Władysław Broniewski

Władysław Broniewski (1897–1962) – polski poeta, przedstawiciel polskiej liryki rewolucyjnej, żołnierz.

A B C Ć D E F G H I J K L Ł M N O Ó P Q R S Ś T U V W X Y Z Ź Ż

A

Astronom znużony przymknął powieki, chwilę – zda się – drzemie, nagle wprost w Słońce spojrzał i natchniony zatrzymał Słońce i poruszył Ziemię.
- Źródło: Kopernik

B

Bo jest życie piękniejsze, nowe,
i żyć warto, i umrzeć warto!
Trzeba nieść, jak chorągiew, głowę,
świecić piersią kulami rozdartą,

trzeba umieć umierać pięknie,
patrzeć w lufy wzniesione śmiało!
Aż się podłe zadziwi i zlęknie,
aż umilknie łoskot wystrzałów!
- Źródło: Na śmierć rewolucjonisty

Byłby Grunwald i Płowce,
gdyby nie te bombowce,
i gdyby nie te czołgi,
które przyszły znad Wołgi.
- Źródło: ***, 22 września 1939.

C

Ci, co nie będą niewolnikami,
idą cię bronić, ziemio hiszpańska,
abyś nie była, jak przed wiekami,
znowu królewska, księża i pańska.
- Źródło: Cześć i dynamit

Człowiek to dumnie brzmi,
powiedział ich wielki Maksym,
a oni tu biją cię w mordę
i mówią, że jesteś sukinsyn.
Cóż począć taki syn chce
za kratą NKWD?
Mówmy k. mać jak paciorek
spłowiałej gwieździe czerwonej.
- Źródło: Człowiek to brzmi dumnie, 1941.
- Zobacz też: Maksym Gorki, NKWD

D

Dlaczego pukasz do okien nocą
Gdy zasnąć nie mogę
Dlaczego ciężkim powolnym krokiem
Budzisz budzisz skrzypiącą podłogę
- Źródło: Nocny gość
- Opis: utwór wykonywany przez Pidżamę Porno

Droga wiedzie do Polski ze wszystkich na świecie Norwegii!
- Źródło: Bagnet na broń. Droga, 1943

G

Gwiazdy – to mało, morze – to mało, jeżeli miłość jest przy mnie.

I

Inaczej już nie potrafię:
co dzień wieczorem i rano
wyjmuję twą fotografię,
mówię: Dzień dobry, Dobranoc.
- Źródło: List bez adresu

J

Ja wiedziałem, co sercem gryźć mam,
jakim ciosom nadstawić pierś,
nie rachunkiem, nie sylogizmem
budowałem życie i wiersz.

Ale troska jak rdza przeżarła
mojej pieśni serdeczną moc,
tylko krzyk ściśniętego gardła
głucho ciemną przeszywa noc.

Lecz w tym krzyku zostanę młodym.
Jeśli grom – niechaj trafia mnie!
Temu światu ja się nie poddam,
temu światu ja krzyknę: nie!
- Źródło: Troska i pieśń

Jakaż cudna to muzyka
w noc majową się rozlega?
To wieczorna pieśń słowika
w bzu pachnących, gęstych krzewach.
- Źródło: Słowik

Jeszcze w polu tyle śniegu,
jeszcze strumyk lodem ścięty,
a pierwiosnek już na brzegu
wyrósł śliczny, uśmiechnięty.
- Źródło: Pierwiosnek

K

Kiedy przyjdą podpalić dom,
Ten, w którym mieszkasz – Polskę,
Kiedy rzucą przed siebie grom,
Kiedy runą żelaznym wojskiem
pod drzwiami staną, i nocą
Kolbami w drzwi załomocą –
Ty, ze snu podnosząc skroń,
Stań u drzwi.
Bagnet na broń!
Trzeba krwi!
- Źródło: Bagnet na broń
- Zobacz też: dom, Polska

Kłaniam się rosyjskiej rewolucji
czapką do ziemi,
po polsku.
- Źródło: Nadzieja. Pokłon Rewolucji Październikowej, 1950

Kupiłem goździk różowy
Wandzie.
Pochodzi, pochodzi w ten dzień grudniowy,
przyjdzie do domu, znajdzie.
Będą mijały październiki, listopady, grudnie,
a ona przyjdzie do domu,
a ona przyjdzie do domu,
jak godzina dwunasta
w południe.
- Źródło: Goździk
- Zobacz też: goździk

L

(…) lecą me bomby w ich blackouty,
niechaj im sen spędzają z powiek.
A druga bomba w grób smoleński!
Niechaj rycerze zmartwychwstaną
I świecąc każdy piersi raną,
świadectwo dadzą krwi męczeńskiej,
tej krwi niewinnej, z ręki kata
przelanej w obcą ziemię czerstwą,
ze zgrozą, lecz milczeniem świata,
za wolność, równość i braterstwo.
- Źródło: Homo sapiens
- Zobacz też: zbrodnia katyńska

M

Mnie tak boli każda chwila nie przeżyta
po bohatersku,
każda chwila, która przecież świta,
sprzyja braterstwu.
- Źródło: Żyłem

Moja córka, moja córka umarła!…
Jak sercu powiedzieć: nie płacz,
kiedy rozpacz serce przeżarła,
a to serce wyrwać i zdeptać?
- Źródło: W zachwycie i grozie

Może nic w tym życiu nie będzie?
Jeszcze rok, jeszcze dwa, jeszcze X…
Moich myśli czarne łabędzie
odpływają Wisłą na Styks.
- Źródło: Troska i pieśń

My pokażemy światu,
że Polski jesteśmy warci,
byleby but był mocny,
byleby karabin był w garści.
- Zobacz też: wojna

N

Nasze granice w Monte Cassino.
- Źródło: Drzewo rozpaczające. Monte Cassino, 1946

Nie wiem co to poezja
nie wiem, po co i na co,
wiem, że czasami ludzie
czytają wiersze i płaczą.

Nie wiem, co to poezja,
jest w niej coś z laski Mojżesza:
strumień dobędzie ze skały,
umie zabijać i wskrzeszać.
- Zobacz też: poezja

Nie uszedłem w życiu pół drogi
a już zewsząd czai się rozpacz…
- Źródło: Miasto rodzinne

O

O przyjaciele! Dzieją się dzieje.
Walka za nami. Walka przed nami.
Ja chcę wam rzucić za Pireneje
serce poety: cześć i dynamit!
- Źródło: Cześć i dynamit

Obudziłem się koło czwartej
i doszedłem do wniosku,
że życie jest diabła warte,
a trzeba żyć, po prostu.
- Źródło: Przyczyny pijaństwa

P

Po zemstę nad Paryżem
już ciągnie zgraja katów
z bagnetem, złotem, krzyżem
przez pierś proletariatu
- Źródło: Komuna Paryska

Podaj mi dłoń, Białorusi, podaj mi dłoń, Ukraino,
Wy mi na drogę dacie wasz sierp i młot niepodległy.
- Źródło: Syn podbitego narodu, 1941

R

Ręka jego chłodna ujmuje cyrkiel, który wszechświat mierzy.
- Źródło: Kopernik

Rosły w wodzie modre
niezapominajki,
i boćkowi rzekły:
„Znamy takie bajki”
Chciałbyś żabkę połknąć,
lecz się obejdź smakiem:
żabka gra w zielone
z młodym tatarakiem”.
- Źródło: Gramy w zielone

S

Są w ojczyźnie rachunki krzywd,
obca dłoń ich też nie przekreśli,
ale krwi nie odmówi nikt:
wysączymy ją z piersi i z pieśni.
- Źródło: Bagnet na broń. Czarno na Białym, 1939

Słuchaj, Jezu, słuchaj, Ryfka, sie Juden,
za koronę cierniową, za te włosy rude,
za to, żeście nadzy, za to, żeśmy winni,
obojeście umrzeć powinni.
- Źródło: Ballady i romanse

Słuchając, usta zatnij,
czoła nie zniżaj.
Oto opowieść o dniach ostatnich
Komuny miasta Paryża
- Źródło: Komuna Paryska

Syn podbitego narodu, syn niepodległej pieśni.
- Źródło: Syn podbitego narodu, 1941

Szedł z bagnetem na czołgi żelazne,
ale przeszły, zdeptały na miazgę.
- Źródło: Żołnierz polski

U

Umierający republikanie,
brocząc po bruku krwią swoich ran,
w krwi umaczanym palcem po ścianie
wypisywali: „No pasaran!”
- Źródło: No pasaran!

W

W wierszu mym – wolność, równość, braterstwo,
wiersz mój zbroczony krwią swoich ran.
Jeśli ma zginąć, niech poprzez śmierć swą
głosi nadzieje: „No pasaran!”
- Źródło: No pasaran!

Z

– Zapalać! Gotowe? – Gotowe!
- Źródło: Troska i pieśń. Zagłębie Dąbrowskie, 1932

Zasłuchany ogród dyszy
bzem, rozkwitłym porą nocną.
- Źródło: Słowik

Ziemio, która kwitniesz wiosną,
owocujesz jesienią,
kocham cię mocno,
ziemio.
- Źródło: Nadzieja

Ż

Życie jest diabła warte
poza Szopenem, Mozartem;
poza Słowackim i Mickiewiczem
jest w ogóle niczem.

Życie się sprawdza. Śmierć się nie sprawdza.
- Źródło: Grób Tamerlana

O Władysławie Broniewskim

Jak się upijał, to robił skandale. W końcu była ta jego książeczka wierszy, wydanych na Zachodzie, o Stalinie, o Rosji. Jak się upijał, to wracał do tych motywów. Kiedy była premiera Rosenbergów Leona Kruczkowskiego, to po pierwszym akcie na całe foyer krzyczał, był wstawiony: „Tutaj ze szpiegów robi się bohaterów, robi się sztukę bohaterską, a ja siedziałem na Łubiance i nikt ze mnie nie robi tu bohatera”.
- Autor: Aleksander Wat, Mój wiek. Pamiętnik mówiony

Miał pokój taki niesłychanie arcyszlachecki, z dywanem perskim, z szablami skrzyżowanymi, z kindżałami przodków. Stało tam pianino i on nas zamęczał: strasznie źle grał Szopena, ale to strasznie źle, jednak trzeba było słuchać, bo przy tym był bardzo despotyczny jak zawsze. Więc te szable tureckie skrzyżowane na tym perskim dywanie i czamara jakaś w kącie, gdzieś jeszcze i Virtuti Militari, i jego mundury legionowe, i jednocześnie ten Lenin na biurku zaczytany, podkreślony, i te poezje. „Panie poruczniku, prosty jak świeca"… (…), i Szopen dziki; czytałem kiedyś opisy, jak Przybyszewski grał Szopena, pewno lepiej, ale absolutnie w tym samym duchu, więc Szopen poprzez przybyszewszczyznę.
To wszystko był Broniewski.
- Autor: Aleksander Wat, Mój wiek. Pamiętnik mówiony