Zmierzch bożyszcz

Zmierzch bożyszcz (niem. Götzen-Dämmerung, oder, Wie man mit dem Hammer philosophiert) – książka autorstwa Fryderyka Nietzsche opublikowana w 1889 r. Tłumaczenie – Paweł Pieniążek.

• Aforyzm, sentencja, których jako pierwszy pośród Niemców jestem mistrzem, są formami „wieczności”, moją ambicją jest, by dziesięcioma zdaniami powiedzieć to, co inni mówią książką – czego inni nie mówią książką…

• Cała moralność ulepszania, również chrześcijańska, była nieporozumieniem.

• Chcę raz na zawsze wiele nie wiedzieć. Mądrość zakreśla granice również poznaniu.

• Co mnie nie zabija, to czyni mnie silniejszym.
  • Was mich nicht umbringt, macht mich stärker. (niem.)

• Dialektyk pozostawia swojemu przeciwnikowi udowodnienie, że nie jest on idiotą: doprowadza go do wściekłości a zarazem czyni bezsilnym.

• Dopiero nadmiar siły jest dowodem siły. Przewartościowanie wszystkich wartości.

• Gatunki nie wzrastają w doskonałości: słabi wciąż zapanowują nad potężnymi – co stąd się bierze, że są liczni, że są też roztropniejsi…

• Gdy zaczyna brakować egoizmu, brakuje tego, co najlepsze.

• Jakże to? Człowiek jest jedynie omyłką Boga? Czy też Bóg jedynie omyłką człowieka?

• Jakże to? Wybraliście cnotę i wypiętą pierś, a zarazem zawistnie spoglądacie na korzyści ludzi bez skrupułów? – Wszakże wraz z cnotą rezygnuje się z „korzyści” …

• Kultura i państwo – nie miejmy co do tego złudzeń – są antagonistami.

• Najbardziej jaskrawe światło dzienne, rozumność za wszelką cenę, życie jasne, chłodne, ostrożne, świadome, bez instynktu, sprzeciwiające się instynktom, same były jedynie chorobą, inną chorobą – w żadnym razie drogą wiodącą na powrót do „cnoty”, do „zdrowia”, do szczęścia…

• Nawet najodważniejszy spośród nas jedynie rzadko waży się na to, co właściwie wie…

• Nie ufam żadnym systematykom i schodzę im z drogi. Wola ku systemowi jest brakiem uczciwości.
  • Ich mißtraue allen Systematikern und gehe ihnen aus dem Weg. Der Wille zum System ist ein Mangel an Rechtschaffenheit. (niem.)
  • Opis: tłum. Stanisław Wyrzykowski

• Nie zapomnę Niemcom, że pomylili się co do Kanta.

• Niemcy – niegdyś nazywani narodem myślicieli, czy dzisiaj w ogóle jeszcze myślą?

• Pomagaj sobie samemu: wtedy każdy ci jeszcze dopomoże. Zasada miłości bliźniego.

• Powody, dla których „ten” świat określano jako pozorny, uzasadniają raczej jego realność – innego rodzaju realności absolutnie nie da się wykazać.

• Przycinanie, tępienie, w walce z żądzą wybierają instynktownie ci, którzy mają zbyt słabą wolę, którzy są zbyt zdegenerowani, by w swej żądzy móc narzucić sobie umiar.

• Unicestwienie namiętności i żądz jedynie po to, by zapobiec ich głupocie i nieprzyjemnym następstwom ich głupoty, jawi nam się dziś jedynie jako gwałtowna forma głupoty.

• Wojna wychowuje do wolności.

• We wszystkich epokach chciano „ulepszać” ludzi: to przede wszystkim nazywano moralnością.

• Wszystkie namiętności mają swój okres, gdy są jedynie zgubne, gdy całym ciężarem głupoty ściągają swe ofiary w dół – oraz późniejszy, znacznie późniejszy, gdy zaślubiają ducha, „uduchawiają się”.

• Wszystkie środki, dzięki którym ludzkość miała dotąd stać się moralna, były z gruntu niemoralne.

• Że wszyscy w to wierzą, to jest już przeciwko temu zarzutem.