Konstytucja 3 maja

Z Wikicytatów, wolnej kolekcji cytatów
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Konstytucja 3 maja, właśc. Ustawa Rządowa z dnia 3 maja – uchwalona 3 maja 1791 roku ustawa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Powszechnie przyjmuje się, że Konstytucja 3 maja była pierwszą w Europie i drugą na świecie (po konstytucji amerykańskiej z 1787 r.) nowoczesną, spisaną konstytucją.

  • Konstytucja była kamieniem, który spowodował lawinę. Była prowokacją, na którą Rosja odpowiedziała tak, jak odpowiedzieć musiała, chroniąc swoje imperialne interesy. Było to również wyzwanie rzucone zdecydowanej większości szlachty, która nie chciała żadnych poważniejszych zmian w ustroju państwa.
  • Zgodnie z Konstytucją Rzeczpospolita zmieniła się w państwo familijne. Władza królewska miała być dziedziczna. Zniesiono wolną elekcję. Jednocześnie wprowadzona została suwerenność narodu, to jest szlachty - posesjonaty, kleru i części mieszczan. Te grupy obdarzone zostały pełnią praw politycznych. Pozbawiono zaś tych praw szlachtę - niesamodzielną klientelę magnatów. Wprowadzony został rząd na sądowniczy, ustawodawczy i wykonawczy. Władzę ustawodawczą miał sprawować sejm dwuizbowy, wybierany na dwa lata, stanowiący prawa - większością głosów, podzielony na posłów i senat oraz monarchę. Liberum veto zostało zniesione. Władze wykonawczą sprawował rząd zwany Strażą Praw oraz jego komisje czyli ministerstwa. Wprowadzono podatki stałe na utrzymanie stutysięcznej armii. Wzmocniono sądownictwo przez magisteria.

Zobacz też

Źródło: „https://pl.wikiquote.org/w/index.php?title=Konstytucja_3_maja&oldid=534165”