Wojna secesyjna

Wojna secesyjna – wojna, która toczyła się w latach 1861–1865 w Stanach Zjednoczonych Ameryki, pomiędzy stanami wchodzącymi w skład Stanów Zjednoczonych (tzw. Unią lub „Północą”) i Skonfederowanymi Stanami Ameryki (tzw. Konfederacją lub „Południem”), które wystąpiły z Unii.

Abraham Lincoln może tego nie chcieć, lecz nie może temu zapobiec. Naród może sobie tego nie życzyć, lecz nie może temu zapobiec. Nie dbam o to, czego ludzie chcą lub sobie życzą. Czarni są piaskiem w trybach tej maszyny, która nie ruszy, dopóki ich nie uwolni.
- Autor: Wendell Phillips, działacz abolicjonistyczny
- Opis: w maju 1861.
- Źródło: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 252.

Bez pomocy czarnych Północ nie zdołałaby wygrać tej wojny tak szybko, a zapewne w ogóle by jej nie wygrała.
- Autor: Joseph McPherson, amerykański historyk
- Źródło: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 258.

Ci niewolnicy mieli w swych rękach ogromną władzę. Po prostu zaprzestając pracy, mogli zagrozić Konfederacji widmem głodu. Idąc do obozów wojsk federalnych, dawali powątpiewającym żołnierzom Północy łatwą możliwość wykorzystania ich, lecz ten sam gest pozbawiał takiej możliwości ich przeciwników (…).
To właśnie ta prosta alternatywa doprowadziła do nagłej kapitulacji generała Lee. Południowcy mogli jedynie albo porozumieć się ze swymi niewolnikami, wyzwolić ich i użyć do walki z Północą – a zatem przestać traktować ich jak niewolników – albo poddać się Północy z nadzieją, że po wojnie zwycięzcy pomogą im zachować niewolnictwo, tak jak to miało miejsce wcześniej.
- Autor: W.E.B. Du Bois, Black Reconstruction; cyt. za: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 255.

Idziemy, ojcze Abrahamie,
Następne trzysta tysięcy.
Już nasze domy opuszczamy,
a w bólu krwawią nam serca.
Posłuszniśmy twym dekretom, choć
całą naszą zbrodnią
Jest to, żeśmy biedni i nie stać nas,
by kupić sobie wolność.
- Źródło: Pieśń poborowych (1863)

Jeśli niewolnicy okażą się dobrymi żołnierzami, znaczy to, że błędna jest cała nasza teoria, na której opiera się niewolnictwo.
- Autor: generał John Tyler Morgan
- Opis: w 1864, w reakcji na propozycję generała Lee i sekretarza wojny Judaha Benjamina, by wcielać czarnoskórych do wojsk Konfederacji.
- Źródło: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 259.

Można być patriotą, nie ryzykując utraty życia lub zdrowia. Jest wielu innych, których życie ma mniejszą wartość.
- Autor: Thomas Mellon
- Opis: w liście do syna, który wykupił się od służby w wojsku podczas wojny secesyjnej, płacąc trzysta dolarów.
- Źródło: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 336.

Nie chciałbym pozostawiać już jakichkolwiek wątpliwości. (…) Moim najważniejszym celem w tej walce jest utrzymanie jedności Unii, nie zaś zachowanie czy likwidacja niewolnictwa. Gdybym mógł utrzymać jedność Unii, nie uwalniając żadnych niewolników, zrobiłbym to; gdybym mógł ją utrzymać, uwalniając wszystkich niewolników, uczyniłbym to bez wahania; gdybym mógł to zrobić uwalniając część z nich, a zostawiając w niewoli innych, tak właśnie bym postąpił. Wszystko, co robię odnośnie do niewolnictwa i ludności kolorowej, robię, aby zachować Unię, a jeśli z czegoś rezygnuję, czynię to, bo nie wierzę, że pomoże to zachować Unię. (…) Wyłożyłem tu swój cel zgodnie z tym, jak postrzegam swoje urzędowe obowiązki, i nie mam zamiaru naginać ich do mojego osobistego, często wyrażanego życzenia, aby wszyscy ludzie – i wszędzie – byli wolni.
- Autor: Abraham Lincoln
- Opis: fragment listu z sierpnia 1862 do Horace’ego Greeleya, redaktora gazety „New-York Tribune”.
- Źródło: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 253.
- Zobacz też: niewolnictwo

Za secesją południowych stanów – do której doszło, gdy na prezydenta wybrano Lincolna, kandydującego z ramienia nowej Partii Republikańskiej – stała długa seria konfliktów politycznych między Południem i Północą. Spór ten nie dotyczył oceny moralnej niewolnictwa jako instytucji; większość mieszkańców Północy nie troszczyła się o tę kwestię do tego stopnia, by zdobyć się na jakiekolwiek poświęcenie dla tej sprawy, zwłaszcza gdyby miało to oznaczać wojnę. Nie był to również konflikt pomiędzy ludem Północy a ludem Południa, lecz starcie elit. (…) Północna elita pragnęła ekspansji gospodarczej, czyli wolnego obrotu ziemią, wolnej siły roboczej, wolnego rynku, a także wysokiego cła ochronnego dla producentów i powołania banku Stanów Zjednoczonych. Właściciele niewolników mieli świadomość, że wszystko to stoi w sprzeczności z ich interesami; byli przekonani, że dojście do władzy Lincolna i republikanów zakłóci dotychczasowy stan prosperity i uniemożliwi im dalsze prowadzenie przyjemnego życia.
- Autor: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 250.