Pogaństwo

Pogaństwo – określenie używane wobec wyznawców religii niemonoteistycznych, głównie politeistycznych i animalistycznych.

• Nieprzyjazne dziesięcinom i surowości obyczajów chrześcijańskich pogaństwo podniosło głowę. Kraj wystawił okropnych bezpraw widowisko.(...) Nastąpiły podpalenia, łupiestwo, zabójstwa. Wymordowano wielu duchownych: snadź zdawało się prostactwu, że z powrotem do bałwochwalstwa, wróci do swobody, której czasy przeminęły.
  • Autor: Teodor Morawski, Dzieje narodu polskiego, cyt. za: Maria Janion, Niesamowita Słowiańszczyzna, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2007, s. 106.
  • Zobacz też: reakcja pogańska

• „Pogaństwo” jest, zasadniczo, tendencyjnym i sztucznym pojęciem, które z trudnością pokrywa się z historyczną rzeczywistością tego, czym przedchrześcijański świat był w swych normalnych przejawach, niezależnie od kilku dekadenckich elementów i aspektów wywodzących się ze zdegenerowanych pozostałości dawnych kultur.
  • Autor: Julius Evola

• Pytał ją o zwyczaje wiejskie, a ona opisywała różne obrzędy dożynkowe. Mówiła o duszkach kryjących się w zbożu i chowających się przed sierpami żniwiarzy i cepami młócących. Opowiadała o słomianej kukle, którą chłopcy topili w rzece, o drzewie, do którego modlili się starzy chłopi o deszcz wbrew zakazowi księży, o drewnianym kogucie trzymanym gdzieś na strychu wójta i oblewanym wodą na czas suszy jako talizman przynoszący deszcz.
  • Autor: Isaac Bashevis Singer, Sztukmistrz z Lublina, tłum. Krystyna Szerer, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2016, s. 104.

• Udało nam się – za pomocą kilkuset pomników polskiego papieża rozsianych po kraju – zrobić z Jana Pawła II coś w rodzaju krasnala ogrodowego, udało nam się z katastrofy lotniczej zrobić pogański kult, betonowy tupolew jest czymś na kształt totemu, trzeba go wpisać do jakiegoś rejestru i chronić, bo jest to prawdziwa emanacja polskości, niestety.
  • Autor: Krzysztof Varga, Smoleńsk z betonu, czyli katolickie pogaństwo, „Duży Format”, 5 lipca 2012.

• Wolę jednak pomijać wątki religijne i mistyczne, bo bardzo szybko można wylądować na niepewnym gruncie New Age, który jest ukoronowaniem wszelkiej trywialności, jakie tylko można sobie wyobrazić w sferze duchowej. Nawiasem mówiąc objawiają się one w takich filmach jak Avatar.(...) Irytuje mnie widoczna w tym filmie romantyczna wizja przyrody i robienie z niej bożka. To nowe pogaństwo, a hołdowanie mu przyprawia mnie o mdłości.
  • Autor: Werner Herzog
  • Źródło: Wywiad Katji Nicodemus, „Die Zeit”, tłum. „Forum”, 22 lutego 2010.

Zobacz też:

• poganin