Krzyżacy (powieść)

Zakon krzyżacki u nóg Jagiełły (rys. Antoni Adam Piotrowski)

Kopia rękopisu pierwszej strony powieści

Krzyżacy – powieść autorstwa Henryka Sienkiewicza z 1900 roku.

• Bratem moim jesteś, nie jeńcem.
  • Postać: Zbyszko z Bogdańca
  • Opis: do rycerza De Lorche.
  • Źródło: rozdział 7

• Bóg pobłogosławi wszelkim uczynkom mającym na celu dobro Zakonu.
  • Postać: Zygfryd de Lowe
  • Opis: usprawiedliwiając zbrodnie krzyżackie.
  • Źródło: rozdział 23

• Hej! Moje szczęście za mną, nie przede mną!
  • Postać: Jagienka
  • Źródło: rozdział 26

• Jaki wół, taka i skóra, jaka mać, taka i córa... Z czego bierz, grzeszny człowiecze, tę naukę, abyś nie w dalekości, ale w pobliżu żony szukał, bo jeśli złą i fryjowną dostaniesz, nieraz na nią zapłaczesz, jako płakał oto filozof, gdy mu swarliwa niewiasta aquam sordidam na głowę w gniewie wylała.
  • Opis: łac. aqua sordida – brudna woda.
  • Źródło: rozdział 16

• Kto przeciw Krzyżakowi rękę podnosi, synem ciemności jest.
  • Postać: Hugo Danveld
  • Opis: nawiązując do występków Juranda przeciw Zakonowi.
  • Źródło: rozdział 20

• Lecz był to człowiek mający nie tylko ciało, lecz i duszę z żelaza. Umiał łamać innych, umiał i siebie.

• Mieczów ci u nas dostatek, ale i te przyjmuję jako wróżbę zwycięstwa, którą mi sam Bóg przez wasze ręce zsyła.
  • Postać: król Władysław Jagiełło
  • Opis: do posłańców krzyżackich przesyłających mu dwa nagie miecze.
  • Źródło: rozdział 51

• Mój ci jest!
  • Postać: Danusia
  • Opis: ratując Zbyszka przed karą śmierci.
  • Źródło: rozdział 6

• Na mękę Zbawiciela i duszne zbawienie, oddajcie mi dziecko, jakoście obiecali!
  • Postać: Jurand ze Spychowa
  • Opis: prośba o uwolnienie swojej córki Danusi z rąk Zygfryda i krzyżaków.
  • Źródło: rozdział 5

• Nie z Tatarami nam, ale z Niemcami na śmierć i życie.
  • Postać : Zyndram z Maszkowic.
  • Opis : Spotkanie Zbyszka z rycerzami
  • Źródło : tom 1, rozdział 7, strona 112.

• Nie daj Bóg, abych ja hańbę od śmierci wolał. Jam to uczynił: Zbyszko z Bogdańca!
  • Opis: spektakularne wejście bohatera w czasie procesu sądowego z Lichtensteinem.
  • Źródło: rozdział 5

• Oto jest ten, który jeszcze dziś rano mniemał się być wyższym nad wszystkie mocarze świata.
  • Postać: Władysław Jagiełło
  • Opis: o Ulryku von Jungingen.
  • Źródło: tom II, rozdział 51

• (...) prędka radość – najlepsza!

• Takoby mi bez Danuśki na świecie było, jako psu na powrozie, albo jak niedźwiedziowi w dole. Ni radości nijakiej, ni uciechy. Nic, jedno frasunek i wzdychanie.
  • Postać: Zbyszko z Bogdańca
  • Opis: do księżnej, o Danusi.
  • Źródło: tom II, rozdział 3

• Toś mi i ty dziecko!...
  • Postać: Jurand ze Spychowa
  • Opis: wyznając swoją wdzięczność dla Zbyszka.
  • Źródło: rozdział 31

• Więc tobie, wielka, święta przeszłości, i tobie, krwi ofiarna, niech będzie chwała i cześć po wszystkie czasy!
  • Źródło: tom II, rozdział 51

• Wyrzeczcie się rozkoszy i rozpusty, zatwardzijcie wasze ciała i serca, gdyż oto widzę białość orłowych piór na powietrzu i szpony orła, czerwone od krwi krzyżackiej...
  • Postać: Zygfryd
  • Opis: do Krzyżaków.
  • Źródło: część 5 (całość)

• Zali cały Zakon tu leży?
  • Postać: Władysław Jagiełło
  • Opis: po bitwie pod Grunwaldem.
  • Źródło: tom II, rozdział 51

• Zbyszkowi istotnie jedna część życia skończyła się całkowicie. Za każdym wspomnieniem było mu Danusi żal, ale sam przecie powiadał, że lepiej jej musi być na dworcu niebieskim, niż było na księżycu.
  • Źródło: rozdział 43

Zobacz też:

• Krzyżacy (film)