Przeminęło z wiatrem (film)

Przeminęło z wiatrem (ang. Gone with the Wind) – melodramat z 1939 roku produkcji amerykańskiej według scenariusza Sidneya Howarda na podstawie powieści Margaret Mitchell i w reżyserii Victora Fleminga.

Wypowiedzi postaci

Rhett Butler

Jedno wiem. Wojna wydaje szczególne wdowy.
- I’ll say one thing. The war makes the most peculiar widows. (ang.)

Jesteś jak złodziej, który nie żałuje, że kradł, lecz że idzie za kraty.
- You’re like the thief who isn’t the least bit sorry he stole but he’s terribly, terribly sorry he’s going to jail. (ang.)
- Opis: do Scarlett.

Jeszcze raz i stracę reputację. Odwaga dobrze ją zastępuje.
- With enough courage, you can do without a reputation. (ang.)

Mają fabryki, kopalnie i flotę, którą mogą nas zablokować i zagłodzić. My mamy bawełnę, niewolników i arogancję.
- They’ve got factories, shipyards, coal-mines and a fleet to bottle up our harbors and starve us to death. All we’ve got is cotton, and slaves and arrogance. (ang.)

Mdlej. Jesteś do tego stworzona.
- And I want you to faint. This is what you were meant for. (ang.)
- Opis: do Scarlett.

Od dawna sądzę, że przydałoby ci się lanie.
- I’ve always thought a good lashing with a buggy whip would benefit you immensely. (ang.)
- Opis: do Scarlett.

Patrz uważnie. To historyczna chwila. Powiesz wnukom, że widziałaś, jak Południe zniknęło przez noc.
- Take a good look, my dear. It’s a historic moment. Tell your grandchildren how you watched the Old South disappear one night. (ang.)

Rhett Butler to jedyna sprawa, jaka mnie interesuje.
- I believe in Rhett Butler. He’s the only cause I know. (ang.)

Sama wejdź na arenę. Lwy są już głodne.
- You go into the arena alone. The lions are hungry for you. (ang.)
- Opis: do Scarlett przed przyjęciem urodzinowym Ashleya Wilkesa.

Szczerze, moja droga, to mam to gdzieś.
- Frankly my dear, I don’t give a damn. (ang.)
- Opis: do Scarlett.

Ta wojna to poważna sprawa, jeśli spycha w cień nawet modę.
- This war stopped being a joke when a girl like you doesn’t know how to wear the latest fashion. (ang.)

Upiłem. A przed końcem wieczoru jeszcze się napiję.
- I’m very drunk and I intend on getting still drunker before this evening’s over. (ang.)

Zawsze miałem słabość do przegranych spraw. A może może po prostu mi wstyd. Kto wie?
- Maybe it’s because I’ve always had a weakness for lost causes, once they’re really lost. Or maybe, maybe I’m ashamed of myself. Who knows? (ang.)
- Opis: o zamiarze wstąpienia do wojsk Południa.

Scarlett O’Hara

Boga biorę na świadka, że Jankesi nie pokonają mnie nigdy. Przetrwam to wszystko, a jak wojna się skończy, nigdy w życiu nie będę więcej głodna. Ani ja, ani nikt z moich bliskich. Choćbym miała kraść i zabijać – Bóg mi świadkiem, że nigdy więcej głodna nie będę.
- As God as my witness they’re not going to lick me. I’m going to live through this and when it’s all over, I’ll never be hungry again. No, nor any of my folk. If I have to lie, steal, cheat, or kill, as God as my witness, I’ll never be hungry again. (ang.)
- Zobacz też: lista stu najlepszych cytatów z filmów amerykańskich według AFI

Dlaczego tylko głupie łapią mężów?
- Why does a girl have to be so silly to catch a husband? (ang.)

Gdybym nie była damą, powiedziałabym temu nicponiowi!
- If I just wasn’t a lady, what wouldn’t I tell that varmint! (ang.)

Nie mogę teraz o tym myśleć, bo oszaleję. Pomyślę o tym jutro.
- I can’t think about that right now. If I do, I’ll go crazy. I’ll think about that tomorrow. (ang.)

Strzelam celnie, jeśli tylko cel jest blisko.
- I can shoot straight, if I don’t have to shoot too far. (ang.)

Tara! Dom. Pojadę do domu. I wymyślę sposób, by go odzyskać. Bo przecież… jutro też jest dzień.
- Tara! Home. I’ll go home. And I’ll think of some way to get him back. After all… tomorrow is another day. (ang.)
- Opis: ostatnie słowa w filmie.

Tere-fere. Wojna, wojna, wojna. Gadanie o wojnie psuje każde przyjęcie. Znudziłam się już jak mops. Poza tym, nie będzie wojny.
- Fiddle-dee-dee. War, war, war. This war talk is spoiling all the fun at every party this spring. I get so bored I could scream. Besides, there isn’t going to be any war. (ang.)

To koniec mego życia! Nic już mi się nie zdarzy!
- My life is over. Nothing will ever happen to me anymore. (ang.)
- Opis: po zostaniu wdową.

Zawsze tylko marzenia. Nigdy zdrowy rozsądek.
- Dreams. Always dreams with you. Never common sense. (ang.)
- Opis: do Ashleya.

Mammy

Damę można zawsze poznać po tym, że przy ludziach je jak ptaszek. Nie chcę, byś u Johna Wilkesa jadła jak prosię!
- I is told ya and told ya that you can always tell a lady by the way she eat in front of folks like a bird. And I ain’t aimin’ for you to go to Mr. John Wilkenson’s and eat like a field hand and gobble like a hog! (ang.)

Nigdy nie widziałam, żeby mężczyzna tak żałował dziecka. Gdy doktor Meade powiedział, że kark złamany, pan Rhett pobiegł i zastrzelił biednego kuca. Przez chwilę myślałam, że siebie też zastrzeli.
- I ain’t never seen no man, black or white, set such store on any child. When Dr. Meade say her neck broke Mr. Rhett grabbed his gun and run out and shoot that poor pony. And for a minute, I think he gonna shoot hisself. (ang.)

Krew aż mi zziębła, takie rzeczy do siebie mówili.
- It makes my blood run cold, the things they say to one another. (ang.)

Inni

Była sobie kraina jeźdźców i pól bawełnianych, Południe, ostatni ukłon elegancji. Tutaj widziano ostatnich Rycerzy i Damy, Panów i Niewolników. Dziś istnieje tylko w książce, jak zapamiętany sen. Cywilizacja, która przeminęła z wiatrem…
- There was a land of Cavaliers and Cotton Fields called the Old South… Here in this pretty world Gallantry took its last bow… Here was the last ever to be seen of Knights and their Ladies Fair, of Master and of Slave… Look for it only in books, for it is no more than a dream remembered. A Civilization gone with the wind… (ang.)
- Opis: pierwsza karta tytułowa.

Nie wystarczą ci serca wszystkich innych? Moje dawno zdobyłaś. Nosi ślad twoich zębów.
- Well, isn’t it enough that you gathered every other man’s heart today? You always had mine. You cut your teeth on it. (ang.)
- Postać: Ashley Wilkes
- Opis: do Scarlett.

Mama mówiła, że damę rozpoznaje się po dłoniach. Tylko, że dłonie damy niewiele już dziś znaczą.
- Mother said you could always tell a lady by her hands. I guess things like hands and ladies don’t matter so much anymore. (ang.)
- Postać: Karina O’Hara

Dialogi

Ta sekcja ma chronologiczny układ cytatów.

Cathleen Calvert Nie wiesz? To Rhett Butler. Jest z Charleston. Ma okropną reputację.

Scarlett O’Hara: Patrzy, jakby wiedział, jak wyglądam bez gorsetu.

– My dear, don’t you know? That’s Rhett Butler. He’s from Charleston. He has the most terrible reputation.

– He looks as if… as if he knows what I look like without my shimmy. (ang.)

Scarlett O’Hara: Nie jest pan dżentelmenem.

Rhett Butler: A pani nie jest damą. Nie wyrzucam tego pani. Damy mnie nie pociągają.

Scarlett O’Hara: Wpierw nadużycie, a teraz obraza!

Rhett Butler: To był komplement.

– Sir, you are no gentleman.

– And you miss are no lady. Don’t think that I hold that against you. Ladies have never held any charm for me.

– First you take a low, common advantage of me, then you insult me!

– I meant it as a compliment. (ang.)

Scarlett O’Hara: Nie powinnam przyjmować prezentów, choć są miłe.

Rhett Butler: Nie są miłe, są kuszące. Nie daję nic, nie oczekując czegoś w zamian.

Scarlett O’Hara: Nie poślubię cię za czepek.

– Rhett, I really can’t go on accepting these gifts. Though you are awfully kind.

– I’m not kind, I’m just tempting you. I never give anything without expecting something in return. I always get paid.

– If you think I’ll marry you just to pay for the bonnet, I won’t. (ang.)

Rhett Butler: Otwórz oczy i spójrz na mnie. Nie, nie pocałuję cię. Ale to ci potrzebne. I to bardzo. Ktoś powinien cię całować. Ktoś, kto to potrafi.

Scarlett O’Hara: Pewnie masz się za właściwą osobą!

Rhett Butler: Mógłbym nią być, gdyby do czegoś doszło.

Scarlett O’Hara: Zarozumiały, niecny łajdak! Po co zgodziłam się na tę wizytę?

Rhett Butler: Powiem ci. Bo brak mężczyzn między 16 a 60 rokiem życia, którzy umieją żyć.

– Open your eyes and look at me. No, I don’t think I will kiss you. Although you need kissing badly. That’s what’s wrong with you. You should be kissed, and often, and by someone who knows how.

– And I suppose that you think that you are the proper person.

– I might be, if the right moment ever came.

– You’re a conceited, black – hearted varmint, Rhett Butler, and I don’t know why I let you come and see me.

– I’ll tell you why, Scarlett. Because I’m the only man over sixteen and under sixty who’s around to show you a good time. But cheer up, the war can’t last much longer. (ang.)

Doktor Meade: Ale pani musi tu zostać.

Ciotka Pittypat Hamilton: Bez przyzwoitki? Wykluczone.

Doktor Meade: Wielkie nieba, to wojna, a nie bal!

– You must stay here!

– Without a chaperon, Dr. Meade? It simply isn’t done!

– Good heavens, woman! This is a war, not a garden party! (ang.)

Scarlett O’Hara: Rhett, proszę, zostań! Nie możesz mnie tak zostawić. Nie wybaczę ci!

Rhett Butler: Nie proszę o to. Sam nigdy sobie nie wybaczę. Jeśli dosięgnie mnie jakaś kula, będę się gorzko śmiał. Wiem jedno, Scarlett, kocham cię. Choć świat się rozpada, a my razem z nim, kocham cię. Jesteśmy podobni. Czarne charaktery. Samolubni i okrutni, ale za to mamy odwagę nazywać rzeczy po imieniu.

Scarlett O’Hara: Nie trzymaj mnie tak!

Rhett Butler: Spójrz na mnie. Żadnej nie kochałem jak ciebie. I na ciebie czekałem najdłużej.

Scarlett O’Hara: Zostaw mnie!

Rhett Butler: Kocha cię żołnierz Konfederacji. Chce, byś go objęła. Chce zachować wspomnienie pocałunku. Zapomnij o miłości. Wystarczy, że pójdę na śmierć z pięknym wspomnieniem. Scarlett, pocałuj mnie. Pocałuj. Ten jeden raz.

– Oh, Rhett! Please, don’t go! You can’t leave me! Please! I’ll never forgive you!

– I’m not asking you to forgive me. I’ll never understand or forgive myself. And if a bullet gets me, so help me, I’ll laugh at myself for being an idiot. There’s one thing I do know… and that is that I love you, Scarlett. In spite of you and me and the whole silly world going to pieces around us, I love you. Because we’re alike. Bad lots, both of us. Selfish and shrewd. But able to look things in the eyes as we call them by their right names.

– Don’t hold me like that!

– Scarlett! Look at me! I’ve loved you more than I’ve ever loved any woman and I’ve waited for you longer than I’ve ever waited for any woman.

– Let me alone!

– Here’s a soldier of the South who loves you, Scarlett. Wants to feel your arms around him, wants to carry the memory of your kisses into battle with him. Never mind about loving me, you’re a woman sending a soldier to his death with a beautiful memory. Scarlett! Kiss me! Kiss me… once… (ang.)

Scarlett O’Hara: Nie przyszłam po pochlebstwa. Pożałowałam cię, bo masz kłopoty. Choć byłam wściekła, gdy mnie zostawiłeś. Wciąż ci nie przebaczyłam.

Rhett Butler: Nie mów tak.

Scarlett O’Hara: Przyznaję, że gdyby nie ty, mogłabym już nie żyć. Kiedy myślę o wszystkim, co mnie jeszcze czeka, gdy ty siedzisz w tym strasznym więzieniu… Nieludzkim więzieniu. Rhett, to przecież stajnia!

– Now I did come here to talk senseless about me, Rhett. I came because I was so miserable at the thought of you in trouble. Oh, I know I was mad at you the night you left me on the road to Tara, and I still haven’t forgiven you.

– Oh, Scarlett, don’t say that.

– Well, I must admit I might not be alive now. Only for you. And when I think of myself with anything I could possibly hope for, and not a care in the world, and you where here in this horrid jail. And not even a human jail, Rhett, a horse jail. (ang.)

Rhett Butler: Odpowie mi pani na pytanie, które od dawna mnie ciekawi?

Scarlett O’Hara: Tak. Byle szybko.

Rhett Butler: Nigdy nie cofa się pani przed małżeństwem bez miłości?

Scarlett O’Hara: Jest pan wolny? Czemu pana nie powiesili?

– Would you satisfy my curiosity on a point which has bothered me for some time?

– Well, what is it? Be quick!

– Tell me, Scarlett, do you never shrink from marrying men you don’t love?

– How did you ever get out of jail? Why didn’t they hang you? (ang.)

Rhett Butler: Za co chcesz go aresztować? Bywał bardziej pijany. I ty też. Wiem, że wiesz, że i ja.

Tom: Jeśli o mnie chodzi, niech leży w rynsztoku.

– Now, Tom! What do you want to arrest him for? I’ve seen him drunker! I’ve seen you drunker! And you’ve seen me…

– He can lie in the gutter for all I care! (ang.)

Rhett Butler: Teraz masz tartak i konto Franka… i sama do mnie nie przyjdziesz. Muszę chyba wziąć cię za żonę.

Scarlett O’Hara: To w złym guście.

Rhett Butler: Czy mam upaść na kolana?

Scarlett O’Hara: Proszę sobie iść.

Rhett Butler: Wybaczy pani, że nie panuję nad sobą, moja droga Scarlett, droga pani Kennedy, lecz musiała pani zauważyć, że moja… przyjaźń do pani zmieniła się w głębsze uczucie. Uczucie piękniejsze, czystsze i świętsze. Czy to może miłość?

Scarlett O’Hara: Nie bawią mnie te żarty.

Rhett Butler: To uczciwe oświadczyny… i chyba nadchodzą we właściwej chwili. Dosyć już się naoglądałem pani mężów.

– Now that you’ve got your lumber mill and Frank’s money, you won’t come to me as you did at the jail. So I see I shall have to marry you.

– I never heard of such bad taste.

– Would you be more convinced if I fell to my knees?

– Turn me loose, you varlet and get out of here.

– Forgive me for startling you with the impetuosity of my sentiments, my dear Scarlett, I mean my dear Mrs. Kennedy. But it cannot have escaped your notice that for some time past, the friendship I have felt for you has ripened into a deeper feeling. A feeling more beautiful, more pure, more sacred… dare I name it? Can it be love?

– Get up off your knees, I don’t like your common jokes.

– This is an honorable proposal of marriage, made in what I consider a most opportune moment. I can’t go all my life waiting to catch you between husbands. (ang.)

Scarlett O’Hara: Nie kocham pana. I nie lubię być mężatką.

Rhett Butler: Może zrobi to pani dla zabawy?

Scarlett O’Hara: Dla zabawy, ślub? Tere-fere! Chyba dla mężczyzn. Mają pana usłyszeć?

Rhett Butler: Miała już pani chłopca i starca. Może trzeba pani męża we właściwym wieku?

– I don’t love you. And I don’t like being married.

– Did you ever think of marrying just for fun?

– Marriage, fun? Fiddle-dee-dee. Fun for men you mean. Hush, do you want them to hear you outside?

– You’ve been married to a boy and an old man. Why not try a husband at the right age? (ang.)

Rhett Butler: Powinnaś kupić coś niani.

Scarlett O’Hara: A niby dlaczego? Nazwała nas mułami.

Rhett Butler: Mułami? Jak to?

Scarlett O’Hara: Mówi, że możemy udawać rumaki, a i tak zostaniemy mułami w końskiej uprzęży i nikogo nie oszukamy.

Rhett Butler: To święta prawda. Ta niania to bystra babka. Bardzo zależy mi na jej szacunku.

Scarlett O’Hara: Nic jej nie dam.

Rhett Butler: Więc ja kupię jej halkę. Moja niania mawiała, że marzy o czerwonej halce z tafty sztywnej i tak szeleszczącej, by Bóg pomyślał, że to skrzydła aniołów.

Scarlett O’Hara: Nie przyjmie jej. Już raczej umrze.

Rhett Butler: Być może. Ale i tak zrobię ten gest.

– Don’t you think it would be nice if you bought something for Mammy too?

– Why should I buy her a present when she called us both mules?

– Mules? Why mules?

– Yes. She said we could give ourselves airs and get ourselves all rigged up and we were like race horses and we were just mules in horse harness and we didn’t fool anybody.

– I never heard anything more true. Mammy’s a smart old soul. And one of the few people who’s respect I’d like to have.

– Well, I won’t give a thing. She doesn’t deserve it.

– Then I’ll take her a petticoat. I remember my mammy always said that when she went to heaven she wanted a red tabita petticoat so stiff that it would stand by itself and so rustly that the Lord would think it was made of angels' wings.

– Well, she won’t take it from you. She’d rather die than wear it.

– That may be but I’m making the gesture just the same. (ang.)

Scarlett O’Hara: Proszę, zabierz mnie ze sobą.

Rhett Butler: Skończyłem ze wszystkim. Chcę spokoju. Chcę sprawdzić, czy gdzieś znajdę jeszcze|życie pełne uroku i piękna. Wiesz, o czym mówię?

Scarlett O’Hara: Wiem, że cię kocham!

Rhett Butler: To twoje nieszczęście.

Scarlett O’Hara: Jeśli odejdziesz, dokąd pójdę? Co zrobię?

Rhett Butler: Szczerze mówiąc, moja droga, nic mnie to nie obchodzi.

– Please, please take me with you.

– No. I’m through with everything here. I want peace. I want to see if somewhere if there is something left in life with charm and grace. Do you know what I’m talking about?

– No. I only know that I love you.

– That’s your misfortune.

– Rhett! If you go, where shall I go? What shall I do?

– Frankly my dear, I don’t give a damn. (ang.)

Opis: cytat uchodzący za najsłynniejszy w historii kina. W czasie powstawania filmu budził wielkie kontrowersje, gdyż damn w owych czasach uchodziło za wulgaryzm, a takowych należało unikać. Uznano jednak, że łagodniejsze I don’t care nie oddawałoby charakteru sceny.
Zobacz też: lista stu najlepszych cytatów z filmów amerykańskich według AFI

Pan O’Hara: Chcesz powiedzieć, Scarlett O’Hara, że ziemia jest nieważna? Ziemia to jedyne, dlaczego warto pracować, walczyć i ginąć. Tylko ziemia trwa!

Scarlett O’Hara: Mówisz jak Irlandczyk.

Pan O’Hara: I jestem z tego dumny. A ty nie zapominaj, że płynie w tobie moja krew. A dla półkrwi Irlandki ziemia na której żyje, to matka. Jesteś jeszcze dzieckiem. Ale miłość do ziemi przyjdzie. Żadna Irlandka od tego nie ucieknie.

– Do you mean to toll me Katie Scarlett O’Hara that Tara, that land doesn’t mean anything to you? Why, land is the only thing in the world worth working for. Worth fighting for, worth dying for. Because it’s the only thing that lasts.

– Oh, Paw, you talk like an Irishman.

– It’s proud I am that I’m Irish. And don’t you be forgetting, Missy, that you’re half-Irish too. And to anyone with a drop of Irish blood in them, why the land they live on is like their mother. Oh, but there, there, now, you’re just a child. It’ll come to you, this love of the land. There’s no getting away from it if you’re Irish. (ang.)

O filmie

Margaret: Igra pan z ogniem.

Michał Konarski: Jak Rhett Butler z Przeminęło z wiatrem?

Margaret: Panu to jest raczej bliżej do Ashleya.

Źródło: serial Czas honoru, odc. 19, Wojna i miłość

Zobacz też

Przeminęło z wiatrem