Rawenna
Wczesnochrześcijańskie zabytki Rawenny
Rawenna – miasto w północnych Włoszech w regionie Emilia-Romania, w latach 402-476 stolica Cesarstwa zachodniorzymskiego, w latach 493-540 stolica Królestwa Ostrogotów.
- Na tych bagnach wszystko jest na opak; mury padają, a wody stoją, wieże pływają, a statki tkwią na mieliźnie, chorzy spacerują, a lekarze leżą w łóżkach, w łaźniach jest ziąb, a w domach żar jak w piecu, żywi chodzą spragnieni, a zmarli pływają, złodzieje czuwają, a władze śpią, duchowni uprawiają lichwę, a Syryjczycy śpiewają psalmy, kupcy trudnią się żołnierką, a żołnierze robią interesy, starcy grają w piłkę, a młodzież w kości, eunuchowie parają się orężem, a barbarzyńcy piórem.
- Autor: Sydoniusz Apolinary, prefekt rzymski
- Opis: w liście z 467 roku do swojego przyjaciela, Heroniusza, napisanym po tym, kiedy w drodze na południe odwiedził Rawennę.
- Źródło: Judith Herrin, Rawenna. Stolica imperium, tygiel Europy, przeł. Norbert Radomski, wyd. Rebis, Poznań 2021, s. 115.
- Owo miasto Rawenna (…) jest usytuowane tak, że nie mają do niego łatwego dostępu ani okręty, ani armia lądowa (…). Armia lądowa nie może zbliżyć się do niego w ogóle, gdyż Pad (…) i inne spławne rzeki, a ponadto bagna i moczary okrążają je ze wszystkich stron, tak że miasto jest otoczone przez wodę.
- Autor: Prokopiusz z Cezarei, O wojnach, ks. V; cyt. za: Judith Herrin, Rawenna. Stolica imperium, tygiel Europy, przeł. Norbert Radomski, wyd. Rebis, Poznań 2021, s. 49.
- Rawenna jest miastem paradoksów. Zbudowano ją na palach na lagunie. „Żab w Rawennie jest o wiele więcej niż obywateli, a komarów więcej nawet niż aniołów w niebie”. Morze stopniowo cofa się od brzegów, tak że port, który niegdyś wybudował cesarz August, jest teraz sadem. (…) Dwa albo cztery łokcie pod powierzchnią zawsze występuje woda gruntowa, co jest niewygodne przy wznoszeniu murów i pogrzebach; lecz woda jest zła i obywatele używają tylko deszczówki do picia i gotowania. (…) W Rawennie znajduje się kolonia byłych syryjskich kupców i wszyscy są bardzo pobożni, natomiast miejscowi księża zajmują się handlem i mają skłonności do lekceważenia kanonicznego prawa. (…) W okolicy nie ma terenów myśliwskich i w ogóle trudno uprawiać jakiekolwiek sporty z wyjątkiem piłki w łaźni; jednak ze względu na wilgoć człowiek musi się porządnie gimnastykować, by utrzymać zdrowie. Wskutek tego wielu bogatych obywateli należy do miejskiej milicji i odbywa ćwiczenia wojskowe.
- Autor: Robert Graves, Belizariusz, przeł. Adam Kaska, PIW, Warszawa 2004, s. 445.
- W burzliwym V wieku na całym Zachodzie skutkiem był powszechny upadek miast, któremu towarzyszyła ruralizacja. (…) Wyjątkiem była Rawenna. Źródłem jej rozkwitu było wschodnie cesarstwo rzymskie, które odnowiło i skonsolidowało swoją władzę nie tylko w stolicy, ale i w prowincjach, gdzie nowe pałace, kościoły, akwedukty, łaźnie i instytucje dobroczynne przyćmiewały zabytki starożytnego Rzymu.
- Autorka: Judith Herrin, Rawenna. Stolica imperium, tygiel Europy, przeł. Norbert Radomski, wyd. Rebis, Poznań 2021, s. 461-462.
- Zobacz też: Bizancjum
Zobacz też: