Kazimierz Deczyński

Kazimierz Deczyński (1800-1838) – polski pamiętnikarz pochodzenia chłopskiego, uczestnik powstania listopadowego.

• Nadużyciom i gwałtom opierają się włościanie z największą zaciętością. (…) Rozgniewany pan dzierżawca za nieposłuszeństwa bije, tłucze chłopów po gębie, targa z długie włosy, każe pokładać na ziemię i bić czterdzieści lub pięćdziesiąt batów, mówiąc: „Szelmo, chłopie, bat to jest dla ciebie prawo, a twój przywilej i skargę każę ci na twojej dupie przykleić i batem posiekać”. Gdy jednak pan dzierżawca biciem chłopów zmusić nie może, sprowadza żandarmów, którzy razem z ekonomem, karbowym, włodarzem etc. Chodzą po wsi od chałupy do chałupy, zabierają włościanom ich odzież, pierzyny z łóżka, zboże i powiadają: „(…) egzekutne za nieposłuszeństwo dotąd opłacać będziesz, dopokąd pan tej egzekucji nie odwoła, i jeżeli zabranych fantów nie wykupisz w trzy dni, to Żydom sprzedane zostaną, a gdyby za te fanty pieniądze jeszcze nie wystarczyły, zabierzemy ci twoje konie lub woły”. Włościanie, nie mogąc się oprzeć przemocy, musieli podlec absolutyzmowi pana dzierżawcy.
  • Źródło: Opis życia wieśniaka polskiego (1838) [w:] Żywot chłopa polskiego na początku XIX stulecia, wstęp Marceli Handelsman, Warszawa 1949, s. 70-71.
  • Zobacz też: chłopi w Polsce