Popiół i diament

Popiół i diament – polski dramat filmowy z 1958 roku w reżyserii Andrzeja Wajdy, zrealizowany na podstawie powieści Jerzego Andrzejewskiego pod tym samym tytułem; jednym z głównych bohaterów jest Maciej Chełmicki.

Dialogi

Maciek Chełmicki: A jednak to były czasy, Andrzej…

Andrzej: Myślisz?

Maciek Chełmicki: Oj, jak się żyło i w jakiej kompanii! Było kiedy tylu fajnych chłopców i dziewcząt, co?

Andrzej: Co z tego? Wszyscy prawie zginęli.

Maciek Chełmicki: To inna sprawa, ale życie było fajne.

Andrzej: Myśmy byli inni.

Maciek Chełmicki: Młodsi.

Andrzej: Nie tylko. Wiedzieliśmy, czego chcemy.

Maciek Chełmicki: Powiedzmy…

Andrzej: Wiedzieliśmy, czego od nas chcą.

Maciek Chełmicki: Odkryłeś! To jasne. A czegóż oni mogli innego chcieć? Żebyśmy ginęli. I teraz chcą to samo! W porządku, stać nas na to.

Andrzej: Nie zgrywaj się. Ginąć to żadna sztuka.

Maciek Chełmicki: Zależy jak.

Andrzej: Tylko to potrafimy.

Maciek Chełmicki: Mało?

Andrzej: Beznadziejnie mało.

Wrona, major UB: Co robiłeś w czasie powstania?

Maciek, syn Szczuki: Strzelałem. Do Niemców

Wrona, major UB: Teraz do Polaków.

Maciek, syn Szczuki: A pan do wróbli.

Andrzej: Czy Szczukę trzeba rzeczywiście zabić?

Waga: Panie poruczniku, jest pan zbyt doświadczonym żołnierzem, aby nie zdawać sobie sprawy z tego, że jako pański przełożony mam prawo przejść do porządku dziennego nad podobnym pytaniem.

Krystyna: Dlaczego zawsze nosisz takie ciemne okulary.

Maciek Chełmicki: Pamiątka nieodwzajemnionej miłości do ojczyzny.

Szczuka: Niemieckie. Znaleźliście ich?

Franek Pawlicki: Nie, ale ich znajdziemy. Tu są też angielskie. Kiedy się dostaje z bliska, nie ma żadnej różnicy.

Opis: oglądając naboje do rewolweru.

Krystyna: Popatrz jaki stary nagrobek. O, i napis! „Coraz to z ciebie jako z drzazgi smolnej, wokoło lecą szmaty zapalone. Gorejąc nie wiesz czy stawasz się wolny, czy to co twoje ma być zatracone. Czy popiół tylko zostanie i zamęt, czy idzie w przepaść… w przepaść… z burzą”. Coś strasznie niewyraźnie. Nic nie widać.

Maciek Chełmicki: Norwid. „Czy na dnie popiołu zostanie gwiaździsty diament, wiekuistego zwycięstwa zaranie”.

Krystyna: To ładne. „Czy zostanie na dnie popiołu gwiaździsty diament…”. A czym my jesteśmy?

Maciek Chełmicki: Ty? Na pewno diamentem.

Zobacz też: Cyprian Kamil Norwid

Andrzej: Słuchaj, ja za to odpowiadam przed Florianem.

Maciek Chełmicki: W porządku. Ja odpowiadam przed tobą. Zawsze ktoś przed kimś musi odpowiadać.

O Popiele i diamencie

W ciągu stu lat nakręcono tyle wielkich filmów! Chociaż już nieraz oglądałem Popiół i diament Wajdy, to nie mogę się na niego napatrzyć. Nieomylną oznaką wybitnego filmu jest to, że zaraz po wyjściu z kina wywołuję ochotę, aby samemu zacząć kręcić.
- Autor: Francis Ford Coppola
- Źródło: wywiad przeprowadzony przez François Armaneta i François Forestiera w „Le Nouvel Observateur”, 18 stycznia 2010.