Maurycy Beniowski

Maurycy August Beniowski (1746–1786) – polski podróżnik pochodzenia węgierskiego, uczestnik konfederacji barskiej, zesłaniec, żołnierz, awanturnik, kosmopolita, autor głośnych pamiętników, pod koniec życia król Madagaskaru (ampansakebe).

Pamiętniki

Niejeden raz spadałem z wysokości ponad sześćdziesięciu stóp w przepaść wraz z psami i saniami.
- Źródło: Ludwik Stomma, Sławnych Polaków choroby, wyd. Tower Press, Gdańsk 2004, ISBN 8387342807, s. 69.

Nieprzerwane irytowanie się i niepokój, który odczuwałem, nadszarpnęły moje zdrowie i osłabiły mnie do tego stopnia, że chirurdzy zaczęli obawiać się o moje życie.
- Opis: troska o losy wyprawy, w trakcie której choroba powodowała u niego częste i gwałtowne wymioty
- Źródło: Ludwik Stomma, Sławnych Polaków choroby, op. cit., s. 69–70.

Ta okropna śmierć, tak niespodziewana dla wszystkich, wtrąciła mnie w rozpacz, potem zaś w malignę. Parę dni pozostawałem nieprzytomny.
- Opis: o śmierci Afanasji.
- Źródło: Ludwik Stomma, Sławnych Polaków choroby, op. cit., s. 69.

Żadne słowa nie są w stanie opisać sceny nieszczęścia, jaka nastąpiła po tym wydarzeniu. Pani Niłow upadła do moich nóg, jej córki zemdlały, ja zaś nie byłem w stanie zebrać myśli, bo byłem bliski szoku.
- Opis: o śmierci kamczackiego wojewody Niłowa, który zginął z rąk buntowników Beniowskiego.
- Źródło: Marcin Szymaniak, Ucieczka z krainy lodu, „Focus Historia” nr 12 (92)/2014 (grudzień), s. 38.

O Maurycym Beniowskim

Osiemnastu ludzi zostało niecnie oszukanych przez tego nicponia Beniowskiego. Obiecuję im przebaczenie (…) Widać, że Rusek kocha swą Ruś, a ich nadzieja na okazanie przeze mnie miłosierdzia nie może nie znaleźć oddźwięku w mym sercu.
- Autor: Katarzyna II
- Źródło: Władysław A. Serczyk, Katarzyna II, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1983, ISBN 830401436X, s. 196.

Poglądy Beniowskiego wyprzedzały epokę, a obejście się jego z Malgaszami było światlejsze i sprawiedliwsze niż obejście innych Europejczyków, którzy przybywali na tę wyspę.
- Autor: W. Ellis, Trzy podróże na Madagaskar