Leon Cyboran

Patańdźali – autor Jogasutry, przedstawiony jako Adi Sesha

Leon Cyboran (1928–1977) – polski filozof, badacz filozofii indyjskiej i tłumacz sanskryckich dzieł w powojennej Polsce. Autor polskiego przekładu Jogasutr Patańdźalego wraz z komentarzem Wjasy.

Źródło:Joga Sutry – Joga Bhaszja, Klasyczna Joga Indyjska. (Z sanskrytu przełożył Leon Cyboran); PWN, Warszawa 2014, wyd. II, ISBN 9788301177635.

Księga Pierwsza (O Samādhi – czyli skupieniu)

Joga (ujarzmienie) jest to powściągnięcie (nirodha) zjawisk (vr̩itti) świadomości (chitta). (1.2)

Wtedy widz (draṣṭṛ, podmiot bezpośrednio, intuicyjnie wszechpoznający) utrzymuje się w swojej właściwej naturze (svarūpa) [a to przy powściągnięciu wszystkich zjawisk świadomościowych]. (1.3)

Są trzy rodzaje [i zarazem trzy stopnie] poznania prawdziwego (pramāņa, norm poznawczych, źródeł poznania) [ – w kolejności od najwyższego są to]: 'poznanie bezpośrednie (naoczność, pratyakşa),
'poznanie pośrednie (poznanie rozumowe, anumāna) i 'przyjecie poznania [prawdziwego od innej osoby] (āgama). (1.7)

Błąd poznawczy (wypaczenie, viparyaya) jest to poznawanie w sposób błędny nie oparte na rzeczywistości (tadrūpa). (1.8)

Ćwiczenia jogiczne (abhyāsa) jest to wysiłek dla (dążenia do, usiłowanie, yatna) [osiągnięcia] stałego stanu (stałości w, sthiti) tego [powściągnięcia]. (1.13)

Ale ono (ćwiczenie jogiczne) [dopiero wtedy przechodzi w] trwały stopień jogi (bhūmi), [gdy się je] uprawia długi czas, bez przerw i ze 'skupioną uwagą (satkāra). (1.14)

[Skupienie czyli samādhi, można również osiągnąć (lub)] przez 'skupienie się (praņidhāna) na Iśwarze. (1.23)

Iśwara jest zróżnicowaniem (szczególnością, viśeşa) puruszy, jest nieskalany (nietknięty, aparāmŗşța) uciążliwościami (kleśa), karmanem, skutkiem karmicznym (owocowaniem, vipāka) i 'złożem karmicznym (āśaya). (1.24)

W Iśwarze jest zalążek (bīja) wszechwiedzącego (sarvajna) nieprzewyższalny [przez nikogo]. (1.25)

[Iśwara] był mistrzem nawet [najbardziej] starożytnych mistrzów (guru), ponieważ nie jest określony (ograniczony) czasem. (1.26)

Iśwarę oznacza (vācaka) mistyczna zgłoska OM (praņava). (1.27)

Lub przez kontemplacje [czegokolwiek] 'zgodnie z upodobaniem (co lubi, co kocha, yathābhimata) [osiąga uciszenie swiadomosci]. (1.39)

W tej [ciszy atmana] jest poznanie wypełnione prawdą (ŗtambharā prajñā). (1.48)

Księga Druga (O Sadhanie – czyli o ścieżce jogi)

Asceza (tapas), medytacja (svādhyāya) i 'skupienie się na Iśwarze (Īśvarapranidhana) składają się na krijajogę (kriyayoga). (2.1)

Niewiedza (avidyā), świadomość „jestem” (asmitā), pragnienie (rāga), awersja (niechęć, nienawiść, dveşa) i przywiązanie [do życia] (abhiniveśa) stanowią uciążliwości (kleśa). (2.3)

[Uciążliwości w postaci] 'zjawisk świadomościowych (vr̩ittti) są usuwalne (heya) za pomocą kontemplacji (dhyāna). (2.11)

Zasady moralne (yama), 'praktyki ascetyczno-mistyczne (niyama), pozycje (āsana), powściągnięcie prany (prāņāyāma), wycofanie (pratyāhāra), 'przykucie [uwagi] (dhāraņā), kontemplacja (dhyāna) i skupienie (samādhi)
stanowią osiem członów dodatkowych (pomocniczych) [jogi]. (2.29)

Księga Trzecia (O Wibhuti – czyli nadludzkich mocach)

Gdy [te] trzy [stany: przykucie uwagi (dhārāna), kontemplacja (dhyāna) i skupienie (samādhi) zostaną skupione (ściągnięte)] w jednym [przedmiocie świadomościowym], to mamy sanjame (ściągnięcie, saṁyama). (3.4)

Księga Czwarta (O Kaiwalii – czyli absolutnej wolności)

Wtedy [gdy ustanie wytwarzanie stanu świadomości siebie samego] świadomość (citta), skłonna (nakłoniona, nimna) do rozróżniania (oddzielania, viveka), przybliża (zmierza do, wiedzie do, prāghbāra), kajwalię (jedności, absolutnej wolności, kayvalya). (4.26)