Złoto Gór Czarnych
Złoto Gór Czarnych – trylogia indiańska napisana przez Alfreda Szklarskiego oraz jego żonę Krystynę Szklarską. Składają się na nią Orle pióra (1974), Przekleństwo złota (1977) i Ostatnia walka Dakotów (1979).
Orle pióra
[edytuj]- Czipewejowie, jak wszyscy Algonkinowie oraz inne ludy zamieszkujące okolice Wielkich Jezior, w odpowiednich porach roku uprawiali kukurydzę, zbierali dziki ryż i sok drzew klonowych zastępujący im cukier, ale główne ich pożywienie stanowiła dzika zwierzyna, ptactwo i ryby.
- Opis: pożywienie Czipewejów.
- Źródło: rozdział 7
- Czipewejowie podczas wielkiej wędrówki ze wschodu na zachód zmuszeni byli do ciągłych walk z wypieranymi przez nich Dakotami, Lisami oraz Saukami, Kickappo i Iowa. Wielu Czipewejów padało w boju, wobec czego ubytki w gronie mężczyzn uzupełniali łącząc się z innymi, mniejszymi plemionami, bądź adoptując wziętych do niewoli jeńców.
- Opis: sposób Czipewejów na straty w ludziach poniesione w bitwach.
- Źródło: rozdział 7
- Główne ich pożywienie stanowiły uprawiane w pobliżu osad: kukurydza, fasola, dynie oraz zbierany w jeziorach i rzekach wodny ryż, ryby i jadalne żółwie. Pożywienie swe uzupełniali mięsem dzikiej, płowej leśnej zwierzyny, a dwa razy do roku wyruszali całym plemieniem na prerię, by polować na bizony, które, oprócz mięsa i tłuszczu, dostarczały także cennych materiałów do wyrobu odzienia i różnych przedmiotów, niezbędnych w codziennym życiu.
- Opis: pożywienie Santee Dakotów i cel polowań na bizony.
- Źródło: rozdział 7
- Indianie powszechnie wierzyli, że wszelakie dolegliwości są powodowane przez złe duchy, które wstrzeliwują do ciał ludzkich różne zaczarowane przedmioty, jak kolce kaktusów, kamyki, ostre, małe zęby i pazury dzikich zwierząt i tym podobne. Wiara w złe i dobre duchy oraz czary i uroki była od wieków tak głęboko zakorzeniona w świadomości Indian, że często samo zainscenizowane przez szamana wydobycie zaczarowanego przedmiotu z ciała chorego pomagało w odzyskiwaniu zdrowia.
- Opis: istota indiańskiej medycyny.
- Źródło: rozdział 5
- Każdy polował jedynie dla zaspokojenia swych potrzeb, nikt bezmyślnie nie tępił zwierzyny.
- Opis: postawa wobec zwierzyny łownej.
- Źródło: rozdział 2
- Odebranie przeciwnikowi broni i pokonanie gołymi rękami przynosiło większą chwałę niż zabicie i oskalpowanie.
- Postać: Ah’mik
- Opis: refleksje po pokonaniu Tehawanki.
- Źródło: rozdział 3
- Pojęcie kłamstwa było wtedy Indianom obce, zawsze mówili prawdę, a gdy nie mogli jej komuś zdradzić, po prostu milczeli.
- Opis: postawa Indian wobec kłamania.
- Źródło: rozdział 5
- Santee Dakotowie prowadzili osiadły tryb życia. Osady swe otaczali obronnymi wałami ziemnymi, fosami bądź palisadami. Budowali trwałe domy, składające się ze szkieletu z grubych drewnianych słupów, który nakrywali płatami kory lub warstwą ziemi.
- Opis: budownictwo Santee Dakotów.
- Źródło: rozdział 7
- Tehawankę ogarnęło wzruszenie, chciał dać znak, że jest w pobliżu, ale obowiązujący dla siostry szacunek uniemożliwiał bezpośrednią z nią rozmowę. Gdy byli dziećmi bawili się razem, żartowali, przebywali ze sobą, lecz po osiągnięciu dojrzałości zobowiązani byli nawzajem siebie unikać.
- Opis: zwyczaj zakazujący bezpośrednich kontaktów między pełnoletnim rodzeństwem.
- Źródło: rozdział 5
- Wigwamy posiadały przeważnie owalny kształt i kopulaste sklepienie. Szkielet wigwamu formowano z młodych, giętkich drzew i pokrywano go szerokimi, długimi płatami kory bądź plecionymi matami, które można było zwijać w rolki w celu przeniesienia w inne miejsce.
- Opis: konstrukcja wigwamów Czipewejów.
- Źródło: rozdział 7
- Wybacz, matko mojej matki, że oglądamy cię w tak przykrym stanie. Zakłóciliśmy twój zimowy sen i ścigaliśmy. Surowa zima przepłoszyła zwierzynę z tych okolic, mamy mało pożywienia, jesteśmy głodni. Teraz, dzięki tobie, nasi starcy, kobiety i dzieci będą syci przez wiele wieczorów.
- Postać: Ah’mik
- Opis: przeprasza niedźwiedzia za upolowanie go.
- Źródło: rozdział 4
- Zwyczaj wielożeństwa wśród Indian posiadał społeczne oraz gospodarcze uzasadnienie. Mężczyźni ginęli w młodym wieku na bezustannych wyprawach wojennych, skąd też było ich zawsze mniej niż kobiet, którymi ktoś musiał się opiekować. Ponadto związki małżeńskie stanowiły u Indian przede wszystkim główną więź łączącą rodziny i cel ten odgrywał większą rolę przy zawieraniu małżeństw, niż sam małżeński związek dwojga ludzi. Dla utrzymania więzi rodzinnej wdowiec poślubiał siostrę swej zmarłej żony, a wdowa wychodziła za mąż za brata zmarłego męża. Czasem także zamężny mężczyzna dobierał sobie drugą, młodszą żonę, gdy pierwsza się postarzała i nie mogła sama podołać wszystkim pracom obciążającym kobietę.
- Opis: wyjaśnienie celu zawierania małżeństw wśród Indian.
- Źródło: rozdział 5