Piękni dwudziestoletni

Piękni dwudziestoletni – autobiografia Marka Hłaski wydana przez Instytut Literacki w Paryżu w 1966 roku.

Człowiek nie potrafi ocenić swoich błędów tak długo, jak opowiadanie leży w szufladzie biurka, trzeba je opublikować i zacząć wstydzić się za nie; to jest jedyna możliwość nauczenia się czegokolwiek na przyszłość, jeśli taka możliwość w ogóle istnieje.

Do czytania Pana Tadeusza nie mogę przemóc nawet i dziś. Nauczanie literatury w szkole powinno być karane kryminałem.

Ford poda do wiadomości prasowej, że nigdy nie widziałeś tego filmu, że zjawiłeś się pijany na planie, i że usiłowałeś zerżnąć pierwszą naiwną. - To będzie pierwszy wypadek, kiedy Ford powie prawdę - powiedziałem.

Ford zrobił film na temat, że ludzie się nie mają gdzie rżnąć, co oczywiście nie jest prawdą; rżnąć się można wszędzie.

Ja sam kochałem się w życiu tylko jeden raz; było to jedenaście lat temu i potem nie kochałem nikogo ani przez minutę, mimo iż bezustannie starałem się stworzyć sobie złudzenia.

Jestem jeszcze zbyt młody i zbyt mało znaczę, aby pisać pamiętniki; piszę o ludziach, których znałem i kochałem.

Każdy człowiek wierzący naprawdę w Boga powinien nosić na szyi gwiazdę Dawida obok krzyży tak długo, aż ostatni antysemita nie zostanie zabity i dopóki ciało jego nie zamieni się w proch, które ze wstydem przyjmie cierpliwa ziemia.

Kiedy umiera człowiek wolny, kończy się życie pełne niebezpieczeństw, pełne walki, pełne radości. Ale kiedy umiera nędzarz, kończy się tylko wstyd.

Książki warto pisać tylko wtedy, jeśli przekroczy się ostatnią granicę wstydu; pisanie jest rzeczą bardziej intymną od łóżka; przynajmniej dla mnie.

Książki trzeba pisać tak jak donosy, pamiętając przy tym, że głupio napisany donos może zniszczyć przede wszystkim ciebie.

Lepiej być błaznem grającym przed pełną salą, niż Hamletem przemawiającym do pustych krzeseł.

List mi przysłałaś pewnego ranka,
Z bukietem białych róż.
A w tym liście mi napisałaś,
Że masz mnie w dupie już...

Ludzie wciąż jeszcze nie wiedzą, że w uczuciu wdzięczności jest piekielnie dużo nienawiści.

Logicznie rzecz biorąc, mało który naród ma tak wiele szans na dobrą literaturę jak my, Polacy. Mamy wszystko: nieszczęścia, mordy polityczne, wieczną okupację, donosicielstwo, nędzę, rozpacz, pijaństwo – czegóż jeszcze trzeba na Boga? Żyjąc w Izraelu, mieszkałem z najgorszymi szumowinami, nigdy jednak nie spotkałem ludzi tak zrozpaczonych, zwierzęcych i nieszczęśliwych jak w Polsce.

Na próżno tłumaczyłem im, że jestem człowiekiem samotnym, a moje życie erotyczne stanowią nieśmiałe próby onanizmu zakończone fiaskiem.

Nasze życie pozostałe we władzy głupców, którzy mogą nas zabić; ale niektórzy jednocześnie nie są pewnie swej własnej przyszłości.
- Zobacz też: życie

Nie jestem pewien do dzisiaj, czy między fizyką, algebrą i matematyką i chemią zachodzi jakakolwiek różnica i nigdy się tego nie dowiem. Nie wiem, czy czterdzieści dziewięć da się w ogóle podzielić przez jakąś cyfrę; jeśli się to w ogóle jakimś cudem uda, to na pewno nie mnie.

Nie wiem, ile książek przeczytałem tego roku we Wrocławiu; przypuszczam, że kilkaset. I z każdym dniem wiedziałem mniej, i z każdym dniem popadałem w rozpacz, że nigdy nie przeczytam tego, co powinienem przeczytać. Wreszcie dano mi Gombrowicza do czytania i wtedy już oszalałem zupełnie.

Mam z tobą nieprzyjemną sprawę do obgadania - powiedział. Nigdy nie miałem innych spraw w życiu - powiedziałem. – Zaczynaj.

Pamiętam, że ktoś tam umarł, a ja z nudów poszedłem na pogrzeb, aby popatrzyć na wdowę rzucającą się do grobu ukochanego męża. Staliśmy wszyscy w deszczu słuchając kolejnego mówcy; nagle pędem nadbiegł zadyszany Zelenay i wręczył oniemiałej wdowie pudełko czekoladek. „Nie mogłem zdobyć kwiatów,” oświadczył.

Symulowanie alkoholizmu jest kosztowne i zabiera dużo czasu; najlepsze jednak jest samobójstwo. Jeśli nie mamy pieniędzy na proszki nasenne i na hotel, potrzebny jest nam tylko most, skąd swobodnym wzbijamy się lotem.

Świat dzieli się na dwie połowy, w jednej z nich jest nie do życia, w drugiej nie do wytrzymania.

W więzieniu zawsze jest wesoło, jeśli się do tego podejdzie w sposób właściwy. Wszyscy są zawsze niewinni; wszystko jest omyłką, która się niedługo wyjaśni.

We współczesnej literaturze nie istnieje również sprawa pieniędzy. We wszystkich książkach, które możemy uznać za wybitne, nie znajdujemy ani jednej sceny, w której chodziłoby o pieniądze i o zagadnienie wartości pieniądza, nie znajdujemy nawet tego w formie najprymitywniejszej, na przykład jako targu o cenę ubrania czy przy płaceniu rachunku w restauracji; nie dowiemy się, ile kosztowała prostytutka, ile kosztował używany czy nowy samochód i ile kosztowało urządzenie mieszkania.

Z każdej kobiety można zrobić prostytutkę, jeśli się użyje tego rodzaju argumentów jak ukończenie studiów muzycznych czy lekarskich, kupno małego domku poza miastem, czy rozpoczęciem nowego życia połączonego z odrodzeniem moralnym.
- Zobacz też: kobieta

[...] zrozumiałem, że rozumu nie można zastąpić wiedzą o tym, jak należy myśleć.

Życie, które mi dano, jest tylko opowieścią; ale jak ja ją opowiem, to już moja sprawa.