Abdulrazak Gurnah
.jpg)
Abdulrazak Gurnah (2022)
Abdulrazak Gurnah (ur. 1948) – brytyjski pisarz pochodzenia zanzibarsko-arabskiego.
Powróceni (2020)
[edytuj](ang. Afterlives; tłum. Krzysztof Majer, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2022, ISBN 9788367461481)
- Askarysi z schutztruppe, wspomagani przez rekrutów spośród podbitej ludności miejscowej, stanowili już wówczas niszczycielską siłę o niemałym doświadczeniu. Szczycili się reputacją bezlitosnych wojowników, co niezwykle wręcz zadowalało oficerów i zarządców Deutsch-Ostafrika.
- Ból w biodrze nieco ustępował, to na pewno. Wraz z upływem dnia zdołał je nieco rozchodzić, ale wiedział, że długo się tak nie da. Wciąż potrzebował częstego odpoczynku. Ból trzeba będzie po prostu lepiej zagospodarować, inaczej całkiem Hamzą zawładnie, zamieniając go w inwalidę, jak wielu innych, którzy ocaleli z tej wojny.
- Źródło: s. 19.
- Zobacz też: ból, I wojna światowa
- Choć z powodu bitew, chorób i dezercji ubywało w schutztruppe żołnierzy i tragarzy, ich oficerowie nadal walczyli, wykazując się szaleńczym uporem i wytrwałością. Szlak askarysów znaczyły zgliszcza i setki tysięcy umierających z głodu, oni tymczasem parli naprzód w ślepym, krwiożerczym entuzjazmie dla sprawy, której genezy nie znali, opartej na próżnych ambicjach, które w ostatecznym rozrachunku miały doprowadzić do ich poddaństwa.
- Źródło: s. 129.
- Którejś nocy ocknął się w całkowitym roku i zrozumiał, że tym kimś, ktoś szlochał w jego koszmarze, jest on sam. Ziemia spływała krwią, grzęzły mu stopy, całe ciało miał przesiąknięte.
- Miał dryg do plotkowania plotki potrafił zarówno zdobywać, jak i puszczać w obieg, a kupiec nie łajał go za to, że zamiast siedzieć przy biurku, tyle godzin pluje na ulicach i w kawiarniach. Zawsze lepiej było wiedzieć, o czym się aktualnie mówi, niż pozostawać w niewiedzy.
- Źródło: s. 19.
- Zobacz też: plotka
O powieści Powróceni
[edytuj]- Podobnie jak we wcześniejszych utworach, w swej ostatniej powieści autor opisuje złożone interakcje pomiędzy mieszkańcami wybrzeża Oceanu Indyjskiego, gdzie przenikały się wpływy afrykańskie, arabskie, indyjskie, chińskie i europejskie. Otwartość i życzliwość tych różnorodnych etnicznie społeczności uosabia w powieści postać Khalify, który pomaga dotkniętym przez wielorakie nieszczęścia bohaterom odnaleźć miejsce w muzułmańskiej wspólnocie. W Powróconych Gurnah podkreśla, że niezwykłe bogactwo kulturowe Afryki Wschodniej przetrwało wbrew opresji kolonialnej.
- Autorka: Anna Branach-Kallas, posłowie [w:] Powróceni, tłum. Krzysztof Majer, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2022, ISBN 9788367461481, s. 384.
- W polskim przekładzie powrócą onych utrzymano przez postrzeganą przez autora zasadę, bez słów obcych wobec języka tekstu nie wyróżniać kursywą ani cudzysłowem, lecz traktować je jako element złożonej tkanki językowej niemieckich i brytyjskich kolonii na terytorium obecnej Tanzanii. Dalszą konsekwencją tej zasady jest odwzorowany również w polskim przekładzie zapis rzeczowników niemieckich małą literą (np. schutztruppe).
- Autor: Krzysztof Majer, od tłumacza [w:] Powróceni, op. cit., s. 5–6.
O Abdulrazaku Gurnahu
[edytuj]- Autor identyfikuje się jako pisarz tanzański pochodzący z Zanzibaru. Podkreśla, że w wyobraźni nadal żyje w Afryce Wschodniej.
- Autorka: Anna Branach-Kallas, posłowie [w:] Powróceni, op. cit., s. 384.
- Gurnah Podkreśla sprawczość mieszkańców Afryki wschodniej, którzy sami w dużej mierze ponoszą odpowiedzialność za nieszczęścia i podziały lokalnych społeczności.
- Autorka: Anna Branach-Kallas, posłowie [w:] Powróceni, op. cit., s. 389.
- Powieści Gurnaha są fragmentaryczne, pełne luk i niedomówień oraz intertekstualnych zapożyczeń. Pisarz kwestionuje konwencjonalne rozumienie kolonializmu i narodu, próbując zredefiniować pojęcia afrykańskości i brytyjskości. Choć publikuje w języku angielskim, w prozie Gurnaha dostrzegalne są ślady jego rodzinnego języka suahili, jak również hindi oraz dialektów arabskich.
- Autorka: Anna Branach-Kallas, posłowie [w:] Powróceni, op. cit., s. 385.