Zofia Nałkowska

Z Wikicytatów, wolnej kolekcji cytatów
Zofia Nałkowska

Zofia Nałkowska (1884–1954) – polska pisarka, publicystka i dramatopisarka. Córka Wacława Nałkowskiego.

Dom kobiet

 Poniżej znajdują się wybrane cytaty, więcej znajdziesz w osobnym haśle Dom kobiet.
  • Ale to trudno, co robić, nie narzekam, bo i co mi z tego przyjdzie, gdybym narzekała. Czy przez to się coś poprawi? Jeszcze Bogu dziękuję, że mam kąt rodzinny na starość, że dzieci moje zdrowe, że mi tu z wami dobrze…
    • Źródło: Pisma wybrane, Czytelnik, Warszawa 1956, s. 643.
  • Bo j e s t ta ciemność między człowiekiem a człowiekiem (…). Bo myśli s ą bezkarne, nie mają w twarzy człowieka żadnego kształtu, żadnego znaku. Myśl kończy się na mnie, myśl zaczyna się i kończy na mnie. (…) A moje myśli trwały. Mogłam ich nie mówić, mogłam je przytrzymywać zębami – to mogłam. Ale nie mogłam ich nie myśleć.
    • Źródło: Pisma wybrane, Czytelnik, Warszawa 1956, s. 676.
  • Dla prawdziwego szczęścia warto później trochę pocierpieć. (…) Tak, tak, za wszystko dobre w życiu trzeba drogo zapłacić! (…) Są kobiety, które wcale szczęścia nie zaznały i nawet nie mają czego wspominać.
    • Źródło: Pisma wybrane, Czytelnik, Warszawa 1956, s. 75.

Dzienniki

  • Dziwne, jakie złoża cierpienia czekają w człowieku całkiem gotowe, przeznaczone dla drugiego człowieka.
    • Źródło: t. 4. cz. 1, Czytelnik, Warszawa 1988, s. 217.
  • Jedyną rzeczą, po jakiej poznaję swoje uczucie, jest cierpienie.
    • Źródło: t. 4. cz. 1, Czytelnik, Warszawa 1988, s. 229.
  • Jestem kimś, kto musi żyć powoli. Widzę wtedy urok życia, doznaję go w całości.
    • Źródło: t. 4. cz. 1, Czytelnik, Warszawa 1988, s. 60.
  • Moja miłość jest na całej przestrzeni mnie, na wszystkich szczeblach, jestem nią cała objęta, nie chcę zostawić dla siebie nic.
    • Źródło: t. 4. cz. 1, Czytelnik, Warszawa 1988, s. 354, 355.
  • Pytanie, czy istnieje „nieśmiertelność duszy” jest niekonieczne, jest z dziedziny złego tekstu. Nieśmiertelność i nieskończoność już „w tym życiu” – ze wszystkimi udręczeniami i całym upojeniem tego doznania. Nieśmiertelność jest konsumowana podczas życia, jest całkowicie wyczerpana, do dna wypita. Myślę, że wszystko jest zawarte i dotrzymane w obrębie życia. Mam niechęć do nieśmiertelności jako wznowienia życia indywidualnego. Cała reżyseria nieśmiertelności – zmartwychwstanie, metempsychoza, życie wieczne – to jest wciąż ten niepotrzebny, zły akt czwarty dobrze zbudowanego, rozdzierającego dramatu życia. Grzech śmiertelny przeciw jedności czasu i miejsca.

Granica

 Poniżej znajdują się wybrane cytaty, więcej znajdziesz w osobnym haśle Granica (powieść).
  • Co dla jednych jest podłogą, dla drugich jest sufitem.
  • Jest się takim, jak myślą ludzie, nie jak myślimy o sobie my, jest się takim, jak miejsce, w którym się jest.
    • Źródło: Pisma wybrane t. 2, Czytelnik, Warszawa 1956, s. 219.
  • Mężczyźni! Jakiś niższy gatunek ludzki, rodzaj zwierząt, które należy opanowywać, ujarzmiać, tresować, trzeba umieć.
    • Źródło: Pisma wybrane t. 2, Czytelnik, Warszawa 1956, s. 61.

Kobiety

  • Czyżby naprawdę miłość niemożliwa była bez kochania?
    • Źródło: Czytelnik, Warszawa 1976, s. 25.
  • Nie cierpię: w delirium męki przeszłam tę granicę, poza którą wrażenia nie różniczkują się już na radość i ból, za którą noc nieszczęścia nie przeciwstawia się już dniowi.
    • Źródło: Czytelnik, Warszawa 1976, s. 69.
    • Zobacz też: wrażenie
  • Poznawanie życia nie nauczyło mnie nic, nie doprowadziło do żadnej syntezy. Im więcej się o nim wie, tym trudniej sformułować uogólnienie. W życiu wszystko wzajemnie sobie przeczy. Nauka jest bardziej konsekwentna.
    • Źródło: Prószyński i S-ka, Warszawa 2010, s. 221.

Książę

(wyd. Czytelnik, Warszawa 1976)

  • Zazdrość jest przejawem czysto biologicznej natury. W zawiści zaś jest coś, co poniża piękność duszy, wciąga ją w grę pasji małych i głupich.
    • Źródło: s. 9
  • By służyć życiu, nie należy go kochać zbyt silnie.
    • Źródło: s. 12
  • Jam już widziała tyle zła, które wypłynęło z dobra --takiego zła, z którym walczyć nie wolno – bo z niego daleko gdzieś – znowu wypłynie dobro…
    • Źródło: s. 12
  • Jest to czarowny stosunek między mężczyzną i kobietą, którego nie psuje miłość. Jest w nim namiętność zakwefiona, nie stępiona tkliwością, nie osłabiona zbliżeniem, jest wrogość, nie dopuszczająca odkrywania stron słabych, wzajemne hiperbolizowanie się, prowadzące do szczytów patosu.
    • Źródło: s. 58
  • – Nie można pojąć krzywdy, jeśli jej się samemu nie doznało.
    – Można – jeżeli się samemu krzywdziło.
    • Źródło: s. 70
  • Wierność cenna jest tylko w takiej kobiecie, którą ona coś kosztuje.
    • Źródło: s. 14

Medaliony (1946)

 Poniżej znajdują się wybrane cytaty, więcej znajdziesz w osobnym haśle Medaliony.
  • Ludzie ludziom zgotowali ten los.
    • Opis: motto zbioru.
  • W Niemczech, można powiedzieć, ludzie umieją coś zrobić – z niczego…
    • Źródło: Profesor Spanner

Narcyza

  • Ból nie jest rzeczą trudną. Z oczami zamkniętymi cierpieć można, schować się przed groźnym światem głęboko w swoich ciemnościach. Ale sam mówiłeś mi kiedyś: należy mieć odwagę ponosić szczęście życia… Ach, jakże to cudnie powiedziałeś: mieć odwagę ponosić także i szczęście – kiedy idzie od przeznaczenia --
    • Źródło: Wydawnictwo Literackie, Kraków 1976, s. 252.
  • Było to tym gorsze według niej, że zamknięte w dziedzinie spekulacji, w obrębie projektu. Rzecz dokonana miałaby wytłumaczenie w wielkiej komplikacji powodujących ją okoliczności i przyczyn. Rzecz pomyślana nie ma złagodzeń, jest prosta i niewątpliwa.
    • Źródło: Wydawnictwo Literackie, Kraków 1976, s. 114.
  • Człowiek żyje jeden obok drugiego lata całe i nie wie o nim nic. Żyje między najbliższymi jak w ciemności. Zaledwie siebie zna – i to źle, źle siebie sądzi. Jakże może sądzić innych? Co można naprawdę wiedzieć o ludziach z ich czynów, z ich słów – kiedy nie wiadome są myśli? (…) Siedzisz tu, (…), naprzeciwko mnie – i tak się patrzymy na siebie. Gdybym sądziła po czynach, (…), po twojej dobroci – mogłabym myśleć, że mnie kochasz, prawda? Że nie pamiętasz mi nic…
    (…)
    Tak, trudno jest wiedzieć coś o drugim człowieku.
    • Źródło: Pisma wybrane, Czytelnik, Warszawa 1956, s. 646, 647, 660.
  • Dla mnie niedostępne są takie etyczne subtelności jak zbrodnie myślane… Jedynym możliwym sprawdzianem jest czyn, tylko czyn leży w obrębie odpowiedzialności ludzkiej --
    • Źródło: Wydawnictwo Literackie, Kraków 1976, s. 75.
  • Jest w tym właśnie jakieś obrzydliwe tchórzostwo czekać tak na tę śmierć, jak zwierzę, póki sama nie przyjdzie. Jest małoduszność w takim bezwarunkowym godzeniu się na życie.
    • Źródło: Wydawnictwo Literackie, Kraków 1976, s. 104.
  • Nie jestem kobieta wyzwolona, nie jestem nawet wyzwalająca się kobieta. Boję się wolności dla siebie jak opuszczenia i śmierci. Boję się jej jak nieskończoności. Właśnie chcę oddana być w niewolę i móc w niewolę brać. Chcę pętać sobą – i chodzić w cudzym zaczarowaniu.
    • Źródło: Wydawnictwo Literackie, Kraków 1976, s. 134.
  • Nie jest jeden człowiek. Jest szereg kawałków czasu, nawleczonych na nitkę jednej pamięci.
    • Źródło: Wydawnictwo Literackie, Kraków 1976, s. 291.
  • Wolność nie jest rzeczą zupełną, rzeczą doskonałą. Jest wyzwoleniem się z pewnych stosunków do spraw świata, jest tendencją do znalezienia się na zewnątrz cudownych zawiłości życia, organicznych powiązań. Prawdą życia jest powrót, jest niewola w zamęcie potęg ziemi i nieba, niewola, zamykająca w sobie panowanie. Człowiek wolny jest ten, który nie pozostaje do życia w żadnym stosunku. Człowiek wolny nie może władać.
    • Źródło: Wydawnictwo Literackie, Kraków 1976, s. 280.

Niedobra miłość

  • Człowiek robi się podobny do swojego losu.
  • Kobieta niekochana, kobieta zaniedbywana dla innej – może być z natury pełna życia, radosna, urocza, stworzona do tryumfów i panowania. Jednak ta rola ją zmieni, przeistoczy do gruntu, uczyni zależną i niepewną, da jej poczucie niższości wobec tamtej drugiej, poczucie upośledzenia, da jej wreszcie niepokój i zakłopotanie wobec każdego.
    • Źródło: Czytelnik, Warszawa 1979, s. 114.
  • Między charakterami ludzi nie ma nic. W miejscu, gdzie kończy się nasza dusza, zaraz zaczyna się inna. Nasza złość przylega ściśle do cudzej dobroci, kurczy się od jej wielkości albo ją sobą pomniejsza i ogranicza. Nasza pycha mierzy się cudzym poniżeniem i jest przez nie ciasno zewsząd opasana. Pożądanie władzy i szczęścia rozrasta się wcale nie w próżni, ale każdym swym nasyceniem sięga w głąb cudzej krzywdy.
    • Źródło: Czytelnik, Warszawa 1979, s. 9.
  • Mnie się wydaje, że człowiek rodzi się każdy możliwy. Właśnie tak muszę to powiedzieć: każdy możliwy. Wszystko z nim może być – najbardziej odmienne, najbardziej mu zaprzeczające, najdalsze.
    • Źródło: Czytelnik, Warszawa 1979, s. 8.

Romans Teresy Hennert (1923)

  • Alboż nie jesteśmy wolni? Niepodległość – a jest już, jest. Są i granice. Mamy wszystko to, co jest gdzie indziej, czegośmy innym tak zazdrościli. Jest łapownictwo rodzime, prywata, protekcja, rządy motłochu, wielkie afery, wielkie majątki, interes, interes przede wszystkim.
  • Człowiek chciałby się kończyć na swej skórze – ale się nie kończy.
    • Źródło: Pisma wybrane, t. 1, Czytelnik, Warszawa 1956, s. 192.
  • Tańczyć – jest to właściwie: iść nigdzie.
    • Źródło: Pisma wybrane t. 1, Czytelnik, Warszawa 1956, s. 197.
  • W formule: Bóg i Ojczyzna – zawiera się więc antynomia i bluźnierstwo. Bóg jest tym, co ludzi w najwyższych ich tęsknotach godzi i jednoczy, ojczyzna tym, co według najwyższych haseł – dzieli. Ojczyzna przywraca politeizm: każda armia do swego Boga modli się o zwycięstwo.
    • Źródło: Pisma wybrane t. 1, Czytelnik, Warszawa 1956, s. 236.
    • Zobacz też: politeizm

Węzły życia

  • Największym urokiem świata jest urok drugiego człowieka.
    • Źródło: Pisma wybrane t. 2, Czytelnik, Warszawa 1956, s. 545.
  • Z dawna ustalonym porządkiem świata ludzie w stodole byli inni niż we dworze. Tu nocowali żołnierze, robotnicy i chłopi, tam mieścili się tylko państwo. Inne też były tutejsze rozmowy i milczenia. W przeciwieństwie do tamtych – tutaj nie bardzo dziwiono się wojnie. U pani Targańcowej wojna była rzeczą niepojętą, nieoczekiwaną, zwalającą się niespodziewanie klęską, niszczącą życie – uporządkowane, równe, szczęśliwe. W stodole klęską było samo życie, klęską trwającą od nieprzejrzanych lat. Wojna nie budziła zdziwienia. Była dalszym ciągiem, naturalnym następstwem tego, co się działo z ludźmi, co wyznaczało ich losy.
    • Źródło: Pisma wybrane t. 2, Czytelnik, Warszawa 1956, s. 703.

Węże i róże

  • Każda miłość ma chwile martwe, ale wówczas powinno się nad nią czuwać.
    • Źródło: Czytelnik, Warszawa 1977, s. 192.
  • Myśli mają melodię i mają kształt. Można być artystą wiedzy, estetą matematyki, wyznawcą piękna intelektualnego, można zachwycać się właśnie wytwornością nauki (…) Są karty u Kanta i u Schopenhauera, przed którymi staje się z bijącym sercem. Zupełnie, jak przed wielkim jakimś dziwem natury. To jest upajające, jak widok krateru wulkanicznego, albo jak widok morza. --Głębia tego, co pomyśleć może – człowiek.
    • Źródło: Czytelnik, Warszawa 1977, s. 141.
  • Należy unikać brania gotowej piękności prosto z życia. Model nie powinien sam przez się być doskonałym dziełem sztuki, ale zaledwie okazją do samodzielnego poszukiwania piękności.
    • Źródło: Czytelnik, Warszawa 1977, s. 227.
  • Nie lubi się ludzi, którym wyrządziło się krzywdę. Ma się żal do nich, że byli przyczyną tego, co nas zawstydza, chociaż w istocie byli tylko pretekstem.
    • Źródło: Czytelnik, Warszawa 1977, s. 50.
  • Nie to jest mi ważne, co ktoś dany uczuwa kryjomo względem mnie – ale co chce, abym ja sądziła, że czuje. Pierwsze bowiem jest od niego niezależne, drugie zaś określa jego stosunek do mnie świadomy, chciany, rozumowy – i pociąga za sobą odpowiedzialność. Życiową prawdą stosunków międzyludzkich jest ich strona oficjalna, ich pozór, ich właśnie – forma.
    • Źródło: Czytelnik, Warszawa 1977, s. 189.

Inne

  • (…) przy ograniczeniu ścisłym zakresu wrażeń, życie wewnętrzne rozrasta się jak jemioła.
    • Źródło: Agenor albo starość przykładna, [w:] Pisma wybrane t. 1, Czytelnik, Warszawa 1956, s. 270.
    • Zobacz też: wrażenie
  • Religia nie powinna zawierać się w formułkach, a w duszy.
    • Źródło: Rówieśnice, Warszawa 1981, wyd. Czytelnik.
  • Słusznie jest gdzieś tam powiedziane, że estetyczna twórczość kobiety wyraża zawsze tylko niedobór uczuciowy.
    • Źródło: Róża Palatynu, [w:] Opowiadania, Czytelnik, Warszawa 1984, s. 174, 175.
  • Wojna – jest rzecz barbarzyńska. Już sama myśl o ogromie książek po bibliotekach świata, że ich nigdy nie przeczyta w jedno życie jeden człowiek, może pragnącego wiedzy wszystkiej doprowadzić do samobójstwa. A teraz wiadomo tylko, że najbogatsze biblioteki mogą być zrabowane, mogą spłonąć, że druki jedyne i bez ceny, jakieś manuskrypty bezpowrotne – nie odczytane, nie skopiowane – mogą przepadnąć.
    • Źródło: Tajemnice krwi, [w:] Opowiadania, Czytelnik, Warszawa 1984, s. 233.
  • Wystarczy zwrócić uwagę na człowieka, by stał się pociągający i na swój sposób piękny.
    • Źródło: Niecierpliwi, [w:] Pisma wybrane t. 2, Czytelnik, Warszawa 1956, s. 367.
  • Za zadanie wzięłam sobie obalić ten przesąd niemądry, że kobieta, co skończyła uniwersytet, przestaje być kobietą.
    • Źródło: Noc podniebna, [w:] Opowiadania, Czytelnik, Warszawa 1984, s. 152.
  • Zło wojny wydaje się rzeczą niewątpliwą, rzeczą zbyt oczywistą, by należało podejmować trud przekonywania o tym innych. (…) A przecież obrońcy pokoju zmuszeni są wciąż do poszukiwania nowych środków perswazji, do przytaczania nowych dowodów, zobowiązani do największej czujności wobec klas panujących mijającego ustroju, którym do przetrwania wojna jest potrzebna.

O Zofii Nałkowskiej

  • (…) była fenomenem jedynym, nie tylko w literaturze polskiej, ale i w polskim życiu kulturalnym. Żadna z polskich sławnych kobiet nie łączyła w sobie tylu najwyższych darów talentu i urody, triumfów, zaszczytnych stanowisk literackich, jak powołanie jej do Akademii Literatury, stanowisk politycznych, jak wybór do Sejmu.
Źródło: „https://pl.wikiquote.org/w/index.php?title=Zofia_Nałkowska&oldid=567206”