Przejdź do zawartości

Aureliusz Augustyn z Hippony

Z Wikicytatów, wolnej kolekcji cytatów
Augustyn z Hippony

Aureliusz Augustyn z Hippony (354–430) – filozof, teolog, organizator życia kościelnego, święty Kościoła katolickiego i Cerkwi Prawosławnej, ojciec i doktor Kościoła, znany jako doctor gratiae (doktor łaski), pisarz o berberyjskich korzeniach.

De Trinitate

[edytuj]
  • Dlatego jeśli Syn ma od Ojca wszystko, co On [tj. Ojciec] ma, to z pewnością ma od Ojca to, że Duch Święty pochodzi także od Niego [tj. Syna].
    • Si enim quidquid habet, de Patre habet Filius; de Patre habet utique ut et de illo procedat Spiritus sanctus (łac.)
    • Źródło: XV, 26, 47
    • Zobacz też: Filioque
  • (…) musimy przyznać, że Ojciec i Syn są przyczyną Ducha Świętego, nie dwoma przyczynami, lecz jak Ojciec i Syn są jednym Bogiem i Stwórcą odnośnie stworzenia, tak są jedną przyczyną [tj. zasadą] odnośnie Ducha Świętego.
    • (…) fatendum est Patrem et Filium principium esse Spiritus sancti, non duo principia: sed sicut Pater et Filius, et ad creaturam relative unus creator et unus Dominus, sic relative ad Spiritum Sanctum unum principium (łac.)
    • Źródło: V, 14, 15

Homilie na Ewangelię św. Jana

[edytuj]
  • Cały świat jest chrześcijański i cały świat jest bezbożny; na całym świecie są bezbożni i na całym świecie są pobożni; i jedni drugich nie znają.
    • Źródło: homilia 4
  • Co znaczy wierzyć, jeżeli nie uznać za prawdę tego, co się słyszy? Uznanie za prawdę jest kwestią woli, a więc wiara zależy od woli.
    • Źródło: homilia 26
  • Cóż gorszego od domu, w którym niewiasta mężem rządzi? Dobrze zaś jest w tym domu, gdzie mąż rządzi, a niewiasta ulega.
    • Źródło: homilia 2
  • Cudzołożna niewiasta lęka się przybycia męża, a czysta się obawia, aby mąż od niej nie odszedł.
    • Źródło: homilia 42
  • I małe grzechy zabijają, jeśli się je lekceważy. Małe są krople, które napełniają rzeki, małe są ziarenka piasku, lecz jeśli się włoży na kogoś wiele piasku, to ten go uciska i przygniata. Zlekceważona woda to samo czyni, co nacierająca fala, choć stopniowo się wsącza, ale długo się wsączając, jeśli nie jest wylewana, okręt zatapia.
    • Źródło: homilia 12
  • Jak drzewo pełne jest liści i owoców i jak stodoła plew i zboża, taki i świat jest pełen niewierzących i wierzących.
    • Źródło: homilia 95
  • Jak niegodziwi źle używają dobrych dzieł bożych, tak przeciwnie, Bóg dobrze używa złych dzieł i ludzi niegodziwych.
    • Źródło: homilia 27
  • Każdy będzie taki, jaka jest jego miłość. Kochasz ziemię? Ziemią będziesz. Boga kochasz? Cóż powiem? Że będziesz Bogiem? Nie śmiem powiedzieć tego sam od siebie, ale posłuchajmy Pisma: „Bogami jesteście, jesteście synami Najwyższego” (PS. 82,6).
    • Źródło: homilia 2
  • Korzystaj ze świata, ale nie dozwól, aby cię świat opanował. Wstąpiwszy na niego, idziesz drogą; przybyłeś, aby ją opuścić, a nie pozostawać na niej; idziesz drogą, a to życie jest gospodą. Korzystaj z pieniądza, jak podróżny w gospodzie ze stołu korzysta, używa kielicha, dzbana, pościeli, aby to opuścić.
    • Źródło: homilia 40
  • Kto chce sobą się cieszyć, smutny będzie, kto zaś cieszy się Bogiem, zawsze się będzie radować, bo Bóg jest wieczny. Czy chcesz wiecznie się cieszyć? Trzymaj się Tego, który jest wieczny.
    • Źródło: homilia 14
  • Nie miłuje się tego, czego wcale się nie zna. Jeśli się zaś miłuje to, co się zna, to ta miłość sprawia, iż można to poznać coraz lepiej i coraz pełniej.
    • Źródło: homilia 96
  • Ojciec dał to Synowi, aby to, co od Niego, to i od Syna pochodziło. (…) A więc jak Ojciec ma życie w sobie samym i tak też dał i Synowi, aby miał życie w sobie, tak dał Mu, aby z Niego pochodziło życie, jak pochodzi z Niego [tj. Ojca].
    • Źródło: homilia 99
  • Przyznajemy, iż w Kościele są dobrzy i źli, jak ziarna i plewy. Niekiedy ochrzczony przez ziarno jest plewą, a ten, kogo plewa chrzci, jest ziarnem.
    • Źródło: homilia 6
  • Świat jest zły, bo złymi są jego mieszkańcy, jak złym jest dom; nie jego ściany, ale ci, którzy w nim mieszkają.
    • Źródło: homilia 3
  • Tylko rozumem różnisz się od zwierząt. Nie chlub się czym innym.
    • Źródło: homilia 3

Homilia na 1. list św. Jana

[edytuj]
  • Cały świat jest chrześcijański i cały świat jest bezbożny; na całym świecie są bezbożni i na całym świecie są pobożni; i jedni drugich nie znają.
    • Źródło: homilia 4
  • Podkreślamy zatem: czyny ludzkie tylko miłością różnią się pod względem swej wartości. Niejeden czyn wygląda zewnętrznie na dobry, choć nie wyrasta z korzenia miłości. Podobnie i kwiaty mają ciernie. Niejeden czyn wygląda na surowy i twardy, choć dokonuje się go dla wychowania, z pobudki miłości. Dlatego polecamy ci jedno krótkie zdanie: Kochaj i czyń, co chcesz! Gdy milczysz, milcz z miłością; gdy mówisz, mów z miłości; gdy karcisz, karć z miłości; gdy przebaczasz, przebaczaj z miłości. Niechaj tkwi w sercu korzeń miłości; wyrośnie z niego tylko dobro.
    • Źródło: homilia 7, 8

O wielkości duszy (388)

[edytuj]

(tłum. Danuta Turkowska)

  • Jeśli (…) jest w tobie niepohamowane pragnienie, by dotrzeć do prawdy drogą rozumowania, musisz się zgodzić niejednokrotnie na długie wędrówki okrężne.
  • Wiara w autorytet skraca drogę poznania i uwalnia nas od wysiłku.

Wyznania

[edytuj]
  • Czymże jest czas? Jeśli nikt mnie o to nie pyta, wiem. Jeśli pytającemu usiłuję wytłumaczyć, nie wiem.
    • Źródło: 11, 14.
    • Zobacz też: czas
  • Nic tak nieodparcie nie degraduje duszy mężczyzny jak pieszczoty niewiasty.
  • Stworzyłeś nas bowiem jako skierowanych ku Tobie. I niespokojne jest nasze serce, dopóki w Tobie nie spocznie.
    • Quia fecisti nos ad te et inquietum est cor nostrum, donec requiescat in te. (łac.)
    • Źródło: 1, 1.
  • Weź to, czytaj, weź to, czytaj.
    • Tolle, lege, tolle, lege. (łac.)
    • Źródło: 8, 12.
  • Wyssać z mlekiem matki.
    • In lacte matris bibere. (łac.)
    • Źródło: 3, 4. Cytat dokładny: Nomen Salvatoris mei, Filii tui, in ipso adhuc lacte matris tenerum cor meum pie biberat (Imię Syna Twego, mego Zbawcy, już z mlekiem matki moje serce w dzieciństwie wchłonęło w siebie).

Inne

[edytuj]

A B C Ć D E F G H I J K L Ł M N O Ó P Q R S Ś T U V W X Y Z Ź Ż

A

[edytuj]
  • A biada milczącym o Tobie, że mając mowę, stali się niemymi…

B

[edytuj]
  • Błądzenie jest rzeczą ludzką, ale dobrowolne trwanie w błędzie jest rzeczą diabelską.
  • Boski nadzór prowadzi dzieje ludzkości od Adama do końca historii, jakby to była historia jednego człowieka, który stopniowo rozwija się od dzieciństwa do starości.
    • Źródło: Jostein Gaarder, Świat Zofii. Cudowna podróż w głąb historii filozofii, tłum. Iwona Zimnicka, Warszawa 1995, s. 197.
  • Boże, daj mi siłę, abym mógł zrobić wszystko, czego ode mnie żądasz.
    A potem żądaj ode mnie, czego chcesz.
  • Bóg jest bliżej nas, niż my siebie samych.
    • Interior intimo meo (łac.)
    • Opis: dosłownie: głębszy niż to, co we mnie najgłębsze.
  • Bóg miłuje nas takimi, jakimi będziemy, a nie takimi jakimi jesteśmy.
    • Źródło: Wierzę, aby zrozumieć

C

[edytuj]
  • Chcę poznać Boga i duszę i nic więcej.
  • Chcesz mieć radość wieczną? Złącz się z Tym, który jest wieczny.
  • Ci, co głoszą, że nauka Chrystusa zgubna jest dla państwa, niech stawią takie roty wojowników, jakie wytwarza nauka Chrystusa, niech stawią takich rządców prowincji, takich małżonków, takie żony, takich rodziców, takich synów, takich panów, takie sługi, takich monarchów, takich sędziów, takich wreszcie dłużników skarbu i pobieraczy podatków, jacy wedle nauki chrześcijańskiej być powinni, a wówczas niech się ważą zwać tę naukę wrogą państwu – a raczej niechaj bez wahania wyznają, że gdy ona się w życie wprowadza, wielką państwo darzy pomyślnością.
  • Ci, którzy bronią zdania błędnego, ale nie w sposób zacięty i uporczywy, którzy raczej troskliwie szukają prawdy i gotowi są ją przyjąć, gdyby ją tylko znaleźli, nie mogą być z pewnością zaliczeni do heretyków.
    • Źródło: ep. 43. al. 162.n.1.
  • Cierpliwość jest towarzyszką mądrości.
  • Cóż jest naganne w wojnie? Czy to, że z jej powodu giną ludzie, którzy i tak kiedyś umrą, by [ci, którzy ocaleją] żyli w pokoju? Wyrzucanie tego jest cechą ludzi tchórzliwych, a nie ludzi religijnych. Chęć wyrządzania krzywdy, mściwość i okrucieństwo, duch nieprzejednany i bezwzględność buntownika, nadto żądza panowania – oto, co zasługuje w wojnie potępienie.
    • Quid enim culpatur in bello? An quia moriuntur quandoquidem morituri ut domentur in pace victuri? Hoc reprehendere timidorum est, non religiosorum. Nocendi cupiditas, ulciscendi crudelitas, implacatus atque implacabilis animus, feritas rebellionis, libido dominandi, et si qua simila, hæc sunt quæ in bello culpantur. (łac.)
    • Źródło: Contra Faustum, 74.
    • Zobacz też: wojna
  • Czas leczy rany.
    • Źródło: Jan Miodek, Rozmyślajcie nad mową!, Prószyński i S-ka, Warszawa 1999, s. 30.
  • Czas nie próżnuje.
  • Czas to ludzie, bo to ludzie tworzą czasy, dobre lub złe.
  • Człowiek może robić tylko to, do czego Bóg da mu siłę.
  • Człowiek jest tęsknotą Boga, jest celem Jego miłości.
    • Źródło: Myślę, więc jestem: aforyzmy, maksymy, sentencje, oprac. Czesława i Joachim Glenskowie, Antyk, Kęty 1993, ISBN 8386482001, s. 26.
  • Człowiek nie może niczego nauczyć drugiego człowieka, może mu tylko dopomóc w wyszukiwaniu prawdy we własnym sercu, jeżeli ją posiada.
    • Źródło: Myślę, więc jestem: aforyzmy, maksymy, sentencje, oprac. Czesława i Joachim Glenskowie, Antyk, Kęty 1993, ISBN 8386482001, s. 26.
  • Człowiek został stworzony po to, aby był początek.
  • Czymże jest ból cielesny, jeśli nie uszkodzeniem całości tej rzeczy, którą dusza przez zły użytek uczyniła, podatna na zniszczenie? Czymże jest cierpienie duchowe, jeśli nie brakiem rzeczy zmiennych, z których dusza korzysta lub spodziewała się, że będzie korzystać? I oto wszystko, co nazywamy złem, jest grzechem i karą za grzech.
  • Czyż dzisiaj Duch Święty nie jest udzielany? Dlaczego więc dziś nikt nie mówi językami wszystkich narodów, tak jak mówił nimi każdy, kto tamtego dnia został napełniony Duchem Świętym? Dlaczego? Bo tamta zapowiedź dziś już jest wypełniona. (…) Wówczas mały Kościół, który się mieścił w jednym domu, mówił językami wszystkich narodów, dziś wielki Kościół na Wschodzie i na Zachodzie też mówi językami wszystkich narodów.
    • Źródło: Mowa 267,3; por. 71, 10; 175, 3; Państwo Boże 18, 49; Objaśnienie II Psalmu 18, 10.
    • Zobacz też: Duch Święty

D

[edytuj]
  • Dajcie mi modlące się matki, a uratuję świat.
  • Dlaczego płacz słodkim jest dla nieszczęśliwych?
  • Dobra tymczasowe satysfakcjonują jedynie tych, którzy nigdy nie zaznali nawet pragnienia dóbr wiecznych.
    • Źródło: Marta Żurawiecka, Z księdzem Twardowskim 2014, Wyd. Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu, Sandomierz 2013, s. 184.
  • Dobra wola jest dziełem Boga, zła wola to odsunięcie się od dzieła Bożego.
    • Źródło: Jostein Gaarder, Świat Zofii, op. cit., s. 195.
  • Dokąd mogłem uciec od siebie samego?
  • Dopóki walczysz, jesteś zwycięzcą.
  • Droga człowieka to droga od upadku do upadku.
  • Dusza powstaje w czterdziestym dniu życia dziecka.
  • Dusza żywi się tym, z czego się cieszy.
  • Duszy mężnej i chrześcijańskiej bogactwo nie powinno wynosić, jeżeli przypadło w udziale; nie powinno też łamać, jeżeli przepadło.
    • Źródło: Kazanie 189.
  • Dwojako chybiamy w naszych stosunkach z ludźmi: gdy ich krzywdzimy i gdy im nie pomagamy, choć pomóc możemy.

G

[edytuj]
  • Gdyby zaś tak się stało, to by znaczyło, że nauczania tego nie było nigdy w Piśmie Świętym, ale była to tylko opinia wysunięta wskutek niewiedzy człowieka.
    • Opis: o odrzucaniu interpretacji Biblii przez nauki przyrodnicze.
    • Źródło: De Genesi ad litteram libri duodecim, I, 19 (38).
    • Zobacz też: nauka
  • Gdzie Bóg jest na pierwszym miejscu, tam wszystko jest na swoim miejscu.
  • Góry takie, jak to często wam mówiliśmy, oznaczają dusze wprawdzie wielkie, ale złe. Przecież nie sądzicie, bracia, jakoby mogły powstać herezje powodowane przez jakieś małe dusze. Herezje tworzyli jedynie ludzie wielcy. Ale tak jak wielkie tak i złe są to góry. Nie były to bowiem takie góry, które przyjęły pokój, ani wzgórza sprawiedliwości. Oni przyjęli niezgodę od swego ojca diabła. Zatem byli górami. Strzeż się, żebyś nie uciekał się do takich gór. Przyjdą bowiem ludzie i powiedzą ci: To jest mąż wielki, wspaniały człowiek. Jakim był ów Donat! Jaki Maksymian! Niewiadomo jaki Fotyn! Jaki on był! A jakim był ów Ariusz! Wymieniłem wszystkie góry, ale grożące rozbiciem. Widzicie, że błyska na nich płomyczek jakiś krasomówstwa, i od nich zapala się się jakiś ognik.
    • Źródło: Objaśnienia Psalmów, Ps 124–150, tłumaczenie Jan Sulowski, ATK, Warszawa 1986, s. 7.

I

[edytuj]
  • I chodzą ludzie podziwiać szczyty gór i wzdęte fale morza, i szerokie nurty rzek, i przestwór oceanu, i kręgi gwiezdne, a siebie zaniedbują.
  • Idziemy do Boga nie drogą, lecz miłością.
  • Im bardziej wątpiłem w Boga, tym bardziej opieszale Go szukałem.
  • Istnieją dwa rodzaje jałmużny: dawanie i przebaczanie. Dawanie tego, co dobrego zdobyłeś; przebaczanie tego, czego wycierpiałeś.

J

[edytuj]
  • Jak przyjaciele pochlebcy psują, tak kłótliwi nieprzyjaciele bardzo często przyczyniają się do poprawy.
  • Jaka miłość – taki człowiek.
  • Jeden tylko łotr tak dostąpił rozgrzeszenia, abyś nie rozpaczał; lecz tylko jeden łotr, abyś zbytecznie nie ufał!
  • Jest tylko jeden Kościół, który jako jedyny nazywany jest katolickim, i on sam rodzi (…) to, co pozostaje jego własnością również w sektach oddzielonych od jego jedności, bez względu na to, kto to posiada.
    • Źródło: De baptismo contra donatistas, księga 1, rozdz. 10, nr 14.
  • Jeszcze jest dla nas Alleluja pieśnią pielgrzymów, ale już zmierzamy uciążliwą drogą w kierunku wiecznej ojczyzny, gdzie zakończy się nasze dążenie i pozostanie jedynie Alleluja.
  • Jeślibym w tych pismach spotkał coś, co wydawałoby się być przeciwne prawdzie, nie wątpiłbym, że albo tekst jest skażony, albo tłumacz nie uchwycił sensu, albo ja go nie zrozumiałem.
  • Jeśli chcesz być wielki, zaczynaj od rzeczy małych. Zakładaj głęboki fundament pokory, skoro zamierzasz budować wysoko.
    • Źródło: Kazanie 69, 2.
  • Jezus mógł zejść z krzyża, ale wolał powstać z grobu.
  • Jeżeli cię przestrasza praca, wspomnij na nagrodę.
    • Źródło: Myślę, więc jestem…, oprac. Czesława i Joachim Glenskowie, op. cit., s. 26.

K

[edytuj]
  • Kiedy się sądzi, że On jest nieobecny, można Go oglądać – kiedy jest obecny nie można Go zobaczyć.
  • Kochaj wszystkich. Ufaj niewielu. Bądź gotów do walki, ale jej nie wszczynaj. Pielęgnuj przyjaźnie.
  • Kto kocha pokój, kocha także – wrogów pokoju.
  • Kto kocha siebie a nie Boga, nie kocha siebie; kto natomiast kocha Boga a nie siebie, siebie kocha.
  • Kto śpiewa, podwójnie się modli,.
    • Bis orat, qui cantat. (łac.)
  • Kochaj i czyń, co chcesz.
    • Dilige et quod vis fac. (łac.)
    • Źródło: In epistulam Ioannis ad Parthos, tractatus
  • Kto Boga posiada, szczęśliwy jest.
    • Źródło: Myślę, więc jestem…, oprac. Czesława i Joachim Glenskowie, op. cit., s. 26.
  • Kto w naszych czasach oczekuje, że ci, na których nakładane są ręce, by otrzymali Ducha Świętego, powinni natychmiast zacząć mówić językami? Znaki te dostosowane były do czasów. Wówczas bowiem stosowne było, by głosić Ducha we wszystkich językach, aby pokazać, że Ewangelia Boża ma być szerzona wszystkimi językami po całej ziemi. Istniało to jednak dla świadectwa i [z czasem] zanikło.
    • Źródło: William Whalen, Minority Religions in America, 1971, s. 179.
  • Kup sobie psa. To jedyny sposób, abyś mógł nabyć miłość za pieniądze.
  • Kochaj i powiedz to swoim życiem.

L

[edytuj]
  • Lepiej uczyć się rzeczy pożytecznych niż podziwianych.
  • Ludziom przydałby się czasem dzień wolny od życia.
    • Źródło: Wielka księga mądrości, wybór Jacek i Tomasz Ilga

Ł

[edytuj]
  • Łzy są kroplami krwi duszy.
    • Źródło: Myślę, więc jestem…, oprac. Czesława i Joachim Glenskowie, op. cit., s. 26.

M

[edytuj]
  • Małe rzeczy są naprawdę małe, ale być wiernym w małych rzeczach – to wielka rzecz.
  • Maryja była Dziewicą przy poczęciu swego Syna, Dziewicą jako brzemienna, Dziewicą jako karmiąca własną piersią, Dziewicą zawsze.
  • Miłość porusza się na dwóch nogach: jedną z nich jest miłość do Boga, drugą do ludzi. Rób wszystko, żebyś nie kuśtykał, ale biegnij na obu, aż do samego Boga.
  • Miłość to wybór drogi miłości i wierność wyborowi.
  • Można mieć uszy, a nie słuchać.

N

[edytuj]
  • Nadmiar dobroci nie szkodzi.
  • Nie będzie miał Boga za Ojca ten, kto nie chciałby mieć Kościoła za matkę.
    • Źródło: De Symbolo ad catech., XIII: Non habebit Deum patrem, qui Ecclesiam noluerit habere matrem.
  • Nie jest dzieciobójczynią ta, która sprowadza poronienie, zanim dusza wstąpi w ciało.
    • Non est homicida, qui abortum procurat, antequam anima corpori sit infusa (łac.)
    • Autor: Iwo z Chartres, słowa błędnie przetłumaczone (w rzeczywistości cytat dotyczy mężczyzny, który podczas bójki z innym mężczyzną przypadkowo spowodował poronienie u kobiety próbującej ich rozdzielić) przypisane przez Tadeusza Boya-Żeleńskiego św. Augustynowi
    • Źródło: J. Salij OP Dawni chrześcijanie wobec zabijania płodu.
    • Zobacz też: aborcja
  • Nie trzeba mniemać, iż kłamstwo nie jest grzechem, skoro posługuje na korzyść cudzą. (…) Czy kłamstwo może kiedykolwiek nie być złem? Czy może kiedykolwiek być dobrem? (…) Powinniśmy nienawidzić powszechnie wszelkiego rodzaju kłamstwa, ponieważ nie ma żadnego, które przeciwnym nie byłoby prawdzie. Podobnie jak nie masz zgody pomiędzy światłem a ciemnością, między religią a bezbożnością, zdrowiem a chorobą, życiem a śmiercią: tak też nie ma żadnej godziwej umowy między kłamstwem a prawdą. O ile ta jest dla nas drogą, o tyle kłamstwem brzydzić się powinniśmy. Ale oto jest człowiek niewinny, któremu trzeba ocalić życie, oświadczając wbrew prawdzie, że nie wiemy gdzie się ukrył. Czy powiedzielibyście to samo w obecności najwyższego Sędziego, który by wam zadał to pytanie? Czyliż nie jest większą odwagą i cnotą odpowiedzieć: „Nie będę ani donosicielem, ani kłamcą”. Biskup Thagaste, imieniem Firmus wezwany imieniem cesarza, o wydanie człowieka, który się ukrywał u niego, odpowiedział śmiało, że nie chce ani kłamać, ani wydać nieszczęśliwego, woląc raczej wycierpieć najsroższe męki, niżeli uczynić to, czego wymagają po nim, lub powiedzieć fałsz. (…) Gdy nas przymuszają do kłamania z powodu zbawienia wiekuistego jakiej osoby, na przykład gdy idzie o udzielenie jej sakramentu chrztu świętego, do kogoż wtedy mam się uciec, jeżeli nie do ciebie; o prawdo święta? Ale czy prawda może pozwolić dopuścić się kłamstwa? (…) Nie uważane są za kłamstwa, pewne żarty, w których jawnie okazuje się ze sposobu, w jakim je wyrażamy, że nie mamy zamiaru oszukiwać, nawet mówiąc nieprawdę.
    • Źródło: Ambroży Guillois, Wykład historyczny, dogmatyczny, moralny, liturgiczny i kanoniczny wiary katolickiej, Wilno 1863, s. 380, 382.
    • Zobacz też: kłamstwo


  • Nie chodź na rynek, wejdź w siebie, we wnętrzu człowieka mieszka prawda.
  • Nie ma radości bez smutku i goryczy.
  • Nie ma takiego człowieka, który by nie kochał, ale cała rzecz w tym, co kocha.
  • Nie mieczem, lecz krzyżem uczynił Chrystus ziemię sobie poddaną.
  • Nie można nikogo zmuszać siłą do przyjęcia wiary.
    • Ad fidem nullus est cogendus invitus (łac.)
    • Źródło: M., P.L., t. 43, col. 415.
    • Zobacz też: wiara
  • Nie pojmiesz patrząc, staraj się zrozumieć wierząc.
  • Nie powinniśmy kochać ludzi na tyle, aby dla nich kochać ich występki, a nie powinniśmy nienawidzić występków na tyle, aby dla nich nienawidzić ludzi.
    • Źródło: Myślę, więc jestem…, oprac. Czesława i Joachim Glenskowie, op. cit., s. 26.
  • Nie szukajmy wiary ani w zamęcie pogaństwa, ani w plugastwie herezji, ani w gnuśności schizmatyków, ani w zaślepieniu żydów, lecz jedynie u tych, których nazywają chrześcijanami, katolikami lub prawowiernymi, u tych, którzy strzegą całości wiary i postępują prawą drogą.
    • Źródło: O wierze prawdziwej, V.9.
  • Nie wierzę, aby post wystarczył sam w sobie. Twoje wyrzeczenia będą dla ciebie owocne, jeżeli będziesz hojny dla innych.
    • Źródło: Marta Żurawiecka, Z księdzem Twardowskim 2014, op. cit., s. 49.
    • Zobacz też: post
  • Nie wystarczy zmienić na lepsze obyczaje i odstąpić od złych uczynków. Trzeba dać Bogu zadośćuczynienie przez pokutę, przez pokorne modlitwy, przez ofiarę serca skruszonego – przy współpracy jałmużny.
    • Źródło: Kazanie 351
  • Nie zatrzymujmy nieprzyjaźni względem kogokolwiek w naszych sercach, bo gdy w sercu zbierze się dużo nienawiści, ono niszczeje.
  • Nie zawsze nieznajomość zła jest złem.
  • Niech zginie świat, byleby stało się zadość sprawiedliwości.
  • Nieszczęśliwa jest wszelka dusza skrępowana przyjaźnią ku rzeczom śmiertelnym, gdyż się kraje po ich utracie i odczuwa nieszczęście, jakim dotknięta była i przed ich utratą.
  • Nieznajomość tych prawd dotyczących zbawienia, których ludzie nie starają się poznać, stanowi w ich przypadku bez wątpienia grzech; dla tych jednak, którzy nie byli w stanie uzyskać takiej wiedzy, brak jej jest karą za grzechy – tak więc ludzi należących do obu tych grup spotyka sprawiedliwe potępienie i ani jedni ani drudzy nie znajdują usprawiedliwienia.
    • Źródło: Epist. Ad Sixtum, Edit. Maur., cap. VI, n. 27.

O

[edytuj]
  • Oddajmy siebie w całości
    nie jako równowartość,
    ale po prostu dlatego,
    że nie mamy nic więcej.
  • Odnaleźć stałość w odczuwanych sprzecznościach – oto jest cel walki z samym sobą.

P

[edytuj]
  • Pamiętaj o tym, że twoje swobodne i wolne od zajęć chwile obciążone są największymi zadaniami i odpowiedzialnością.
    • Źródło: Myślę, więc jestem…, oprac. Czesława i Joachim Glenskowie, op. cit., s. 26.
  • Pan Bóg pragnie, aby w modlitwach wyrażało się nasze pragnienie, abyśmy stali się zdolni do przyjęcia tego, czym nas pragnie obdarzyć.
    • Źródło: Marta Żurawiecka, Z księdzem Twardowskim 2014, op. cit., s. 109.
    • Zobacz też: modlitwa
  • Pan Jezus nie powiedział: „Poślę wam Ducha Pocieszyciela, aby pouczył was o torach Słońca i Księżyca”. Chciał przecież ukształtować chrześcijan, a nie astronomów.
    • Źródło: Contra Felicem manichaeum, I, 10.
    • Zobacz też: astronomia
  • Panie, daj, co rozkazujesz, i rozkazuj, co chcesz.
  • Początkiem dobrych czynów jest wyznanie złych.
  • Poezja to diabelskie wino.
  • Pokładaj swe nadzieje w tym, po kim się nie dziedziczy.
  • Pokora i wstyd po uczynionym grzechu daleko są milsze Bogu niż pycha po spełnieniu dobrego uczynku.
  • Pokój jest jak chleb, który – połamany i podzielony – pomnaża się.
  • Poza Kościołem można wszystko uczynić, poza zbawieniem duszy. Można doznawać czci, można przyjmować sakramenty, można śpiewać „Alleluja”, można odpowiadać „Amen”, można głosić Ewangelię, można wyznawać i głosić wiarę w imię Ojca, Syna i Ducha Świętego, ale wyłącznie w Kościele katolickim można odnaleźć zbawienie.
    • Źródło: Sermo ad Caesareensis ecclesiae, Patrologia Latina, t. 43, kol. 695.
  • Poza Kościołem katolickim nie ma prawdziwej ofiary.
    • Źródło: Cf. Prosperum Aquitanum, Sent., sent. 15, Patrologia Latina 51, 430.
    • Zobacz też: ofiara
  • Póki walczę jestem zwycięzcą.
  • Pragnąłem widzieć siłami umysłu to, w co uwierzyłem.
  • Prawda jest słodka i gorzka. Kiedy jest słodka, oszczędza, a kiedy jest gorzka, leczy.
    • Źródło: Kazanie 247
  • Prawem życia jest walka. Dopóki walczysz, jesteś zwycięzcą.
  • Przeciwności są dobrodziejstwem, za pomocą którego Bóg nas doświadcza. Pomyślność jest darem, za pomocą którego nas pociesza.
  • Przede wszystkim zapytam, czy dlatego coś jest piękne, że się podoba, czy też dlatego się podoba, że jest piękne. Bez wątpienia otrzymam odpowiedź, że dlatego się podoba, ponieważ jest piękne.
  • Przyjacielowi chwalącemu i nieprzyjacielowi ganiącemu nie należy we wszystkim wierzyć.
    • Źródło: Myślę, więc jestem…, oprac. Czesława i Joachim Glenskowie, op. cit., s. 26.

R

[edytuj]
  • Rozum jest wzrokiem duszy.
  • Rzym przemówił – sprawa skończona!
    • Roma locuta – causa finita! (łac.)
    • Źródło: Kazanie 131, w: Migne, Patrologia latina 38, 734.

S

[edytuj]
  • Szczęśliwy jest człowiek, który posiada to, czego chce, a nie chce nic złego.
    • Źródło: Myślę, więc jestem…, oprac. Czesława i Joachim Glenskowie, op. cit., s. 26.
  • Szczęśliwy jest ten, kto Boga posiada.

Ś

[edytuj]

T

[edytuj]
  • Tam, gdzie nie musimy się obawiać wyrwania dobrego ziarna [razem z kąkolem], niech surowość dyscypliny nie będzie usypiana.
    • Źródło: Contra epist. Parmeniani, 3, 2; cyt. za: Tomasz z Akwinu, Catena aurea, w: Mathaeum XIII, 29, 30.
    • Zobacz też: herezja
  • Ten, który cię stworzył bez ciebie, nie usprawiedliwi cię bez ciebie.
    • Źródło: Sermones, 169, 13.
  • Tyle stajesz się z dnia na dzień piękniejszy, o ile wzrasta w tobie miłość. Bo miłość jest ozdobą duszy, jest jej pięknem.
    • Źródło: Marta Żurawiecka, Z księdzem Twardowskim 2014, op. cit., s. 72.
    • Zobacz też: piękno
  • Tylko Kościół katolicki jest Ciałem Chrystusowym. Chrystus jest Głową i Zbawicielem swojego Ciała. Poza tym ciałem Duch nie ożywia nikogo.
  • Tym, co należy do was, jest [jedynie] wasza bezbożność [polegająca na] odłączeniu się od nas; gdyż nawet jeśli we wszystkich innych rzeczach (…) posiadacie prawdę, jednak gdy trwacie w waszym odłączeniu (…), brakuje wam tego, czego brakuje człowiekowi pozbawionemu miłości.
    • Opis: do schizmatyków.
    • Źródło: De baptismo contra donatistas, księga 1, rozdz. 14, § 22.
    • Zobacz też: schizma
  • Tym, czym dusza jest w naszym ciele, tym Duch Święty jest w ciele Chrystusa, którym jest Kościół.
    • Źródło: Sermo 267

U

[edytuj]
  • Uważajmy za dobro i za prawdziwą łaskę, że otrzymujemy nie to, czego pragniemy, ale to, co jest dla nas pożyteczne.

W

[edytuj]
  • W rzeczach koniecznych – jedność, w sprawach wątpliwych – swoboda, we wszystkim – miłość.
    • In necessariis unitas, in dubiis libertas, in omnibus caritas (łac.)
    • Źródło: Thomas E. Woods, Kościół a wolny rynek, tłum. Szymon Czarnik, Fijorr Publishing, Warszawa 2007, s. 369.
  • Wątpię, więc jestem.
    • Dubito ergo sum. (łac.)
  • Wiara to dotykanie sercem.
    • Źródło: Sermo 229/L, PLS 2, 576: Tangere autem corde, hoc est credere.
  • Wierz, abyś mógł się modlić; i módl się, aby nie zabrakło ci tej wiary, z którą się modlisz.
    • Źródło: Marta Żurawiecka, Z księdzem Twardowskim 2014, op. cit., s. 48.
  • Wierzymy w Kościół Święty, który naprawdę jest katolicki. Heretycy i schizmatycy też nazywają swoje zgromadzenia kościołami. Ale heretycy naruszają wiarę przez fałszywe myślenie, a schizmatycy oddzielają się od miłości braterskiej przez niegodziwe waśnie, chociaż wierzą oni w to, w co i my wierzymy. Z tej przyczyny ani heretycy nie należą do Kościoła katolickiego, który miłuje Boga, ani schizmatycy, ponieważ Kościół miłuje bliźniego.
    • Źródło: De fide et symbolo, c. 10.
  • Wszyscy, którzykolwiek trzymają się niezdrowych i skażonych zasad, jeśli pomimo napomnienia, by powrócili do zasad prawych, zgubnych swoich a zatrutych nauk porzucić nie chcą, lecz trwają przy ich obronie, stają się heretykami.
    • Źródło: Państwo Boże, przeł.W. Kubicki, Kęty 1998, s. 748, [cyt. za:] C. Caldwell Ames, Inkwizycja i bracia św. Dominika. Słuszne prześladowanie, przeł. Aleksander Gomola, W drodze, Poznań 2013, s. 8.
  • Wyłącz nierządnice ze spraw ludzkich – a wszystkich wzburzysz żądzami.

Z

[edytuj]
  • Zaczynaj od rzeczy małych, jeżeli chcesz być wielkim. Zakładaj głęboki fundament pokory, skoro zamierzasz budować wysoko.
  • Ziemia jest twoim okrętem, nie siedzibą.
  • Złem jest złe używanie dobra.
  • Zło jest brakiem dobra.
  • Złym się nie podobać – wielka to jest chwała.
  • Zrozum człowieku,
    jak wiele znaczysz!
  • Zwalczaj błąd, kochaj błądzącego.
    • Źródło: Dietrich von Hildebrand, Koń trojański w mieście Boga, tłum. Jerzy Wocial, Fronda, wydanie III, s. 261, 262.

O Augustynie z Hippony

[edytuj]
  • Augustyn jest cały nasz.
    • Autor: Jan Kalwin
    • Opis: na temat źródeł koncepcji predestynacji, kluczowej w nauczaniu Jan Kalwina.
    • Źródło: rozmowa Beaty Janowskiej z Wojciechem Kriegseisenem, Rygorysta z Genewy, „Ale Historia”, w: „Gazeta Wyborcza”, 20 listopada 2017.
  • Koleje życia Augustyna były burzliwe, charakter niejednolity, namiętny, niepohamowany, umysł gwałtownie przerzucający się od stanowiska do stanowiska. (…) Zmagała się w nim potrzeba czystej duchowości i płomienna zmysłowość, poczucie wyższości życia duchowego i potrzeba faktów uchwytnych i dotykalnych; walczył w nim filozof, wielbiciel autonomicznej kultury umysłowej, z chrześcijaninem, powolnym Kościołowi i jego dogmatom. To jeden, to drugi brał górę (…); toteż nie ma jednolitego systemu w jego pismach. (…) Za to jest w nich nadzwyczajne bogactwo, z którego przez długie wieki czerpała filozofia chrześcijańska.

Zobacz też

[edytuj]
Źródło: „https://pl.wikiquote.org/w/index.php?title=Aureliusz_Augustyn_z_Hippony&oldid=563438”