Ścieżki chwały

Ścieżki chwały (ang. Paths of Glory) – amerykański film wojenny w reżyserii Stanleya Kubricka z 1957 roku na podstawie powieści Humphreya Cobba pod tym samym tytułem z 1937 roku.

Wypowiedzi odrzucone

(poniższe wypowiedzi pochodzą ze scenariusza Stanleya Kubricka, który ostatecznie został odrzucony)

Myślisz, że masz najlepszy mózg na świecie. Stworzyli odlew i wyrzucili formę? A my mamy czaszki pełne płatków owsianych?
- Postać: pułkownik Dax

Stałeś się teraz taki zarozumiały. Myślisz, że słońce wschodzi i zachodzi w twojej mózgownicy, tak że niepotrzebne są ci już zapałki.
- Postać: pułkownik Dax

O Ścieżkach chwały

Stanley, nie wiem, czy ten film da jakiś zysk, ale musimy go zrobić.
- Autor: Kirk Douglas, Syn śmieciarza, tłum. Maria Zborowska, Państwowe Wydawnictwo Iskry, Warszawa 1991, ISBN 8320713609, s. 182.
- Opis: po przeczytaniu scenariusza Caldera Willinghama i Jima Thompsona.

Ścieżki chwały to pierwszy i przedostatni film Kubricka, w którym widać emocjonalne zaangażowanie reżysera. Porucznik Dax – swoiste alter ego reżysera – jest przedostatnim (drugim będzie, również kreowany przez Douglasa, bohaterski gladiator Spartakus) humanistycznym „bohaterem z misją” w kinie twórcy Full Metal Jacket. Kubrick nie pozwoli sobie już później nawet na odrobinę subiektywizmu, całkowicie zatracając wiarę w możliwość mediacji między jednostką a światem, z jakim przychodzi jej się mierzyć. O Daksie (o Spartakusie już mniej – zwłaszcza, że rola ta jest przede wszystkim nieco kabotyńskim, gwiazdorskim popisem Douglasa) bez trudu można powiedzieć, że jest alter ego młodego Kubricka – idealisty wierzącego jeszcze w ludzką szlachetność i dobroć, ale stopniowo tracącego ową wiarę wskutek doświadczenia otaczającej go zewsząd głupoty i okrucieństwa.
- Autor: Piotr Kletowski, Filmowa odyseja Stanleya Kubricka, wyd. Korporacja Ha!art, Kraków 2006, ISBN 9788389911469, s. 47.

Ze względu na kontrowersyjną treść i antywojenną wymowę Ścieżki chwały zostały zakazane w kilku krajach, przede wszystkim we Francji. Dzisiaj ten utwór ma szczególną wartość i zaliczany jest do grona najlepszych obrazów Stanleya Kubricka. Wzruszający i sugestywny dramat psychologiczny o wojskowym oportunizmie i hipokryzji. Odtwórca głównej roli bardzo przyczynił się do zwiększenia jakości artystycznej tego dzieła. Pułkownik Dax w jego interpretacji to człowiek pragmatyczny, miotany wewnętrznymi konfliktami i ostatecznie pozostający ponurym obserwatorem, bo cóż mógłby zrobić – jest tylko żołnierzem i ma wykonywać swoje obowiązki. Następny film duetu Douglas/Kubrick, czyli dramat historyczny Spartakus (1960), jest właściwie o tym samym – o wielkich panach i ich podwładnych, którzy są skazani na bezwzględne posłuszeństwo, zaś niewykonanie rozkazu lub bunt karane są śmiercią.
- Autor: Mateusz Czernic, DZIESIĄTKA I AS ATUTOWY. 10 FILMÓW Z KIRKIEM DOUGLASEM, Klub Miłosników Filmu, 26 stycznia 2017