Ludwik Krzywicki

Ludwik Krzywicki, 1882

Ludwik Krzywicki (1859–1941) – polski myśliciel marksistowski, socjolog i ekonomista, pedagog, działacz społeczny, polityk, jeden z twórców polskiej socjologii.

Sic itur ad virtutem! (1907)

(pol. Oto droga do męstwa!)

• Dłużnikiem jesteś! Nie będziesz więc żądał od ludu wdzięczności, iż z nim jesteś, a sprawy jego broniąc wyrzec się musiałeś zaszczytów i dostatków.

• Miej ambicję, bądź dumny, miej imię, pamiętaj coś winien godności swej ludzkiej, ćwicz serce, w czynów stal uderzaj.

Inne

• Nasze zwyczaje i uprzedzenia, zasady i wierzenia, uczucia i temperament, w dalszym ciągu instytucje polityczne i prawne, poglądy moralne i estetyczne, w końcu nasze systemy filozoficzne, wszystko to w rozwoju dziejowym tworzy jedną zwartą kategorię – podłoża historycznego.
  • Źródło: Wybór pism, Wyd. Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, 1952, s. 33.

• Rozwój potęg wytwórczych, którym za ciasno jest w powijakach zarządu indywidualnego, stwarza, jako instytucję stałą, nadprodukcję towarów i umiejętności, rodzi konkurencję i bezlitosną walkę o byt i stanowisko, przynagla wszystkie zdolności do gorączkowej i rozstrajającej działalności, wykoślawia naszą jaźń uczuciową nienormalnym podziałem obowiązków i praw oraz niezdrowym ukształtowaniem sposobów życia i pracy. Pod wpływem współzawodnictwa wzajemnego powstaje zawiły ustrój warunków bytu: potęgi materialno-społeczne stworzone ręką ludzką wyrastają na żelazne prawa przyrody niosące zagładę dobrobytowi ludzkiemu i zawsze kryjące w łonie swoim możliwość klęsk. Wszystko to odzwierciedla się w duszy ludzkiej złożonością objawów ducha, niekiedy rzeczywistą, częściej może tylko pozorną.
  • Źródło: Szkice socjologiczne