Stanisław Dygat

Stanisław Dygat (1914–1978) – autor powieści i opowiadań, felietonista, dramaturg oraz scenarzysta filmowy.

Gdyby ona była panienką na poczcie przyklejającą znaczki, to być może nie byłyby jej potrzebne takie fascynacje. Kalina jest wielką aktorką i potrzebne jej są niezwykłe, cudowne momenty. Ona kocha cudowne przeżywanie i proszę nie wtrącać się do naszego małżeństwa.
- Opis: o romansach swojej żony Kaliny Jędrusik
- Źródło: onet.pl, 13 maja 2020

Jest wariatką. Ale nie zamieniłbym jej na żadną inną.
- Opis: o Kalinie Jędrusik, swojej żonie.
- Źródło: onet.pl, 5 lutego 2020

Los to piękne słowo, za którym nie kryje się nic konkretnego.
Zostało wymyślone przez ludzi dla usprawiedliwienia niedołęstwa, dla uchylenia się od moralnej odpowiedzialności za popełnioną z głupia frant podłość.
- Źródło: Dworzec w Monachium, Warszawa 1978, PIW, s. 7.
- Zobacz też: Palace Hotel

Ona cię nienawidzi, zawsze cię nienawidziła i robiła wszystko, żeby mnie do ciebie zrazić.
- Opis: o Kalinie Jędrusik i jej stosunku do Magdy Dygat, swojej córki.
- Źródło: onet.pl, 26 stycznia 2021

Disneyland

(Warszawa 1965, PIW)

Chciałem ją czym prędzej zobaczyć. Byłem ciekawy, jak wygląda, ponieważ kiedy kocham jakąś dziewczynę, zapominam jej twarzy, jeżeli tylko przestają na nią patrzeć. Na tym polega tęsknota, że drobiazgowo i daremnie usiłuję odtworzyć w pamięci wymarzone rysy, a na tym polega wartość ich piękna, że nie są skłonne objawić się w jakiejkolwiek konwencji poza sprawdzalnym wymiarem rzeczywistości.
- Źródło: s. 62

Dwie istoty, które zbliżyła miłość, nie mogą stać się przez to identyczne. Identyczność dwu istnień jest szalonym wymysłem kobiet zajmujących się literaturą. Ofiarowując wszystko i wszystko wyznając, rości się pretensje do tożsamości, a przekreśla prawo do odmiennego reagowania na te same stany uczuciowe.
- Źródło: s. 27

Identyczność dwu istnień jest szalonym wymysłem kobiet zajmujących się literaturą.
- Źródło: s. 27

Ja zakochałem się pierwszy raz, kiedy miałem siedemnaście lat. Potem kochałem się jeszcze parę razy. Nie wszystkie te miłości na tyle atrakcyjne, by warto je wspominać. Ale każda zostawiła takie samo uczucie pustki i niepokoju. Że oczekiwanie nigdy się nie spełnia i że pragnieniami kierują złudzenia. Wstyd, że własne i cudze słowa tracą nagle wartość…
Wyobrażamy sobie, że istnieje ktoś, kto jest zdolny zaspokoić nasze tęsknoty. Ktoś, kogo wcześniejszy później spotkamy. Wyobrażamy sobie wiele rzeczy, które nigdy się nie spełniają…
- Źródło: s. 22

Kiedy przeżywa się jakąś miłość, eliminuje ona miłości przeszłe i przyszłe.
- Źródło: s. 29

Ludzie, kiedy coś im solidnie dopiecze, starają się dla pociechy wesprzeć cudzym ciałem.
- Źródło: s. 13

To straszne, że schematy życia składają się w poważnej części z elementów nie tylko nieciekawych, ale również do niczego nieprzydatnych.
- Źródło: s. 90

Poniżej znajdują się wybrane cytaty, więcej znajdziesz w osobnym haśle Jezioro Bodeńskie (powieść).

Po co ta Polska zerka zawsze albo na lewo, albo na prawo, albo na wschód, albo na zachód, a nic sama nie chce wymyślić?
- Źródło: wyd. KiW 1987, s. 43.

Polak nie czyściłby butów Niemcowi, nawet gdyby miał za to ponieść śmierć. Francuz zrobiłby to chyba dopiero pod grozą rewolweru. A i Niemiec, gdyby – przeciwnie – miał czyścić buty Anglikowi, uznałby to za poniżenie honoru narodowego. Ale Anglik może to robić bez żadnej ujmy dla siebie i calego imperium, nie rażąc nawet nikogo. Jest to tak mocno ugruntowana wyższość, że aż umyka potocznej świadomości i odbiera znaczenie próbom życia. Wszystkim dokoła następuje się raz po raz na wrażliwe odciski honoru narodowego, że podskakują, klną i pienią się. Ale noga honoru angielskiego jest wolna od odcisków, nikt jej nie może urazić. Jest to arystokratyczna wyższość pełnego osiągnięcia nad brakiem pewności siebie dorobkiewicza. Stary arystokrata może pozwolić sobie na wszystko, porusza się w kręgu dobrego wychowania przekazanym jego świadomości przez szereg pokoleń, poza krąg ten nie może się wydobyć, choćby nawet pragnął, bo każdy postępek przemienia się w jego ręku w czarodziejski sposób na czyn dobrego wychowania. Ale niech identyczny postępek spróbuje popełnić przeciętny dorobkiewicz, zmrozi wszystkich chamstwem, zostanie wyproszony za drzwi.
- Źródło: wyd. KiW 1987, s. 34–35.

Psychiczne prawo dozwala żyć tylko w jednym świecie realnym, spędzając wszystko, co przeczy realności, na peryferię marzeń. Gdy człowiek zostanie z rodzimej realności przepędzony na tułaczkę po obczyźnie przeżyć, ratuje się przyrodzoną samoobroną wewnętrznego i zewnętrznego aktorstwa. Aktorstwo to altera natura. Niemowlę ma tylko naturę somatyczną, bo nie stać go jeszcze na aktorstwo. Człowiek z wdziękiem to taki, który jest dobrym aktorem życia. Pozer to też aktor, tylko tyle, że zły. Zmanierowany zaś to ten, który nie może wydobyć się z szarży. W przeinaczonym (…) istnieniu jest się otoczonym nowymi elementami, wobec których nie pasuje już aktorstwo z rodzimej realności; trzeba improwizować i szukać nowej formy wyrazu. (…) Niespodziewanie w nowej realności odnajduje się człowiek w starym kostiumie. Trzeba się kryć przed ludźmi, aby nie razić ich oczu kontrnaturalnym połączeniem dwu wichrowatych wobec siebie czasów, które wypełniając w zestawieniu więcej powietrza, niż może pomieścić ograniczona przestrzeń uczuć, wywołują sprężenie atmosfery tak przygniatającej ciało, że czasem aż wyciska łzy.
- Źródło: wyd. KiW 1987, s. 40–41.

Wypuszczone przez nas dzieło idzie w świat, uniezależnia się od nas, po latach zrywa z nami częstokroć więzy nawet uczuciowe. Autor usiłujący ten twór właściwego czasu ratować dla współczesności komentarzami przypomina ojca, który, zdradzając tajniki charakteru i przeżyć swego syna w dzieciństwie, domaga się, by na tej podstawie uznano jego pełne i trwałe prawa dojrzałości. Daremnie. Syn działa już i przemawia we własnym imieniu, na nic nie zdadzą się ojcowskie ględzenia.
- Źródło: przedmowa do II wydania, wyd. KiW 1987, s.5.

(Warszawa 1963, PIW)

Można kochać nieznane miasto równie mocno jak nieznane kochanki.
- Źródło: s. 202

Są ludzie, którym szczęście mignie tylko na moment, na moment tylko się ukaże po to tylko, by uczynić życie tym smutniejsze i okrutniejsze.
- Źródło: s. 197

(Warszawa 2001, Czytelnik)

Miłość jest pożądaniem fizycznym; miłość jest wtedy czysta, kiedy pożądanie czyichś kształtów kojarzy się z zapachem koniczyny i rozgrzanej ziemi, te rzeczy z duszą przychodzą dopiero później albo wcale.
- Źródło: s. 209

Kiedy się czuje pociąg fizyczny, nieczystą namiętność fizycznych kształtów, to nie jest miłość. Miłość jest pożądaniem czyjejś duszy.
- Źródło: s. 209

Żadnego mężczyzny tak sobie kobieta nie ceni jak tego, który kocha się w niej bez wzajemności.
- Źródło: s. 84