasz i nie stajesz się na nowo, jesteś tylko smutnym gościem na tej tajemniczej ziemi.
- Źródło: Dietrich von Hildebrand, Przemienienie w Chrystusie, tłum. Juliusz Zychowicz, Znak, Kraków 1982, s. 15.
- Prawda jest pochodnią olbrzymią: dlatego właśnie usiłujemy wszyscy zbliżyć się do niej tylko na chwilę w obawie, by nie spłonąć.
- Prawdziwa miłość jednaką zostanie, czy jej na wszystko pozwolisz, czy wszystkiego zabronisz.
- Przed rewolucją wszystko było dążnością, potem zmieniło się w żądanie.
- Sama wiedza nie wystarczy, trzeba jeszcze umieć ją stosować.
- Źródło: Jarosław Gronert, Astrologia od początku, Pabianice 2007, s. 144.
- Zobacz też: wiedza
- Starość nie czyni nas zdziecinniałymi, jak ludzie twierdzą, lecz odkrywa w nas ciągle jeszcze prawdziwe dzieci.
- Śnieg to fałszywa czystość.
- Świadomość, że gdzieś jest ktoś, kto mimo dzielącej odległości lub nie wyrażonych myśli, wyczuwa twą obecność, przemienia tę ziemię w raj.
- Świat idzie naprzód tylko dzięki tym, którzy się temu sprzeciwiają.
- Talent kształci się w ciszy, a charakter – w wirze świata.
- Ten jest najszczęśliwszym człowiekiem, który koniec swego życia może powiązać z jego początkiem.
- Źródło: Teresa Bętkowska, Ojciec kochał – matka wychowywała, „Alma Mater” nr 156–157, kwiecień-maj 2013, s. 29.
- To nie to, że z wiekiem stajemy się dziećmi. Wiek po prostu pokazuje, jakimi dziećmi pozostaliśmy.
- Trzeba kochać, trzeba nienawidzić, trzeba walczyć, trzeba umieć silnie przeżywać. To może uczynić życie gorzkim, ale bez tego życie nic nie jest warte.
- Tylko człowiek, który przez całe życie pracował, ma prawo powiedzieć: żyłem!
- Tylko ten, kto jest najwrażliwszy, może się stać najzimniejszym i najtwardszym; musi się bowiem zamknąć w hartowanym pancerzu, aby się zabezpieczyć przed szorstkimi potrąceniami. I jakże mu często ciąży ten pancerz.
- Wiele tracimy wskutek tego, że przedwcześnie uznajemy coś za stracone.
- Zobacz też: strata
- Więcej światła!
- Mehr Licht. (niem.)
- Opis: rzekomo ostatnie słowa poety; prawdopodobnie umierającemu Goethemu ciemniało w oczach i powiedział: „Otwórzcie drugą okiennicę, niechaj wpadnie więcej światła”.
- Większego szczęścia nie ma na ziemi jak szczerze kochać i być ukochanym.
- Własna wola czyni człowieka wielkim lub małym.
- Źródło: Jarosław Gronert, Astrologia od początku, Pabianice 2007, s. 17.
- Właśnie to, z czym człowiek się nie zgadza i czego nikt nie chce słuchać, trzeba tym częściej powtarzać.
- Wobec wielkich zalet drugiego człowieka nie ma innego ratunku jak tylko miłość.
- Wszechpotężna jest miłość, która wszystko tworzy, wszystko ochrania.
- Zobacz też: miłość
- Wszystko, co wyzwala naszego ducha, nie ucząc nas panowania nad sobą, prowadzi do zguby.
- Wszystko ułożyłoby się znakomicie, gdyby można było rzecz powtórzyć.
- Wysokie wymagania – nawet niespełnione – już same w sobie są bardziej godne szacunku niż niskie wymaganie spełnione bez reszty.
- Źródło: „Przekrój” nr 1747, 1 października 1978, s. 13.
- Z przyganą odniósł się też do tragedii przeznaczenia. „Cóż dzisiaj powiedział – począć z losem? Los to polityka.”
- Źródło: Rozmowa z Napoleonem (1808)
- Zobacz też: przeznaczenie
- Zaczynaj wszystko, co możesz zrobić lub o czym marzysz. Zuchwałość mieści w sobie geniusz, siłę i czary. Nie zwlekaj!
- Zmysły mają zbyt krótkie skrzydła w stosunku do nieśmiertelnego lotu ducha.
O Goethem
[edytuj]- Faust to wielkie dzieło. Jest ono najpełniejszym wyrazem epoki, która się w Europie nie powtórzy. Epoki, kiedy społeczeństwo doszło do odrzucenia samego siebie, kiedy każdy obywatel stał się człowiekiem, kiedy wreszcie zaczęła się walka między starymi a nowymi czasami i ludzie przestali uznawać za niewzruszone cokolwiek prócz rozumu ludzkiego i przyrody. Francuzi w swojej rzeczywistości wprowadzali rządy rozumu ludzkiego; Niemcy wprowadzili je w teorii, w filozofii, w poezji… Fausta możemy uważać za najpełniejszy literacki wyraz epoki dzielącej średniowiecze od nowych czasów… W życiu każdego z nas przychodzi okres, kiedy Faust wydaje się nam najznakomitszym dziełem umysłu ludzkiego, kiedy zaspokaja on całkowicie nasze pragnienia; ale nadchodzi z kolei okres, kiedy nie przestając uważać Fausta za wspaniałe i przepiękne dzieło, idziemy jednak naprzód poszukując innych, może mniejszych talentów, ale silniejszych charakterów, kiedy dążymy do innych celów…
- Źródło: Iwan Turgieniew, Połnoje sobranije soczinienij, Petersburg 1898, t. XII.
- Niewzruszony na swym Olimpie bóg Goethe, który opisuje ludzkie namiętności, nigdy ich nie odczuwając ani nie podzielając, zawsze wydawał mi się istotną niezbyt pociągającą, która swą nieczułością, egoizmem i pychą przypomina diabła, a człowieka jedynie swoimi drobnymi namiętnościami.
- Źródło: Alexis de Tocqueville, Listy, wyd. Znak, 1999
- Obrazek przedstawiał Goethego... wie pani, poetę Goethego. Ale na portrecie nie wyglądał tak jak w rzeczywistości... Właściwie w ogóle nie wiadomo dokładnie, jak wyglądał, nie żyje od stu lat. Ale pewien współczesny malarz ufryzował Goethego tak, jak sobie go wyobrażał, i ten portret denerwował mnie i budził we mnie wstręt... nie wiem, czy pani to rozumie?
- Autor: Hermann Hesse, Wilk stepowy