Fantastyka

Fantastyka – gatunek literacki, a także filmowy, komiksowy, gier a niekiedy i malarstwa.

Choć diabeł był fantastyczny i żył w nieistniejących krainach, można było za jego pomocą powiedzieć wiele o tym, co bliskie i aktualne. Najważniejsze kryło się między wierszami. Wystarczyło, że narrator nadał diabłu jakiś rozpoznawalny dla gawiedzi rys, by nagle postać zupełnie fantastyczna stała się osobą z krwi i kości. To mógł być jeden szczegół, który rozumieli tylko wtajemniczeni. W ten sposób można było na przykład obmówić pana bez niebezpieczeństwa ściągnięcia na siebie konsekwencji. Im bardziej państwo są przekonani, że ich poddani plotą głupoty, opowiadają banialuki o zmyślonych krajach i nieistniejących stworach, tym przydatniejsza ludowa fantastyka jako narzędzie krytyki obowiązujących porządków.
- Autor: Kacper Pobłocki, Chamstwo, wyd. Czarne, Wołowiec 2021, s. 237.
- Zobacz też: chłopi w Polsce, diabeł

Fantastyka jest jednocześnie słabością i karą niedowiarków. Szczęśliwa to słabość i rozkoszna kara.
- Autor: Roger Caillois, Definicja fantastyki, „Twórczość” 1958, nr 10, s. 92.

Fantastyka zrodzić się mogła dopiero po tym, jak zatriumfowała naukowa koncepcja racjonalnego i koniecznego porządku rzeczy.
- Autor: Roger Caillois, Od baśni do „science fiction”, [w:] Odpowiedzialność i styl. Eseje, Warszawa 1967, s. 33.

Tak więc, panie Niketasie – powiedział Baudolino – kiedy nie byłem wydany na pastwę namiętności tego świata, spędzałem noce na wyobrażaniu sobie innych światów. (…) Nie ma nic lepszego niż wyobrażać sobie inne światy, kiedy chcemy zapomnieć, ile cierpień przysparza ten, na którym przyszło nam żyć. Tak w każdym razie myślałem w tamtych czasach. Nie pojąłem jeszcze, że kiedy zaczynamy wyobrażać sobie inne światy, w końcu bierzemy się do zmieniania tego.
- Autor: Umberto Eco, Baudolino, przeł. Adam Szymanowski, wyd. Noir sur Blanc, Warszawa 2001, s. 103-104.

Wielu ludzi uważa fantastykę za coś zmyślonego, a przez to niepełnowartościowego. Często na spotkaniach autorskich ludzie pytają mnie, czy to, co napisałam to prawda. To bardzo naiwne pytanie. Zadaniem literatury nie jest odzwierciedlanie „prawdy” – od tego są media, nauka, dziennikarstwo, reportaż… Literatura to pokazywanie całości doświadczenia człowieka – z jego snami, ideami, możliwościami, projektami, lękami i obawami (…) Uważam, że ten nurt powinien walczyć o swoje i zniwelować niesłuszne uprzedzenia. Literatura – jakakolwiek – jeśli chce aspirować do mainstreamu i związanego z tym powodzenia musi być porządnie napisana i może mniej hermetyczna. Ważne jest, jak Autor czy Autorka myśli o swoim tekście i dla kogo ten tekst pisze. Jeśli pisze dla grupy znajomych otrzaskanych z tematem, to nie ma się co dziwić, że skazuje swoją książkę na marginalność.
- Autorka: Olga Tokarczuk
- Źródło: rozmowa Michała Hernesa, Fantastyka powinna walczyć o swoje, „Nowa Fantastyka”, lipiec 2019.

Zobacz też: