Subcomandante Marcos

Subcomandante Marcos (właśc. Rafael Sebastián Guillén Vicente; ur. 1957) – przywódca Zapatystowskiej Armii Wyzwolenia Narodowego (EZLN) w meksykańskim stanie Chiapas.

Jedną tylko rzecz mówi nasze słowo.
Jedną tylko rzecz widzi nasz spojrzenie.
Konstytucyjne uznanie praw i kultury rdzennej ludności.
Godne miejsce dla koloru ziemi.
Nadszedł czas, by ten kraj przestał być wstydem okrytym jedynie kolorem pieniądza.
Nadszedł czas indiańskich ludów, koloru ziemi, wszystkich kolorów, którymi jesteśmy tu na dole, i kolorami jesteśmy mimo koloru pieniądza.
Jesteśmy rebeliantami, bo buntownicza jest ziemia, kiedy jest ten, kto ją sprzedaje i kupuje, jakby nie była ziemią i jakby nie istniał kolor, jakiego jesteśmy, barwa ziemi.
O, miasto Meksyk – przyszliśmy. Jesteśmy tutaj jako zbuntowany kolor ziemi, który krzyczy:
Demokracja!
Wolność!
Sprawiedliwość!
- Opis: wystąpienie w imieniu Zapatystowskiej Armii Wyzwolenia Narodowego na Placu Zócalo w mieście Meksyk, 11 marca 2001.
- Źródło: Mowa z Zócalo, przeł. Halina Lubicz-Trawkowska, w: Wielkie mowy historii, t. 4

Nie jesteśmy tymi, co pragną wejść do rządu i stamtąd narzucać krok i słowo. Nie będziemy.
Nie jesteśmy tymi, co wyznaczają cenę własnej lub cudzej godności i zmieniają walkę w jarmark, gdzie polityka jest zajęciem handlarzy, bijących się nie o plany, lecz o klientów. Nie będziemy.
Nie jesteśmy tymi, co oczekują przebaczenia i jałmużny od tego, który udaje, że pomaga, gdy w rzeczywistości kupuje i nie wybacza, ale poniża tego, kto będąc, stanowi wyzwanie i żądanie, i popyt, i potrzebę. Nie będziemy.
Nie jesteśmy tymi, co w swojej naiwności oczekują, że z góry przyjdzie sprawiedliwość, która wzrasta od dołu, wolność, która tylko ze wszystkimi daje się zdobyć, demokracja, która ma wiele pięter i o którą się walczy przez cały czas. Nie będziemy.
- Opis: wystąpienie w imieniu Zapatystowskiej Armii Wyzwolenia Narodowego na Placu Zócalo w mieście Meksyk, 11 marca 2001.
- Źródło: Mowa z Zócalo, przeł. Halina Lubicz-Trawkowska, w: Wielkie mowy historii, t. 4
- Zobacz też: demokracja, sprawiedliwość, wolność