Mokosz
Mokosz
Mokosz – słowiańska Matka Ziemia, bogini płodności i wilgotnej ziemi, opiekunka kobiet i dzieci. Żona Peruna.
- Cześć [dla Mokoszy] głęboko zakorzeniła się w rosyjskiej kulturze ludowej. Sięgała do niedawna aż do wyznawania grzechów wprost do ziemi, z czym walczył kler, a co znalazło swoją kulminację artystyczną pod piórem Dostojewskiego.
- Autor: Aleksander Gieysztor, Mitologia Słowian, wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2006, str. 202.
- I wszczęła spór Mokosz z Perunem, kto z nich ma stworzyć człowieka. I stworzyła Mokosz człowieka, a Perun włożył weń duszę. I dlatego, gdy człowiek umiera, do ziemi idzie jego ciało, a dusza ku Perunowi.
- Opis: słowa pogańskiego kapłana-wołchwa do Jana Wyszatycza, wojewody księcia Światosława.
- Źródło: Powieść doroczna (1071), cyt. za: Aleksander Gieysztor, Mitologia Słowian, wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2006, str. 158.
- Na wiosnę grzech bić ziemię; jest brzemienna na wiosnę, wypuszcza płód; żyto rośnie, kwiaty, wszelka trawa.
- Na vesnì hriĕch źèmlu bić; onà berèmenna na vesńì, puskàje płod: rož rosćè, cvety, uśàkaja tràva.
- Opis: mit o Mokoszy zapisany na środkowym Polesiu.
- Źródło: Kazimierz Moszyński, Kultura ludowa Słowian, Warszawa 1968: t. 2: Kultura duchowa, cz. 1, str. 510.
- Z owego najdawniejszego zrębu wierzeń wokół Mokoszy, zdaniem niektórych etnografów i religioznawców, przetrwały bardzo długo trzy zwyczaje: kładzenie nowo narodzonego dziecka na ziemi, grzebanie dzieci zmarłych w odróżnieniu od spalania zwłok dorosłych i układanie na ziemi chorych i umierających.
- Autor: Aleksander Gieysztor, Mitologia Słowian, wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2006, str. 203.