Teresa Rzepa

Dodaj linki
Z Wikicytatów, wolnej kolekcji cytatów

Teresa Nella Rzepa (ur. 1952) – polska psycholog, profesor nauk humanistycznych, wykładowca akademicki.

Psychologia Władysława Witwickiego[edytuj]

(Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań 1991, ISBN 83-232-0332-6)

  • Historię myśli psychologicznej wytycza kilka cezur. Jedną z nich był przełom XIX i XX wieku. Bujny rozwój nauk przyrodniczych i medycznych w połączeniu z popularnością pozytywistycznych haseł sprawiły, że jeszcze niedawne rozważania o duszy prowadzone w ramach filozofii nabrały anachronicznego zabarwienia. Naczelne hasło pozytywistyczne oczyszczenia nauki z dotychczasowych metafizycznych i apriorycznych naleciałości poprzez uznanie za podstawowy przedmiot naukowego badania – opartych na doświadczeniu – realnych faktów i zachodzących między nimi relacji przyznawało psychologii nadrzędny status wobec innych nauk.
  • Kiedy w 1895 roku 29-letni profesor Kazimierz Twardowski obejmował katedrę filozofii w Uniwersytecie Lwowskim, nikt nie przypuszczał, że będzie to jeden z najważniejszych punktów zwrotnych w dziejach filozofii (i psychologii) polskiej. Stan polskiej nauki, z którą zetknął się po przyjeździe z Wiednia, zmusił go do zaprzestania na jakiś czas działalności naukowej na rzecz szeroko zakrojonej działalności dydaktycznej.
  • O przekładach dialogów Platona trudno napisać więcej niż uczynił to Witwicki sam we wstępach, objaśnieniach i komentarzach. To była miłość Witwickiego, miłość jego życia. Od czasów gimnazjalnych po ostatnie dni. Stosunek do Platona – rzec można – przyjacielski. A Sokrates stanowił dla niego wzór mędrca. Sokrates to „ja idealne” Witwickiego. To „dzięki” Sokratesowi Witwicki jest uznany za twórcę psychologicznej metody uprawiania historii filozofii przez badanie osobowości filozofów. Z kolei dzięki Witwickiemu Sokrates i dziś żyje, rozmawia z nami po polsku, poucza nas i beszta: jest zrozumiały mimo upływającego czasu.
  • Poglądy psychologiczne Brentany, ściśle związane z jego poglądami filozoficznymi, dały impuls do nowego uprawiania psychologii, podobnie zresztą jak te drugie były bodźcem do uprawiania filozofii na nowy sposób.
  • Swoistość stylu myślenia psychologicznego i specyfikę wytworzonej psychologii zawdzięczał Witwicki nie tylko zdolnościom i umiejętnościom naukowym i artystycznym oraz wytrwałej pracy, lecz także mocy i trwałości owoców spotkania z pierwszym swym nauczycielem (i jedynym autorytetem) – Kazimierzem Twardowskim. Twardowskiemu zawdzięczał Witwicki przede wszystkim ukształtowanie postawy racjonalisty i sceptyka wobec tego, co niezgodne z rozumem; postawy uczonego niezależnego od autorytetów, lecz pełnego uznania dla filozofii i kultury starożytnej.
    • Źródło: s. 220–221
  • William James uznawany za prekursora wszystkich szkół psychologicznych w USA, najpierw rzecznik psychologii eksperymentalnej, uczestnik badań w lipskim laboratorium – odegrał wobec idei psychologii fizjologicznej w USA (rozpowszechnianej tam konsekwentnie przez E. Titchenera, ucznia Wundta) taką rolę, jak Brentano w Europie.
  • Witwicki nie wahał się zakwestionować jakiegokolwiek zwyczaju, opinii, wierzenia, przekonania – ufając, że rozum ludzki jako główny sędzia zagwarantuje racjonalną ocenę i przyznanie racji temu, kto wbrew zwyczajom, wierzeniom, obiegowym opiniom i powszechnym przekonaniom głosi prawdę.
    • Źródło: s. 201–201
  • Z postawy kultu rozumu i wiary w jego moc wynikała potrzeba samodzielności poznawczej, potrzeba uwalniania się od wszelkich autorytetów. Nieuznawanie autorytetów warunkowało (m.in.) oryginalność naukowej twórczości Witwickiego, lecz nie przynosiło mu uznania właśnie ze strony autorytetów naukowych.

Inne[edytuj]

  • Przede wszystkim Witwicki – jako coraz bardziej znany i ceniony autor podręcznika psychologii, tłumacz i komentator dialogów Platona, lektor radiowy, autor artykułów prasowych poruszających m.in. problemy wychowania, zalotów, prowadzenia dyskusji, mody, tańca itp. – nadawał ton międzywojennej psychologii i oddziaływał na umysły kolejnych pokoleń psychologów.
    • Źródło: O niektórych wydarzeniach związanych z historią polskiej psychologii stosowanej, w: Teresa Rzepa, Cezary W. Domański (red.), Na drogach i bezdrożach historii psychologii, t. 5., Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2016, ISBN 9788377847213, s. 111.
Źródło: „https://pl.wikiquote.org/w/index.php?title=Teresa_Rzepa&oldid=535500”