Źródło: mowa w obronie Korneliusza Balbo (Pro L. Cornelio Balbo oratio)
Opis: Przypuszczalnie pierwsze sformułowanie zasady wyrażonej później w formule: wyjątek potwierdza regułę. Korneliusz Balbo nie był Rzymianinem z urodzenia, lecz otrzymał obywatelstwo rzymskie. Tę decyzję zaskarżono, argumentując, że istnieją umowy zabraniające nadawania obywatelstwa członkom niektórych plemion. Jednak Balbo nie należał do żadnego z tych plemion, więc Cyceron dowodził, że skoro prawo dokładnie ustala wyjątki, kiedy coś jest zabronione, to wynika z tego właśnie, że w przypadkach nie objętych tymi wyjątkami jest to dozwolone.
Wyjątek sprawdza regułę.
Źródło: popularne, błędne tłumaczenie Exceptio probat regulam, w którym czasownik probo, -are wzięty jest w znaczeniu „sprawdzać”, „próbować”, a nie „potwierdzać”.
Ustawa o obywatelskiej inicjatywie ustawodawczej mówi wprost, iż w jej przypadku nie obowiązuje zasada dyskontynuacji, co znaczy, że w innych przypadkach zasada ta obowiązuje.
