Stanisław Bareja

Stanisław Bareja (1929–1987) – polski reżyser, scenarzysta i aktor filmowy.

O Stanisławie Barei

Całkiem inne są pierwsze filmy Barei niż te z lat osiemdziesiątych. (...) Linię ewolucji widać wyraźnie, meandry tej linii mówią wiele nie tylko o historii polskiego filmu, ale w ogóle o historii naszej kultury i jej wzajemnych powiązaniach z sytuacją ogólną.(...) Niewinne komedie Barei nagle zaczęły mieć poważne kłopoty, ilość ingerencji w scenariusze i w gotowe już filmy przechodziła w dziesiątki.
- Autor: Maciej Pawlicki, „Film” 1988 nr 15

Dziś filmy Barei odbieramy jako najwierniejszy portret realsocu. Natomiast filmy z nurtu kina moralnego niepokoju, noszonego wtedy na rękach i rozpieszczanego, jawią się dziś w większości jako pozbawione iskry rozprawy, wybielające rodaków kobyły z toporną tezą.
- Autor: Tomasz Przybyłkiewicz, „Kino” 2001 nr 5

Miał genialną umiejętność konstruowania komedii skutecznie oddziałujących na widza. Bawią przecież do dzisiaj. Moi koledzy filmowcy strasznie krzywią się na filmy Barei, wytykając mu błędy widoczne na ekranie. I w wielu przypadkach mają rację, tyle że nie potrafią nakręcić równie zabawnych opowiastek.(...) Miał niezwykle łagodny charakter, jasno mówił, o co mu chodzi. Był erudytą, do tego uwrażliwionym na absurdy naszej rzeczywistości. Szczęśliwie spotkali się z Tymem, jeden od drugiego czerpał. I wzajemnie się nakręcali.
- Autor: Krzysztof Kowalewski, „Rzeczpospolita”, 29 sierpnia 2008

Mieliśmy ściśle ustalony podział ról. Staszek rzucał pomysł ogólny, organizujący fabułę. Potem dorzucał jeszcze śmieszne sytuacje, bez rozpisania ich na głosy. Był naprawdę bardzo dowcipnym człowiekiem. Umiał wyłapywać z życia takie scenki. Moją rolą było ubieranie tego wszystkiego w słowa, precyzyjne ustalanie kolejności oraz zakresu tego, co widz w danym momencie powinien wiedzieć, a co powinno mu się pokazać potem. To trudne zadanie, ale lubiłem takie łamigłówki. No i wreszcie rolą Staszka było przygotowywanie posiłków (był natchnionym kucharzem), a moją – zjadanie ich.
- Autor: Jacek Fedorowicz
- Źródło: „Gazeta Wyborcza”, 18 lipca 2007

Nigdy nie był pupilkiem filmowych twórców, ani krytyków. Elity duchowe narodu zawsze gardziły komedią, jako gatunkiem podrzędnym. W kraju, w którym kulturalny człowiek oficjalnie mógł jedynie hołubić dzieła bombastyczne, opatrzone pieczęcią powagi, (...) szydzono ze skromnego komedianta, odmawiając mu prawa do uznania jako twórcy.
- Autor: Tomasz Przybyłkiewicz, „Kino” 2001 nr 5

(...) portretował peerelowskie wynaturzenia przy pomocy komediowej estetyki i wynikających z niej skrótów. Cała szkoła moralnego niepokoju nie jest warta jednego filmu Barei.
- Autor: Juliusz Machulski
- Źródło: Rozmowa z Juliuszem Machulskim

W naszym nowym, ulepszanym świecie, domagającym się, jak kania dżdżu, solidnego, terapeutycznego obśmiania, mało kogo nam tak brakuje jak Stanisława Barei.
- Autor: Tomasz Przybyłkiewicz, „Kino” 2001 nr 5

Zawsze najbardziej inspirowała go rzeczywistość (...), w jego filmach znalazły się więc fragmenty naszego życia – miejsca, sytuacje, wydarzenia, często też przedmioty.
- Autor: Hanna Kotkowska-Bareja, żona reżysera,