Populizm

Populizm (z łac. populus – lud) – termin politologiczny, nieostry i niejednoznaczny opisujący zjawiska polityczne, których wspólną cechą jest retoryka odwołująca się do „woli ludu”. Termin obejmuje aspekt doktrynalny, socjotechniczny i psychospołeczny.

• Każdy populizm odwołuje się do emocji negatywnych, a nie pozytywnych. W mechanizmie pozytywnym stawia się na prawdę, a ta najczęściej jest mniej atrakcyjna od kłamstwa. Jeśli rozwój, to ciężka praca. Albo jeśli emerytury, to raczej późniejsze, o ile mają być godne. Żeby rządzić wbrew faktom ekonomicznym i zdrowemu rozsądkowi, trzeba grać na emocjach. Frustracjami gra się najłatwiej.
  • Autor: Jerzy Stelmach
  • Źródło: Stan strachu. Z prof. Jerzym Stelmachem, prawnikiem i filozofem, o strachu wśród elit i o tym, kto z pewnością do elity nie należy, polityka.pl, 6 grudnia 2016.

• Od 20 lat zastanawiam się nad tym, czego pragną ludzie. I dochodzę do wniosku, że wcale nie chcą wolności. Chcą, by ktoś nimi pokierował. Dlatego myślę, że populizm nie może być jedynie domeną prawicowych polityków. Jeśli druga strona będzie stawiać tylko na racjonalną politykę, to przegra.
  • Autorka: Zadie Smith
  • Źródło: rozmowa Natalii Szostak, Oszust w każdym z nas, „Książki. Magazyn do czytania”, nr 4 (67), sierpień 2024.
  • Zobacz też: wolność

• Moim zdaniem populizm to bardzo niebezpieczne sformułowanie, bo doprowadza do tego, że coś, co jest autorytaryzmem, uznajemy za demokrację.
  • Autor: Jason Stanley
  • Źródło: rozmowa Mateusza Mazziniego, Demokracja to odstępstwo od normy, „Polityka” nr 40 (3534), 1–7 października 2025.
  • Zobacz też: autorytaryzm, demokracja