Tajemniczy płomień królowej Loany

Tajemniczy płomień królowej Loany (wł. La misteriosa fiamma della regina Loana) – powieść włoskiego pisarza Umberta Eco z 2004 roku.

Czy naprawdę należy żądać ostatecznego wyjaśnienia, jeśli uzyskawszy je, zagłębimy się w mrok? Może powinienem się zatrzymać, bo dostałem już od losu dar zapomnienia. Ale ruszyłem w drogę i muszę iść dalej.

Gdybyśmy mieli rejestrować i zachowywać wszystkie otrzymane bodźce, nasza pamięć stałaby się prawdziwym piekłem. Dlatego wybieramy, filtrujemy.

Jest wreszcie jeszcze jeden rodzaj zawiści: pragnienie sprawiedliwości, kiedy nie możesz sobie wytłumaczyć, dlaczego niektórzy mają wszystko, a są tacy, co przymierają głodem. Jeśli odczuwasz tę piękną zawiść, która jest zawiścią socjalistyczną, bierzesz się do roboty, żeby zbudować świat, w którym bogactwa będą sprawiedliwiej podzielone.

Nic tak nie każe objawiać się wspomnieniom jak zapachy i płomień.
- Opis: Celine

Niektórzy twierdzą, że świat powstał przez pomyłkę, że jest chorobą wszechświata, który nie był w ogóle zbyt zdrowy (…). Za to my, zrodzeni z choroby wszechświata, na nasze nieszczęście jesteśmy spryciarzami i rozumiemy, że trzeba umierać. I tak nie tylko jesteśmy ofiarami zła, ale też zdajemy sobie z tego sprawę. (…)
– Ale to ateiści mówią, że świata nikt nie stworzył, a ty utrzymujesz, że nie jesteś ateistą…
– Nie jestem nim, bo nie mogę uwierzyć, że to wszystko co widzimy wokół nas – sposób, w jaki rosną drzewa i dojrzewają owoce, układ słoneczny, nasz mózg – powstało przez przypadek. Za dobrze jest zrobione. Musiał stać za tym twórczy umysł – Bóg.

Nie mogę brać na siebie bólu całego świata, niech mi będzie przyznany dar okrutnego egoizmu.

Proszę nie myśleć o pamięci jako o magazynie, w którym składuje pan wspomnienia, aby potem je wyławiać takie same, jak utrwalił je pan po raz pierwszy.

Rodzisz się i musisz rozegrać tę partię; jeśli przegrasz, będziesz cierpiał przez całą wieczność.

Stworzenie świata Bogu się przytrafiło, po prostu nie mógł go dłużej utrzymać, a to wszystko jest skutkiem Zła, które w sobie nosi. Oto jedyne usprawiedliwienie dla Boga.

Wolność to piękna rzecz w stosunkach międzyludzkich: nie masz prawa kazać mi myśleć tak, jak ty chcesz.

Wspominać znaczy więc rekonstruować, także na podstawie tego, czego dowiedzieliśmy się lub co powiedzieliśmy znacznie później.

Wspomnienie działa jak soczewka skupiająca w ciemni. Koncentruje ona wszystko, a otrzymany w ten sposób obraz jest o wiele piękniejszy od oryginału.

W takiej właśnie chwili mam objawienie. Teraz dopiero – po zastanowieniu – rozumiem, że było to bolesne odczucie bezcelowości świata, zepsutego owocu nieporozumienia. Wtedy jednak zdołałem wyrazić to, co czułem, jedynie za pomocą słów: „Bóg nie istnieje”.

Zdolność pamiętania jest czymś wspaniałym. Boże mój, jej nieskończoność i głęboka złożoność napawają prawie przerażeniem. Tym jest moja dusza, tym jestem ja sam…

Zło zła polega na tym, że wszechświat jest skazany na śmierć (…). Wydaje ci się piękny taki świat, w którym istnieje Zło? Czy nie lepszy byłby świat bez Zła?

Żeby skoczyć, musisz rzucić się do przodu, ale żeby to zrobić, musisz wziąć rozbieg, a więc cofnąć się. Jeśli się nie cofniesz, nie pójdziesz do przodu. (…) Przygotowujemy się do robienia czegoś, żeby zmienić to, co było przedtem.”

MARAMAO-wiersz