Panslawizm

Panslawizm – ruch kulturalno-polityczny dążący do wyzwolenia, a następnie zjednoczenia politycznego, gospodarczego i kulturalnego Słowian.

• (…) słowiańska jedność jest podstawą, ma przyszłość. Nie są mi bliskie idee panslawizmu. Ale czy słowiańska jedność na przyszłość, to dla mnie nawet nie pytanie. (…) Teraz wojujemy z przeszłością, wspominamy jakieś krzywdy. Ale, według mnie, ten czas już mija. Współczesny białoruski intelektualista, wydaje mi się, nawet nie powinien już mówić o jakiejś wrogości do Rosji.
  • (…) славянскае адзінства – каранёвае, за ім будучыня. Мне ня блізкія ідэі панславізму. Але тое, што за славянскай еднасьцю будучыня, для мяне нават не пытаньне. (…) Цяпер мы ваюем зь мінулым, успамінаем нейкія крыўды. Але, па-мойму, гэты час ужо сыходзіць. Сучасны беларускі інтэлектуал, мне здаецца, нават не павінен ужо гаварыць пра нейкую варожасьць да Расеі. (białorus.)
  • Autor: Swiatłana Aleksijewicz
  • Źródło: Беларусь: ні Эўропа, ні Расея. Меркаваньні беларускіх эліт, red. Waleryj Bułhakau, Wydawnictwo Arche, Warszawa 2006, ISBN 8389406772, s. 152. (białorus.)

• Koła rządzące, posiadające o nas informacje od carskiej dyplomacji wiedeńskiej, uważały nasze dążenia za rewolucyjne. Rosyjska inteligencja liberalna, o ile skłaniała się do kultur zachodnioeuropejskich, jeśli w ogóle coś o nas wiedziała, traktowała nas jako żywioł wsteczny. Słowianofile, których główna siedziba i tradycje znajdowały się w Moskwie, starali się niemal wyłącznie tylko o prawosławnych Słowian bałkańskich i mieli na myśli tylko prawosławny panrusizm … I tak, w kilka miesięcy po moim przyjeździe okazało się, że nasze czeskie nadzieje na pomoc Rosji są czystą iluzją. Znaliśmy Rosję tylko powierzchownie; nie znaliśmy jej wewnętrznej duszy; nie znaliśmy jej najbardziej wewnętrznej woli.
  • Autor: Antal Stašek
  • Opis: Antal Stašek o swym rozczarowaniu postawą Rosji wobec idei panslawistycznych wśród Słowian zachodnich
  • Źródło: Janusz Gruchała: Tomasz G. Masaryk. Wrocław: Wyd. Ossolineum, 1996, strony 24-25. ISBN 83-04-04294-0.