Pedro Calderón de la Barca

Pedro Calderón de la Barca

Pedro Calderón de la Barca (1600–1681) – dramaturg hiszpański epoki baroku.

Comedias verdaderas, 1726

Książę niezłomny

• A kim ja jestem? – Człowiekiem, nic więcej!
  Czyż inni ludzie mogą być miernikiem
  mojej godności? – Zresztą, jestem jeńcem:
  nie zna godności, kto jest niewolnikiem!
  Nie jestem księciem, bardzo się mylicie
  zwąc mnie tak nadal, lecz z tego wynika,
  że nazbyt drogo cenicie me życie –
  taniej też można kupić niewolnika!
  Umrzeć to stracić całą swą istotę,
  kto przegrał wojnę, ten wszystko utracił –
  jestem już martwy! – Przez jakąż głupotę
  chcecie żywymi za mnie, trupa, płacić?!
  • Źródło: wersy 232–243, tłum. Leszek Biały

• Łzy nic nie pomogą,
  każda choroba tak się skończyć musi:
  człowiek jest swoją najgorszą chorobą –
  bój się nie śmierci, lecz zatraty duszy.
  A to, że w życiu wciąż trzeba iść naprzód,
  choć z każdym krokiem jest się bliżej grobu,
  niech cię nie martwi – nie zatrzymasz marszu,
  na to sam Pan Bóg nie dał nam sposobu.
  Co do mnie, robię krok ostatni wreszcie.
  • Źródło: wersy 384–392, tłum. Leszek Biały

• Nie przeciwko prawom ducha
  Ma niewolnik słuchać pana
  To nie pies nęcony strawą,
  Ale uchrystusowana
  Natura z woli przymiotem,
  Która służy… grzech ją maże.

• Umierać z chwałą.
  Niech nacierają ci oba alianci,
  My na śmierć idźmy jako wojownicy,
  Jako dwaj mistrze, jako dwaj infanci,
  A choćby tylko jak Portugalczycy.
  Idźmy i krzyczmy hasło dwóch zakonów:
  Ave i Chrystus… hasło nasze stare;
  I stańmy oba na czele szwadronów,
  I umierajmy, mój bracie, za wiarę.

Życie snem

• Czym jest życie? Szaleństwem?
  Czym życie? Iluzji tłem,
  Snem cieniów, nicości dnem.
  Cóż szczęście dać może nietrwałe,
  Skoro snem życie jest całe
  I nawet sny tylko snem!
  • ¿Qué es la vida? Un frenesí.
    ¿Qué es la vida? Una ilusión,
    una sombra, una ficción,
    y el mayor bien es pequeño;
    que toda la vida es sueño,
    y los sueños, sueños son. (hiszp.)
  • Opis: motyw ten zaczerpnięty jest z Baśni z tysiąca i jednej nocy.
  • Zobacz też: sen, życie

• Życie jest snem, a śmierć przebudzeniem.
  • La vida es sueño y la muerte el despertar. (hiszp.)
  • Zobacz też: życie, śmierć, sen

Inne

• Gdy miłość zanika, zanika nawet pamięć o niej.
  • Zobacz też: miłość

• Pomnij, że z ręki ojcowskiej
  Chłosta, zbawia od katowskiej,
  A jaka w obu różnica,
  I jaki przedział daleki!
  Pierwsza leczy i zaszczyca,
  Druga piętnuje na wieki.
  • Źródło: Kochankowie nieba, tłum. Karol Baliński, s. 75.

• Kara dobrze wymierzona
  Wielkie nieraz wady leczy,
  Ale kara przesadzona
  Jątrzy tylko i kaleczy.
  • Źródło: Kochankowie nieba, tłum. Karol Baliński, s. 80.