Zarzecze

Cmentarz w Zarzeczu z kapliczką

Zarzecze - stara wieś królewska leżąca w powiecie niżańskim, w województwie podkarpackim.

• Elementy, które złożyły się na powstanie najbardziej przejmujących cyklów utworów Matki [chodzi o Bronisławę Ostrowską], Tartaku słonecznego i Koła święconej kredy, są mi w dużej mierze znane. Zwiedzanie zarzeckiego tartaku. Dojeżdżało się do niego bryczuszką przez dukty najstarszej partii lasu zarzeckiego starodrzewiu. Z daleka już uderzał zgrzyt pił, żywiczny zapach ciętego drzewa, a potem widziało się całe budowle spiętrzonych misternie desek i owe trociny, w których grzęzło się po kostki.
  • Autor: Halina Ostrowska-Grabska
  • Źródło: Bric à brac 1848-1939, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1978, s. 157.

• Malował tu w plenerze Henryk Kunzek - z głową mędrca w przenośni i realnie.
  • Autor: Halina Ostrowska-Grabska w rozdziale: "Suita zarzecka".
  • Źródło: Bric à brac 1848-1939, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1978, s. 225.

• Nie wiem, jakie są źródła dużej aktywności społecznej mieszkańców Zarzecza. Powiadają jedni: bogate tradycje, np. teatr amatorski obchodzi w br. 50-lecie swej działalności. Z pewnością, tradycje to już jest coś, ale równocześnie przytoczyć można dziesiątki wsi, gdzie tradycje nie znalazły kontynuacji, po prostu wygasły bezpotomnie. Powiadają inni: ambicje. Zarzecze, ta właściwie podmiejska osada (5 km od powiatowego Niska) chce przewodzić, chce być na ustach całego powiatu, chce dawać przykład. Być może nie jest dokładnie tak, ale czegoś z tych bardzo zresztą zdrowych ambicji można dopatrzeć się w postawie zarzeczan.
  • Zbigniew Wawszczak
  • Źródło: Na wsi - dom kultury, "Kamena", 31, 1964, nr 11, s. 7.

• Przyjeżdżał na długie staże pejzażysta Zefir Ćwikliński, malarz pejzażu tatrzańskiego, którego urzekły drzewa, prześwity leśne i horyzonty zarzeckie. (...) Ćwikliński parokrotnie malował ulubioną moją starą kapliczkę zarzecką i całe serie kwitnących tarnin i sadów.
  • Autor: Halina Ostrowska-Grabska w rozdziale: "Suita zarzecka".
  • Źródło: Bric à brac 1848-1939, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1978, s. 226.

• Zarzecze "pierwsze" to rok 1918 - lato. Przywiózł mnie wówczas ktoś z Krakowa samą. I tu naprawdę poznałam Kraj czy Ojczyznę - to chyba najlepsze określenie sprawy.
  • Autor: Halina Ostrowska-Grabska w rozdziale: "Suita zarzecka".
  • Źródło: Bric à brac 1848-1939, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1978, s. 223.

• Zarzecze to jak symfonia o wielkim bogactwie motywów.
  • Autor: Halina Ostrowska-Grabska w rozdziale: "Suita zarzecka".
  • Źródło: Bric à brac 1848-1939, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1978, s. 228.