Teodora

Teodora – fragment mozaiki z bazyliki San Vitale w Rawennie

Teodora (ok. 500–548) – cesarzowa Bizancjum, żona Justyniana I; święta Kościoła prawosławnego.

• Purpura to piękny całun pogrzebowy. (...) Wolę umrzeć w tej cesarskiej szacie.
  • Opis: podczas powstania Nika, oświadczając, że nie zamierza opuszczać Konstantynopola.
  • Źródło: Judith Herrin, Bizancjum. Niezwykłe dziedzictwo średniowiecznego imperium, przeł. Norbert Radomski, wyd. Rebis, Poznań 2020, s. 80.

• Stworzyliśmy instytucje karzące bandytów i złodziei. Czy tym bardziej nie powinniśmy ścigać oszczerców i szubrawców, którzy wykraczają przeciw niewinności?
  • Źródło: jeden z wydanych przez nią edyktów, cyt. za: Kronika kobiet pod red. Mariana B. Michalika, wyd. Kronika – Marian B. Michalik, Warszawa 1993, ISBN 8390033100, s. 145.

O Teodorze

• Doprawdy, odkąd ludzie żyją na świecie, nikt tak się nie bał tyrana, ale też przed nikim nie było tak trudno się ukryć, jak przed Teodorą. Całe tłumy szpiegów donosiły jej o wszystkim, co się działo, co mówiono na rynku i w domach obywateli.
  • Autor: Prokopiusz z Cezarei, Historia sekretna, tłum. Andrzej Konarek
  • Źródło: Simon Sebag Montefiore, Potwory. Historia zbrodni i okrucieństwa, tłum. Jerzy Korpanty, wyd. Świat Książki, Warszawa 2010, ISBN 9788324715480, s. 50.

• Gdyby była dzieckiem XX wieku, gazety poświęcałyby jej losom całe kolumny, reporterzy dzień i noc nie spuszczaliby jej z oczu, a prasa bulwarowa zarobiłaby miliony na informacjach o wydarzeniach z jej życia. W jej przypadku bowiem bajka o Kopciuszku stała się rzeczywistością. Prostej dziewczynie z samych dołów ludzkiej egzystencji w tajemniczy sposób udało się oczarować cesarza, zdobyć i utrzymać jego serce. W ciągu jednej nocy ciesząca się złą sławą tancerka z hipodromu w Konstantynopolu stała się najpotężniejszą kobietą w cesarstwie wschodnio-rzymskim. Teodora jednym ruchem pozbyła się cyrkowych szmatek swojej przeszłości, przywdziała haftowane złotem szaty, co zapowiadało wspaniałą przyszłość, i przeobraziła się w prawdziwą władczynię, mecenasa sztuki, doradczynię męża-cesarza wykazującą polityczną mądrość. Łącząca ich początkowo wątła nić zamieniła się wkrótce w mocny złoty łańcuch, którego ogniwa stanowiła wzajemna głęboka miłość, jak również współpraca przy rozwiązywaniu wielkich politycznych problemów. Baśń z tysiąca i jednej nocy nabrała realnych kształtów. W tak spektakularny sposób rozpoczętą historię należałoby zakończyć słowami: „i żyli długo i szczęśliwie”.
  • Autor: Sigrid Maria Grössing, Kobiety za kulisami historii, tłum. Barbara i Daniel Lulińscy, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2002, ISBN 8311095914, s. 9.

• Nieraz zjawiała się na składkowych biesiadach w towarzystwie dziesięciu czy kilkunastu doskonale zbudowanych młodzieńców, których jedynym zajęciem była rozpustna, i całą noc spędzała ze współbiesiadnikami w łóżku… robiła przy tym użytek aż z trzech otworów.
  • Autor: Prokopiusz z Cezarei, Historia sekretna
  • Źródło: Simon Sebag Montefiore, Potwory…, op. cit., s. 50.

• Niezwykła, piękna i mądra władczyni.
  • Autor: Justynian I Wielki
  • Źródło: Sigrid Maria Grössing, Kobiety za kulisami historii, op. cit., s. 39.

• Wstąp do krainy wieczystego pokoju, o cesarzowo! Król Królów i Pan Panów wzywa cię!
  • Opis: słowa celebransa na uroczystościach pogrzebowych Teodory
  • Źródło: Sigrid Maria Grössing, Kobiety za kulisami historii, op. cit., s. 40.