Jean Starobinski

Jean Starobinski (1920–2019) – szwajcarski filozof, krytyk kultury i literatury, eseista.

„Jak bramy Hadesu jest mi wstrętny…” (1974)

(tłum. Maryna Ochab)

• Całkowite panowanie nad sobą, doskonałą umiejętność układania stosunków z wrogami i przyjaciółmi posiadł Odys. Zręczny w mowie, zręczny w boju, sprytny i przebiegły, czuwa nad zagrodą zębów, stoi na straży swej duszy i hamuje słowa. Przy sposobnej okazji umie chytrze ukryć gwałtowne zamiary, a przede wszystkim umie powściągnąć gniew, odwlec moment działania. Włada też wieloma środkami, określa go między innymi epitet polymechanos (w przybliżeniu „wielce obrotny”).
  • Zobacz też: Odyseusz

• Jeśli przyjrzeć się bliżej owym zdolnościom [Odysa], okazuje się, iż wszystkie niemal polegają na umiejętności rozstrzygania, co w danym momencie należy zachować dla siebie (…), a co wygodniej okazać na zewnątrz: zataić bądź otwarcie wyznać pragnienie powrotu, podać fikcyjną tożsamość bądź prawdziwe imię, zełgać przeszłość bądź wiernie ją opowiedzieć. W świecie prawie powszechnie wrogim opanowanie Odysa polega właśnie na wyborze owej stale zmiennej części tego, co można ujawnić (…).