Ranavalona I Okrutna

Ranavalona I Okrutna (1788?–1861) – królowa Madagaskaru jako żona Radamy I, po jego śmierci władczyni kraju od 1828 do śmierci, po której rządy przejął jej syn Radama II.

Doszły mnie słuchy, że Biblia jest zła. Opowiada ona o nowym królu, zwanym Bogiem oraz o jego premierze i synu, Jezusie Chrystusie. Usiłują oni przekonać moich poddanych, aby stali się częścią ich Królestwa Niebieskiego, modlili się do ich Króla Boga i prosili go o łaski. Jak wszyscy dobrze wiecie, jest tu tylko jedno królestwo – królestwo naszych przodków Randriamasinavalony, Randrianampoinimeriny, Radamy i moje! Oznajmiam, że odtąd moje królestwo nie będzie podzielone. Nie będzie w nim ich Królestwa Niebieskiego, ich Boga, który chce nami rządzić, ani ich Jezusa Chrystusa! Oni rządzą białymi ludźmi zza morza. Nie pozwolę na to, by zwodzili moich poddanych.
- Źródło: James H. Fisher, Friends in Madagascar, Society of Friends, 1940, cyt. za: Shelley Klein, Największe zbrodniarki w historii, tłum. Barbara Gutowska-Nowak, wyd. Muza, Warszawa 2006, ISBN 8373198547, s. 87–88.

O Ranavalonie I Okrutnej

Mogła mieć czterdzieści-pięćdziesiąt lat, twarz miała raczej okrągłą z małym, prostym noskiem, brew cienką i małe usta o pełnych wargach; jej skóra była gładka i czarna jak węgiel – a wtedy napotykałeś jej oczy i z nagłym, lodowatym dreszczem przerażenia pojmowałeś, że wszystko, co o niej słyszałeś, to prawda i że okropności, które wcześniej oglądałeś nie potrzebują żadnego więcej wytłumaczenia. Oczy te były małe i myślące, i złe, jak oczy węża; patrzyły bez mrugnięcia, a w ich głębi czaiło się przerażające okrucieństwo i złośliwość.
- Autor: George MacDonald Fraser, Flashman’s Lady, wyd. Barrie & Jenkins, 1977
- Źródło: Shelley Klein, Największe zbrodniarki w historii, op. cit., s. 86.

Wszyscy członkowie panującego rodu Hova podporządkowani byli krwawym i żelaznym rządom Ranavalony. Jej dewizą było hasło „Krew, krew i jeszcze raz krew”.
- Autor: Helmut Werner, Tyranki. Najokrutniejsze kobiety w historii, tłum. Monika Gajowa, Wydawnictwo Jeden Świat, Warszawa 2005, ISBN 8389632241, s. 214.