Stanisław Kot

Stanisław Kot (1885–1975) – polski historyk i polityk, działacz ruchu ludowego, wychowawca, ambasador Polski w ZSRR w latach 1941–1942.

Najciężej się zemściła polityka antysemicka, prowadzona przede wszystkim w Tocku, w siedzibie 6 dywizji i Ośrodka Zapasowego. Tam, po konferencjach z paru żydowskimi rewizjonistami, który marzyli o Legionie Żydowskim, a jeszcze w kraju cieszyli się względami i posłuchem kół wojskowych, zdecydowano się wydzielić Żydów z oddziałów w odrębne jednostki. Dokonało się to w formie jaskrawej – komendą młodego porucznika: Żydzi wystąp – w dniu 7 października, po czym Żydów wyłączonych skierowano do Kottubianki pod komendą początkowo oficera uchodzącego za antysemitę.
- Źródło: Krystyna Kersten, Polacy-Żydzi-Komunizm. Anatomia półprawd 1939–1968, Warszawa 1992, s. 36–37.

Nasi wojskowi, zwłaszcza typu Pstrokońskiego, już chcą wprowadzać numerus clausus w instytucjach wojskowych. I nasi antysemici, i nacjonaliści żydowscy (Żabotyńczycy) rzucają myśl czysto żydowskich oddziałów z polskim dowództwem. Politycznie jest to bardzo niepożądane i dobrze by było, aby w Londynie takiej myśli nie faworyzowano.
- Opis: w depeszy z października 1941 do rządu w Londynie, o reakcji polskich oficerów na masowy (ponad 40 proc. ochotników) napływ do Armii Andersa polskich Żydów zwolnionych z łagrów.
- Źródło: Krystyna Kersten, Polacy-Żydzi-Komunizm. Anatomia półprawd 1939–1968, Warszawa 1992, s. 35.

Patrzył też Sikorski trzeźwo, bez złudzeń na stosunek aliantów do nas. Wiedział, że dla nas nie poświęcą swoich interesów, że żadna siła nie narzuci i dogodnej dla nas interpretacji tekstu sojuszów z nami, że w konflikcie o ziemie wschodnie nie możemy liczyć a ich czynną pomoc, że najwyżej ograniczą się do roli pośrednika. Użył też tego pośrednictwa. On sam wystąpił z inicjatywą, nie była mu przez nikogo narzucona [...]. Sowiety inicjatywy tej nie mogły odrzucić, ale chciały porozumienia jedynie wedle swojej jak najciaśniejszej koncepcji i dlatego targi o układ trwały blisko miesiąc. Musiała się Rosja oczywiście zgodzić na odwołanie paktu Mołotow-Ribbentrop przekreślającego istnienie państwa polskiego, ale pod względem terytorialnym odmawiała automatycznego uznania granic z traktatu ryskiego. Godziła się na nawiązanie normalnych stosunków dyplomatycznych z Rządem Polskim, ale dopiero po próbach narzucenia formy jakiegoś Komitetu Polskiego jako oficjalnej reprezentacji Polaków w Rosji. Godziła się na tworzenie wojska polskiego z jeńców, ale w jak najmniejszej liczbie. Godziła się na zwolnienie obywateli polskich z więzień i łagrów, ale tylko za cenę określania tego nazwą amnestii.
- Źródło: W. Pronobis, Polska i świat w XX wieku, Warszawa 1990, s. 275.

Widmo pozostania na zawsze w Związku Radzieckim niemożliwości wydostania się zeń po otrzymaniu sowieckiego paszportu lub zaciągu do Czerwonej Armii sprawia, że Żydzi masowo zwracają się ze wszystkich stron Rosji do ambasady, delegatur jej i władz wojskowych z prośbą o przyjęcie ich do Armii Polskiej (…), Nie tylko licznie napływają do instytucji tych depesze i listy, ale w wielu wypadkach zainteresowani, nieraz żołnierze Armii Czerwonej w służbie czynnej lub tzw. strojbatalionach, zgłaszają się do nich osobiście, narażając się nawet na represje. M.in. miały miejsce wyroki śmierci na obywateli polskich Żydów za ucieczkę z Armii Czerwonej do wojska polskiego.
- Opis: w raporcie z 16 lutego 1942 dotyczącym stanowiska ZSRR w sprawie obywatelstwa polskiego.
- Źródło: Krystyna Kersten, Polacy-Żydzi-Komunizm. Anatomia półprawd 1939–1968, Warszawa 1992, s. 43–44.