Masakra w Mỹ Lai

Masakra w Mỹ Lai – zbrodnia wojenna dokonana 16 marca 1968 roku przez armię amerykańską, która zmasakrowała w wietnamskiej wiosce Mỹ Lai nie mniej niż 347 nieuzbrojonych cywili (inne źródła mówią o 504 ofiarach).

Relacje świadków

Porucznik Calley i szlochający strzelec nazwiskiem Paul D. Meadlo – ten sam żołnierz, który karmił dzieci cukierkami przed rozstrzelaniem – popychali więźniów do rowu (…).
Padł rozkaz, by otworzyć ogień, wydany przez porucznika Calleya; nie pamiętam dokładnych słów, to było coś w rodzaju: „Zacznijcie strzelać”.
Meadlo odwrócił się do mnie i powiedział: „Strzelaj. Dlaczego nie strzelasz?”.
Płakał.
Powiedziałem: „Nie mogę strzelać. Nie będę strzelać”.
Wtedy porucznik Calley i Meadlo skierowali karabiny w stronę rowu i zaczęli strzelać.
Ludzie próbowali chować się jedni pod drugimi; matki starały się chronić swoje dzieci (…).
- Autor: James Dursi, starszy szeregowy US Army
- Opis: fragment zeznania złożonego podczas procesu porucznika Williama Calleya.
- Źródło: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 618–619.

Inne

Gdy w związku z ujawnieniem sprawy wojskowi śledczy dotarli w listopadzie 1969 roku na opustoszały teren, gdzie kiedyś znajdowała się wioska, odkryli w trzech miejscach masowe groby, a także rów pełen ciał. Szacuje się, że w Mỹ Lai zabito i pochowano od czterystu pięćdziesięciu do pięciuset osób – w większości kobiet, dzieci i starców.
- Autor: Seymour Hersh, My Lai 4

Każda jednostka rozmiarów brygady ma gdzieś swoje własne ukryte Mỹ Lai.
- Autor: Oran Henderson, pułkownik US Army
- Opis: w 1971, gdy oskarżono go o ukrywanie informacji na temat masakry.
- Źródło: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 619.

Kilku oficerów biorących udział w masakrze w Mỹ Lai stanęło przed sądem, lecz jedynie porucznik William Calley został uznany za winnego. Skazano go na dożywocie, lecz wyrok był później dwukrotnie łagodzony. Ostatecznie Calley odsiedział trzy lata i to nie w więzieniu, lecz – zgodnie z zaleceniem prezydenta Nixona – w areszcie domowym, a następnie został zwolniony warunkowo. W jego obronie stanęło tysiące Amerykanów. Część z nich uważała, że kierował się patriotycznymi pobudkami, a podjęte przez niego działanie było konieczne w walce z „komunistami”.
- Autor: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 619.