Obywatel

Obywatel – członek społeczeństwa danego państwa, mający określone uprawnienia i obowiązki zastrzeżone przez prawo i konstytucję.

Antyczni Grecy zrozumieli lepiej niż nasi współcześni politycy rozróżnienie między pracą w sensie labour a pracą w sensie work, a także pomiędzy zabawą (play) a wypoczynkiem (leisure) lub tym, co zwali schole. Ci, którzy wykonywali jakąś pracę najemną, nie byli obywatelami. Obywatele nie pracowali, oni pozwalali sobie na praxis – wraz z rodziną i przyjaciółmi oddawali się zajęciom wewnątrz domu i wokół niego. Była to działalność „reprodukcyjna”, zajęcia wykonywane dla siebie, dla wzmocnienia osobistych relacji lub po to, by włączyć się w życie publiczne społeczności. Ich społeczeństwo wedle naszych standardów było niesprawiedliwe, zwłaszcza pod względem traktowania kobiet, lecz już wtedy zrozumieli oni, dlaczego niedorzeczne jest ocenianie wszystkiego w kategoriach pracy najemnej.
- Autor: Guy Standing, Prekariat. Nowa niebezpieczna klasa, tłum. Krzysztof Czarnecki, Paweł Kaczmarski, Mateusz Karolak, PWN, Warszawa 2014, s. 54.

Auschwitz to w dzisiejszych niespokojnych czasach wielka lekcja tego, że trzeba czynić wszystko, aby uchronić bezpieczeństwo i życie swoich obywateli.
- Autor: Beata Szydło, wystąpienie publiczne w obozie Auschwitz, 14 czerwca 2017
- Źródło: Bartłomiej Kuraś, Beata Szydło: Auschwitz to lekcja tego, że należy uczynić wszystko, aby chronić swoich obywateli, Wyborcza.pl, 14 czerwca 2017

Moralizatorzy zawsze mają wrogów a nie współobywateli.
- Autor: Marcin Król, Jaka demokracja?, Warszawa 2017, s. 136.

Prawo państwowe powinno chronić obywateli przed utracjuszami i marzycielami oferującymi nierozsądne pożyczki. Inaczej znaczna część kapitału krajowego nie trafiłaby do rąk tych, którzy najprawdopodobniej uczyniliby zeń najzyskowniejszy użytek, tylko do tych, którzy najpewniej go zmarnują i zniszczą.
- Autor: Adam Smith, Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów. Księga IV, rozdz. II

Zasada pomocniczości wyznacza typ relacji między władzą o obywatelami i ich różnymi grupami: podmioty ze społeczeństwa obywatelskiego biorą na siebie pewne zadania związane z interesem ogólnym, państwo powinno zaś stwarzać warunki do ich aktywności w sposób, który nie narusza interesu ogólnego i interweniuje wówczas, gdy ludzie nie dają sobie sami rady.
- Autor: Mirosław Granat
- Źródło: Mirosław Granat, Prawo konstytucyjne w pytaniach i odpowiedziach, Warszawa 2006, s. 46.