Manuel Castells

Manuel Castells (ur. 1942) – hiszpański socjolog zajmujący się problematyką miejską i społeczeństwem sieciowym.

• Dopóki rządy nie przestaną się bać swoich obywateli i co za tym idzie, Internetu, społeczeństwo raz jeszcze ruszy na barykady, aby bronić wolności, co będzie zadziwiającym objawem ciągłości historycznej.
  • Źródło: Galaktyka Internetu, tłum. Tomasz Hornowski, Poznań : Rebis, 2003, s. 210.
  • Zobacz też: Internet

• Globalny system gospodarczy przechodzi wielką transformację – od kapitalizmu przemysłowego opartego na industrializmie, do kapitalizmu informacyjnego, którego zasadą jest informacjonizm. Industrializm jest zorientowany na wzrost gospodarczy, tj. na maksymalizację produkcji; informacjonizm jest zorientowany na rozwój technologiczny, tj. na akumulację wiedzy oraz na wyższy poziom złożoności w przetwarzaniu informacji.
  • Źródło: Manuel Castells, Pekka Himanen, Społeczeństwo informacyjne i państwo dobrobytu, Warszawa 2009.
  • Zobacz też: kapitalizm, informacja

• Internet jest (...) technologią wolności.
  • Źródło: Galaktyka Internetu, op. cit., s. 305.
  • Zobacz też: Internet

• Internet przeobraził biznes w równej, jeśli nie większej mierze, jak biznes przeobraził Internet.
  • Źródło: Galaktyka Internetu, op. cit., s. 69.
  • Zobacz też: Internet

• (...) rozwój Internetu odbywał się w bezpiecznym środowisku finansowanym z funduszy publicznych i stworzonym przez uczonych prowadzących badania z poczuciem misji – środowisku, które nie tłumiło wolności twórczej i inwencji badaczy. Prywatny biznes nie mógłby sobie pozwolić na stworzenie tak śmiałego przedsięwzięcia, które przyniosłoby zyski z tak dużym opóźnieniem. Z drugiej strony, przedkładanie bezpieczeństwa ponad wszystko inne, jak to się stało w Związku Radzieckim i mogło się stać w Stanach Zjednoczonych, oznacza śmierć zdolności twórczych. A kiedy państwowe instytucje (...) kierują się swoimi podstawowymi, biurokratycznymi instynktami, jak to było w wypadku brytyjskiej poczty, przeróbki mają pierwszeństwo nad rozwiązaniami innowacyjnymi. To w tej żyznej, cieszącej się względną wolnością strefie cienia, którą stworzyła ARPA, uniwersytety, zespoły doradców i ośrodki badawcze, posiane zostały ziarna, z których wyrósł Internet.
  • Źródło: Galaktyka Internetu, op. cit., s. 34–35.
  • Zobacz też: Internet

• Ruchy społeczne powstają ze sprzeczności i konfliktów konkretnych społeczeństw i wyrażają protest społeczny oraz projekty wynikające z wielowymiarowego ludzkiego doświadczenia. Należy jednak przy tym pamiętać o krytycznym znaczeniu komunikowania się w formowaniu i tworzeniu praktyki ruchów społecznych.
  • Źródło: Networks of Outrage and Hope: Social Movements in the Internet Age, Polity Press, Cambridge 2012.

• [Ruchy społeczne z ostatnich lat] proponują nową utopię usieciowionej demokracji opartej na lokalnych społecznościach i wirtualnych wspólnotach w interakcji. Utopie nie są jednak jedynie fantazjami. Większość współczesnych ideologii politycznych podbudowujących systemy polityczne (liberalizm, socjalizm, komunizm) ma swe korzenie w utopiach. Bo utopie nabierają materialnej siły ucieleśniając się w umysłach ludzi, inspirując ich marzenia i wywołując ich reakcje.
  • Źródło: Networks of Outrage and Hope: Social Movements in the Internet Age, Polity Press, Cambridge 2012.
  • Zobacz też: demokracja, utopia

• Stare pytanie społeczeństwa przemysłowego – w istocie kamień węgielny klasycznej ekonomii politycznej – „czym jest wartość?” nie znajduje definitywnej odpowiedzi w globalnym społeczeństwie sieci. Wartością jest wszystko to, co jest przetwarzane w każdej z dominujących sieci w każdym momencie i w każdym skrawku przestrzeni zgodnie z hierarchią zaprogramowaną w sieci przez oddziałujących na sieć aktorów.
  • Źródło: Communication Power, Oxford 2009.

• Takie jest więc pokłosie kryzysu: dysfunkcjonalne pozostałości modelu ekonomicznego opartego na systemie finansowym niezdolnym do autonaprawy; przesunięcie akumulacji kapitału ze starych centrów, które się zwirtualizowały na śmierć do nowych peryferiów posiadających i wytwarzających realną gospodarkę jednak jeszcze bez zdolności do pełnej nad nią kontroli; system polityczny w ruinie w większości krajów powalony przez siły autodestrukcji i brak uprawomocnienia ze strony mas coraz mniej ufających swoim liderom; społeczeństwo obywatelskie w rozsypce, gdy okazało się że stare organizacje społeczne okazały się pustymi skorupami, a nowi aktorzy zmiany społecznej dopiero się rodzą; w końcu najważniejsza cecha owego krajobrazu: stara kultura gospodarcza stabilizująca strukturę społeczną m.in. za sprawą wiary w rynek i zaufania do banków straciła swą moc przekonywania, nowe kultury polegające na tłumaczeniu wartości życia na wartości ekonomiczne ciągle dopiero się tworzą.
  • Źródło: João Caraça, Gustavo Cardoso, Manuel Castells, Aftermath. The Cultures of the Economic Crisis, Oxford University Press, 2012.

• Tym, co jest specyficzne dla informacyjnego sposobu rozwoju, jest oddziaływanie wiedzy na samą wiedzę jako główne źródło wydajności.
  • Źródło: Manuel Castells, Pekka Himanen, Społeczeństwo informacyjne i państwo dobrobytu, Warszawa 2009.
  • Zobacz też: wiedza