Służba

Służąca

Służba – praca za wynagrodzeniem na rzecz innej osoby, na rzecz jakiejś wspólnoty lub instytucji, jak również ogół ludzi, którzy tę pracę wykonują; dawniej przede wszystkim: praca w czyimś domu bądź gospodarstwie, służenie, usługiwanie (osoba wykonująca taką pracę to służący lub służąca, ewentualnie sługa).

• Dynię łupię, marchew strużę: diabli wiedzą, za co służę.
  • Opis: przysłowie polskie
  • Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, Druk Emila Skiwskiego, Warszawa 1889–1894, s. 509.
  • Zobacz też: dynia, marchew

• Gdzie nie ma sług, bierz sam za pług.
  • Opis: przysłowie polskie
  • Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów…, op. cit., s. 507.
  • Zobacz też: pług

• Jeden sługa to sługa; dwie sługi to pół sługi; a trzy sługi to nie ma sługi.
  • Opis: przysłowie polskie
  • Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów…, op. cit., s. 507.

• Ksiądz Trąbski, służąc Szydłowieckiemu, nieprawie był posług pilen; tam, gdy go niektórzy z towarzyszów upominali, aby był pilniejszy: Oj, powiada, wiemci ja, jako za kopę służyć.
  • Autor: Jan Kochanowski, Wedle datku służba, z cyklu: Apoftegmata
  • Komentarz: nieprawie (…) pilen „nie dość pilny, niedbały”, za kopę „za kopę groszy (ok. 250 g czystego srebra), czyli za niskie wynagrodzenie”.
  • Zobacz też: kopa

• Nie wojuj ze służbą przy gościach.
  • Opis: przysłowie polskie
  • Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów…, op. cit., s. 509.
  • Zobacz też: gość

• Nie zawadzi się czasem i sługi poradzić.
  • Opis: przysłowie polskie
  • Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów…, op. cit., s. 508.
  • Zobacz też: rada

• Pytał Krymski: „Kiedy się pan na sługę porwie, wiele też razów abo kroków sługa przed panem ma ustąpić?” Powiedział dworzanin: „Ustąpić ma raz, dwa, trzy, a ostatek nie licząc uchodzić co prędzej i co dalej, a po chwili się wrócić i przeprosić”.
  • Autor: Maurycjusz Trztyprztycki, Pan i sługa, w: Co nowego abo Dwór, mający w sobie osoby i mózgi rozmaite, 1650
  • Źródło: Dawna facecja polska (XVI–XVIII w.), oprac. Julian Krzyżanowski i Kazimiera Żukowska-Billip, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1960, s. 213.
  • Zobacz też: przeprosiny

• Służba – nie drużba.
  • Opis: przysłowie polskie
  • Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów…, op. cit., s. 509.

• Wedle datku służba.
  • Opis: przysłowie polskie
  • Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów…, op. cit., s. 509.

Zobacz też:

• gospodarz
• pan
• służalczość
• Służba Celna
• Służba Bezpieczeństwa (PRL)
• służby specjalne