Stanisław Przybyszewski

Stanisław Przybyszewski

Stanisław Przybyszewski (1868–1927) – polski pisarz.

Confiteor

• Artysta nie jest sługą ani kierownikiem, nie należy ani do narodu, ani do świata, nie służy żadnej idei ani żadnemu społeczeństwu.
  • Zobacz też: artysta

• Artysta stoi ponad życiem, jest Panem panów, nie kiełznany żadnym prawem, nie ograniczony żadną siłą.

• Artysta, który pragnie poklasku, a skarży się na małe uznanie tłumu, stoi jeszcze w przedsionku sztuki, nie czuje się jej panem, który łask nie żebrze, tylko hojną ręką je na tłum rzuca i nie pragnie podzięki – tej pragnie tylko plebejusz w duchu, jej pragnie tylko dorobkiewicz.

• Sztuka nie ma żadnego celu, jest celem sama w sobie, jest absolutem, bo jest odbiciem absolutu – duszy
  • Zobacz też: sztuka

• Sztuka stoi ponad życiem, wnika w istotę wszechrzeczy (...).

• Sztuka tendencyjna, sztuka pouczająca, sztuka rozrywka (...) sztuka, mająca jakiś cel moralny lub społeczny przestaje być sztuką, a staje się biblią pauperum.

• Sztuka w naszym pojęciu jest metafizyczną, tworzy nowe syntezy, dociera jądra wszechrzeczy, wnika we wszystkie tajnie i głębie.

Na drogach duszy

(Kraków 1900, wyd.L. Zwoliński i spółka)

• Degeneracya nie jest degeneracyą, tylko regularnie powracający i konieczny fenomen ewolucyjny, równie konieczne, jak to, co nazywamy normalnem – ba, milion razy konieczniejszy, bo norma, to głupota, – degeneracya zaś, to geniusz.
  • Źródło: Gustav Vigeland
  • Zobacz też: głupota, degeneracja, geniusz

• Zwlekać sztukę z jej piedestału, włóczyć ją po wszystkich rynkach i ulicach to rzecz świętokradcza.
  • Źródło: Aforyzmy i Praeludia

Synowie ziemi

• Osią życia całego jest Miłość i Śmierć. Wszystko cokolwiek istnieje w świecie ludzkości: rodzina, gromada, państwo, wojna, narody i rzezie, to rzeczy uboczne, konieczne, by zabezpieczyć pokolenia, które z miłości wykwitły. To tylko pomocnicze środki, by móc dalej żyć i dać pokoleniom swoim ochronę.
  • Źródło: Synowie ziemi, Wstęp, Lwów, Warszawa 1904, s. 1.

Inne

• Co jednostkę twórczą wyróżnia, to poczucie wyższości nad ludźmi, poczucie, że stoi poza interesami gromady.
  • Źródło: Z psychologii jednostki twórczej (niem. Zur Psychologie des Individuums, 1891)

• Na początku była chuć. Nic prócz niej, a wszystko w niej.
  • Źródło: Teils w: Wybór pism, Ossolineum, 1966, s. 37.

• Nie chcę stawiać teorii, co jest miłością, a co nią nie jest, ale zdaje mi się, że w każdej miłości musi być duma, królewska pewność siebie tej istoty, którą się kocha.
  • Źródło: Śnieg, TAiWPN Universitas, 2002, s. 29.

• Oświadczam, że w wierze katolickiej, w której się urodziłem, chcę żyć i umierać. Za wszystkie wykroczenia przeciwko zasadom tej wiary serdecznie żałuję i pragnę wszystko naprawić. Jak najgłębiej i jak najszczerzej Kościołowi katolickiemu oddany Stanisław Przybyszewski. Warszawa, 20. X. 1926.
  • Opis: oświadczenie napisane na rok przed śmiercią.
  • Źródło: Lech. Gazeta Gnieźnieńska, 02.12.1927

• Po pijanemu trzeba wszystko robić. Trzeźwy mózg odstąpić filistrom, kramarzom, wolnomyślicielom, politykom.
  • Źródło: Księga toastów i humoru biesiadnego, wybór i oprac. Leszek Bubel, wyd. „Zamek”, Warszawa 1995, s. 149.