Wojna filipińsko-amerykańska

Powstańcy filipińscy

Wojna filipińsko-amerykańska – konflikt zbrojny, który trwał od 1899 do 1902 na Filipinach pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Pierwszą Republiką Filipin w następstwie wojny amerykańsko-hiszpańskiej.

• Armia amerykańska prowadziła wojnę na Filipinach, skrupulatnie przestrzegając zasad cywilizowanego konfliktu zbrojnego (…), ze szczególną powściągliwością i humanitaryzmem.
  • Autor: Elihu Root, sekretarz wojny USA
  • Źródło: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 412.

• Byłem przekonany, że oddziały Aguinaldo reprezentują tylko ułamek społeczeństwa. Nie chciało mi się wierzyć, że wszyscy mieszkańcy Luzon, cała ludność wyspy, jest przeciwko nam.
  • Autor: Arthur MacArthur, generał US Army
  • Źródło: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 413.

• Generał Smith polecił mi zabijać i palić, dodając, że im więcej będzie tego zabijania i palenia, tym bardziej będzie zadowolony. Nie było czasu, aby brać jeńców, moim zadaniem było uczynić Samar pustkowiem pełnym skowytu. Poprosiłem generała Smitha, by określił dolną granicę wiekową zabijania, a on odpowiedział: „Wszystko powyżej dziesięciu lat”.
  • Autor: Littleton Waller, major US Army
  • Opis: fragment zeznań sądowych.
  • Źródło: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 412.
  • Zobacz też: Jacob H. Smith

• Nie wstydzę się powiedzieć wam, panowie, że uklęknąłem prosząc Wszechmogącego Boga, aby mnie oświecił i dał mi wskazówki (…) I pewnej nocy spełniło się (…) Nie pozostało nam nic innego, jak tylko przejąć Filipiny, wychować Filipińczyków, ucywilizować, wprowadzić chrześcijaństwo.
  • Autor: William McKinley
  • Źródło: Longin Pastusiak, Prezydenci. Stany Zjednoczone od Andrew Johnsona do Franklina D. Roosevelta, Warszawa 1989, s. 250.

• Oskarżano nas o okrucieństwa wojenne. Szanowni senatorowie, to nie my byliśmy okrutni (…). Raczcie pamiętać, że nie mamy do czynienia z Amerykanami i Europejczykami. Mamy do czynienia z Azjatami.
  • Autor: Albert Beveridge
  • Opis: fragment przemówienia wygłoszonego w Senacie 9 stycznia 1900.
  • Źródło: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 409.

• Podczas kampanii na Filipinach wyjątkowo duża liczba czarnych żołnierzy zdezerterowała. (…) Niektórzy dezerterzy dołączali do oddziałów filipińskich powstańców. Najbardziej znanym z nich był David Fagan z 24 Pułku Piechoty. Fagan przyjął dowództwo powstańczych oddziałów i przez dwa lata siał spustoszenie wśród wojsk amerykańskich.
  • Autor: Willard Gatewood, Smoked Yankees and the Struggle for Empire

• Spacyfikowaliśmy kilkanaście tysięcy wyspiarzy i pochowaliśmy ich. Zniszczyliśmy ich pola, spaliliśmy ich wioski i wygnaliśmy z domostw ich wdowy i sieroty; kilku tuzinom uprzykrzonych patriotów złamaliśmy serca, wysyłając ich na wygnanie, a pozostałe dziesięć milionów podporządkowaliśmy sobie poprzez Dobroczynną Asymilację (to nowa, pobożna nazwa karabinu); posiedliśmy własność naszego partnera biznesowego sułtana Sulu w postaci trzystu nałożnic oraz innych niewolników i podnieśliśmy nad tym łupem nasz ochronny sztandar.
  I tak oto, dzięki Bożej Opatrzności – to nie moje wyrażenie, lecz rządu – staliśmy się Światowym Mocarstwem.
  • Autor: Mark Twain
  • Źródło: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 412.

• Szanowny Panie Redaktorze! Nie musiałem uczestniczyć w żadnych walkach od ostatniej bitwy i nie palę się do tego. Żal mi tych ludzi z powodu wszystkiego, czego doświadczają pod amerykańską okupacją. Nie wierzę, że będą sprawiedliwie traktowani. „Czarnuch” to pierwsze słowo, jakie słychać o poranku, i ostatnie, jakie słychać pod wieczór (…). To, co głosi wasze pismo jest słuszne. Nie mogę powiedzieć więcej, gdyż jestem żołnierzem (…).
  • Autor: Patrick Mason, czarnoskóry sierżant US Army
  • Opis: w liście pisanym z Filipin do „The Cleveland Gazette” – afroamerykańskiego tygodnika o antywojennym nastawieniu.
  • Źródło: Willard Gatewood, Smoked Yankees and the Struggle for Empire

• Uderzyło mnie pytanie, które zadał mi pewien filipiński chłopiec: „Czemu czarni przybyli (…), by walczyć z nami, skoro żywimy wobec nich przyjazne uczucia i nigdy nie zrobiliśmy im nic złego? Jesteście tacy sami jak my, a my wszyscy jesteśmy tacy sami jak wy. Dlaczego nie walczycie w Ameryce z tymi, którzy palą czarnych i którzy traktują was jak zwierzęta? (…)”.
  • Autor: William Simms, czarnoskóry żołnierz US Army
  • Opis: w liście do rodziny z 1899 pisanym z Filipin.
  • Źródło: Willard Gatewood, Smoked Yankees and the Struggle for Empire