Teodoryk Wielki

Imperium Teodoryka u szczytu potęgi w 523 (kolor czerwony, kolorem różowym zaznaczono terytoria uznające jego zwierzchnictwo)

Teodoryk Wielki (goc. Þiudareiks, Król ludów; 451-526) – król Ostrogotów z dynastii Amalów.

• Jakkolwiek pragniemy otaczać niezmożoną troską całe państwo i z pomocą Bożą wszystko przywrócić do dawnego stanu, jednak rozwój miasta Rzymu zobowiązuje nas do szczególnej troski, ponieważ cokolwiek zostanie uczynione dla jego ozdoby, wzbudza powszechną radość.
  • Źródło: Benedykt Zientara, Świt narodów europejskich. Powstawanie świadomości narodowej na obszarze Europy pokarolińskiej, PIW, Warszawa 1996, s. 42.
  • Zobacz też: Rzym

• Nasze królestwo jest imitacją Waszego, formą dobrego wzoru, objawem jedynego Imperium. O ile Was naśladujemy, o tyle przodujemy innym ludom.
  • Opis: w liście do cesarza bizantyńskiego, Anastazjusza I.
  • Źródło: Benedykt Zientara, Świt narodów europejskich. Powstawanie świadomości narodowej na obszarze Europy pokarolińskiej, PIW, Warszawa 1996, s. 42.
  • Zobacz też: Bizancjum

• Ponieważ z pomocą Bożą zostaliście przywróceni do starodawnej wolności, przywdziejcie obyczaje cywilizowane, zrzućcie barbarzyństwo, porzućcie okrucieństwo, ponieważ nie przystoi wam w sprawiedliwości naszych czasów żyć obcym obyczajem.
  • Opis: w apelu napisanym po przyłączeniu Prowansji, zwracając się do jej mieszkańców.
  • Źródło: Benedykt Zientara, Świt narodów europejskich, op. cit., s. 42.

• Ten nędznik nie miał w sobie ani jednej kości.
  • Opis: po tym jak osobiście zabił mieczem króla Odoakra.
  • Źródło: Judith Herrin, Rawenna. Stolica imperium, tygiel Europy, przeł. Norbert Radomski, wyd. Rebis, Poznań 2021, s. 140.

O Teodoryku Wielkim

• Był człowiekiem o wielkiej szlachetności i życzliwości wobec wszystkich ludzi (…), choć sam należał do sekty ariańskiej, nie prześladował w żaden sposób religii katolickiej.
  • Źródło: Anonymus Valesianus (poł. VI w.); cyt. za: Judith Herrin, Rawenna. Stolica imperium, tygiel Europy, przeł. Norbert Radomski, wyd. Rebis, Poznań 2021, s. 140.

• Między Longobardami a poprzednimi panami Italii – Gotami – była taka różnica, jak między Teodorykiem, wysłuchującym podczas uczty panegirycznych utworów poetyckich na swą cześć, i Alboinem, pijącym z czaszki zabitego wroga (króla Gepidów Kunimunda) i zmuszającym do uczestniczenia w tym jego córkę, a swoją brankę.
  • Autor: Benedykt Zientara, Świt narodów europejskich, op. cit., s. 229.
  • Zobacz też: Alboin, Longobardowie, Goci

• Nikt z królów germańskich nie poszedł dalej w swej służbie „imieniu rzymskiemu” niż król Ostrogotów Teodoryk, który z ramienia cesarzy wschodniorzymskich jako patrycjusz i magister militium zlikwidował panowanie samozwańczego władcy Italii Odoakra i poświęcił swe rządy (488-526) przywróceniu „pokoju rzymskiego” na terenie Italii, Dalmacji i Noricum.
  • Autor: Benedykt Zientara, Świt narodów europejskich, op. cit., s. 42.

• Prześladowanie arian w Konstantynopolu [za panowania Justyna I] stworzyło zagrożenie dla Teodoryka i zapoczątkowało proces, który doprowadził do śmierci Boecjusza. Mimo to nie da się nie zauważyć, że uwięzienie i zamordowanie Boecjusza oraz Symmachusa kłóci się z tym, jak wielką wagę król przywiązywał do prawa. Gdyby potraktował tych dwóch senatorów w sposób zgodny z rzymskim precedensem, jego reputację jako prawodawcy dałoby się uratować. Tymczasem ich śmierć rzuciła cień na całe jego panowanie.
  • Autorka: Judith Herrin, Rawenna, op. cit., s. 182.
  • Zobacz też: Boecjusz

• Teodoryk uważał własną wizję cesarskich instytucji – swoje prawa, użytek jaki robił z dworu, czy też propagandę – za jedyną właściwą. Była to wizja oparta na konstantynopolitańskich doświadczeniach z lat sześćdziesiątych V wieku, a także na znajomości imperialnych mechanizmów władzy, jaką uzyskał podczas negocjacji z cesarzem Zenonem. Osiadłszy w Rawennie, postawił sobie za cel odbudowę imperium rzymskiego na Zachodzie pod zwierzchnictwem Konstantynopola. By to osiągnąć, kontynuował wzorem swych poprzedników włączanie dygnitarzy z senatorskich rodów w rządy królestwa, tworząc ideologiczne ramy, w których gockie i rzymskie elementy stapiały się w jeden potężny nowy ustrój państwowy.
  • Autorka: Judith Herrin, Rawenna, op. cit., s. 144.